Τι σήμαινε η ομολογία του άπιστου Θωμά... "Είσαι ο Κύριός μου και ο Θεός μου";

 

Για τη θεοποίηση των Ρωμαίων αυτοκρατόρων έχουμε ήδη μιλήσει αρκετά και θα ξαναεπανέλθουμε στο μέλλον. Σήμερα θα εστιάσουμε στα βασικά.

Σύμφωνα με τη ρωμαϊκή παράδοση, ένα ζωντανό πρόσωπο δεν μπορούσε να είναι θεός. Όμως η επέκταση της ρωμαϊκής επικράτειας προς τα ανατολικά, εκεί που οι λαοί συνήθιζαν να λατρεύουν σαν θεούς τους ηγεμόνες τους, αλλοίωσε τη μακρά λατινική παράδοση. Έτσι, όταν δολοφονήθηκε ο Ιούλιος Καίσαρας υπήρχαν πολλοί Ρωμαίοι πρόθυμοι να δεχθούν πως ανυψώθηκε σαν θεός.

Ο πρώτος αυτοκράτορας, ο Οκταβιανός Αύγουστος, αν και απέρριπτε τις θεϊκές τιμές ως ζωντανός, επιθυμούσε να τον αποθεώσουν μετά θάνατον, όπως και έγινε. Μάλιστα, ένας Συγκλητικός ορκίστηκε πως στην κηδεία του τον είδε να ανέρχεται στους ουρανούς...

Τον 1ο μ.Χ. αιώνα αρχίζουν κάποιοι αυτοκράτορες να καλοβλέπουν την απόδοση στα πρόσωπά τους θεϊκών τιμών ακόμα και πριν πεθάνουν. Αυτό έκανε τόσο ο Καλιγούλας, όσο και ο Δομιτιανός. 

Ο τελευταίος μάλιστα επέβαλε στους Συγκλητικούς να τον αποκαλούν "Κύριέ μας και Θεέ μας"! Είναι ακριβώς η ίδια φράση που υποτίθεται είπε ο "άπιστος" Θωμάς όταν εμφανίστηκε μπροστά του ο Ιησούς μετά την Ανάσταση. 

"Κύριό μας και Θεό μας" ήθελε να τον αποκαλούν και ο Αυρηλιανός (270-275 μ.Χ.). Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Προφανώς η συγκεκριμένη φράση δεν αποτελεί επιβεβαίωση της θεότητας του Υιού, αλλά ήταν μια συνηθισμένη προσφώνηση της εποχής σε ανθρώπους με υπερβάλλουσα εξουσία, σε άτομα που αξίζουν μεγάλου σεβασμού κι όχι σε πραγματικούς θεούς.

Μεγάλης Εβδομάδας προβληματισμοί...

 

Μεγάλη Εβδομάδα χωρίς προβληματισμό είναι μπύρα χωρίς αλκοόλ...

Για τους τυπικά θρησκευόμενους πρέπει να είναι τεράστιο σκάνδαλο αυτό που έγινε με τον ληστή στον σταυρό. Με μια μόνο φράση του μπήκε στον Παράδεισο. Ταχύτατα, αβασάνιστα και αποτελεσματικά!

Το ίδιο και με την πόρνη, με τον τελώνη αλλά και με τον άσωτο υιό που έγινε δεκτός με πανηγυρικό τρόπο. Αμ το άλλο, πού το βάζετε; Είναι λογικό και δίκαιο ο εργάτης που προσλαμβάνεται μια ώρα πριν το σχόλασμα, να πληρώνεται το ίδιο μ' εκείνους που δουλεύουν απ' τα χαράματα?

Τώρα μιλάμε για μια άλλου είδους δικαιοσύνη. Εντελώς ριζοσπαστική. 

Οι "ατσαλάκωτοι" αναρωτιούνται εύλογα: τι δουλειά έχουμε εμείς με αυτόν τον Ιησού που σώζει με συνοπτικές διαδικασίες τα αποβράσματα και τους εγκληματίες, ενώ από μας ζητάει της παναγίας τα μάτια; Γιατί εμείς για να σωθούμε πρέπει να αγωνιζόμαστε μια ζωή και εάν, ενώ όσοι παραβίασαν όλους τους θείους νόμους περνάνε χαλαρά στον Παράδεισο;

Μήπως ο Ιησούς επέλεξε λάθος μαθητές; Δύσπιστους, εγωιστές, φιλόδοξους, δειλούς και προδότες. Ας διάλεγε εξαρχής πόρνες, τελώνες και ληστές!

Πάντως ο ληστής του σταυρού είναι νομίζω όλα τα λεφτά. Ήταν ο μόνος που ακόμα έβλεπε τον Ιησού ως "βασιλιά". Ο μόνος που φωνάζει ακόμα "ωσαννά". Ο μόνος που με την πρώτη κατάλαβε τι είδους βασιλιάς υπήρξε ο Ιησούς. Αναρωτιέμαι τι χάρισμα μπορεί να είχε αυτός ο άνθρωπος.

Και το αίτημά του (μη με ξεχάσεις Κύριε όταν βρεθείς στη βασιλεία σου) είναι ό,τι πιο λιτό, ουσιαστικό αλλά και τολμηρό στην παγκόσμια ιστορία. Με δεδομένες βέβαια τις συνθήκες και τον χρόνο που διατυπώθηκε...

Απορίες...

 

Οι περισσότεροι από μας θεωρούμε πως όσοι γίνονται μοναχοί ανήκουν σε μια από τις παρακάτω κατηγορίες:

- Είναι γκέι.

- Είναι μειωμένων προσόντων και απελπισμένοι απ' τη ζωή.

- Είναι θρησκόληπτοι και φανατικοί.

- Βίωσαν μια ερωτική απογοήτευση και δεν μπορούν να την ξεπεράσουν.

Όσο όμως γνωρίζεις ανθρώπους που επέλεξαν τον μοναχικό βίο, και βλέπεις πως και εμφανίσιμοι είναι και προσόντα έχουν και δεν μεγάλωσαν σαν τον  δικό μας γέροντα Παϊσιο, όπως τουλάχιστον τον παρουσίαζε το γνωστό σήριαλ, αρχίζεις να αναθεωρείς κάποιες απόψεις σου.

Συζητώντας μαζί τους ακούς να λένε για κάποιον "νέο κόσμο" που ανακάλυψαν. Έναν "κόσμο" υπέροχο, ελκυστικό, γεμάτο αγάπη, φως και αποκαλύψεις. Και πως αυτόν τον "κόσμο" δεν τον αλλάζουν με τίποτα.

Και κάθεσαι εσύ ο καημένος παράμερα, ατενίζοντας ένα απέραντο ομοιόμορφο τοπίο, και προβληματίζεσαι. 

Υπάρχει πράγματι αυτός ο "κόσμος"; Μήπως είναι κι αυτός δημιούργημα της φαντασίας τους; Αποτέλεσμα μιας ισχυρής αυθυποβολής;

Κι αν υπάρχει, εγώ γιατί δεν τον βλέπω; Τόσο αόρατος είναι;

Χριστιανισμός και Αρχαία Μυστήρια (ΙΑ')

 

Στα χριστιανικά ευαγγέλια διαβάζουμε πως ο σπόρος πρέπει να πεθάνει, δηλαδή να θαυτεί στη γη για να αναστηθεί, δηλαδή να βλαστήσει. Αυτή ακριβώς είναι και η κεντρική ιδέα των Ελευσίνιων Μυστηρίων. Όπως αναγεννάτε ο σπόρος, έτσι ακριβώς και οι νεκροί αποκτούν νέα ζωή. Και μάλιστα ζωή ευτυχίας και ειρήνης.

Σήμερα γίνεται πλέον δεκτό πως η επίδραση και των Ελευσίνιων, όπως και των ορφικών-διονυσιακών-μιθραϊκών Μυστηρίων, ήταν μεγάλη στον χριστιανισμό. Μερικά παραδείγματα:

- Η διάκριση των πιστών με βάση τον βαθμό μύησης. Οι χριστιανοί κατηχούμενοι μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου και του κηρύγματος έπρεπε να αποχωρήσουν απ' τον ναό.

- Η διάκριση του κλήρου σε βαθμούς.

- Η δομή της χριστιανικής λειτουργίας χαρακτηρίζεται από εναλλαγή δρώμενων και λεγομένων, όπως ακριβώς και οι τελετές των μυστηρίων.

- Η υποχρεωτική εξομολόγηση των πιστών πριν συμμετάσχουν στα μυστήρια, καθώς και ο εξαγνισμός τους, π.χ. με τη μορφή ραντίσματος με αγιασμό.

- Ομοιότητα πολλών λέξεων, όρων, συμβόλων, ιερατικών αμφίων και τελετουργικών αντικειμένων (κεριά, λιβάνια, καθαρτικό ύδωρ κ.λπ.).

Αλλά μια και αναφερθήκαμε στα Ελευσίνια Μυστήρια, ας πούμε και δυο λόγια για το διαδικαστικό τους. Στην πραγματικότητα ήταν ένα θέατρο του παραλόγου, με πολλά ταχυδακτυλουργικά τρικ που σκοπό είχαν να εξαπατήσουν και υποβάλλουν τους συμμετέχοντες.

Οι μύστες εισέρχονταν σε μια υπόγεια στοά, απόλυτα σκοτεινή, και προχωρούσαν ψηλαφώντας στο σκοτάδι. Ταυτόχρονα ακούγονταν παράξενοι θόρυβοι, στεναγμοί και φοβερές κραυγές. Υποτίθεται πως είχαν κατέβη στον Άδη και άκουγαν τις οιμωγές των πεθαμένων. 

Ξαφνικές αστραπές αυλάκωναν το σκοτάδι φωτίζοντας στιγμιαία τρομακτικά οράματα, τέρατα, χίμαιρες και δράκοντες ή σφίγγες που κομμάτιαζαν ανθρώπους. Γύρω τους σφύριζε ένας αδιάκοπος αέρας και αόρατα χέρια τους ακουμπούσαν προσπαθώντας να τους παρασύρουν.

Με απλά λόγια ... ήταν κάτι σαν το τρενάκι του τρόμου!

Χριστιανισμός και Αρχαία Μυστήρια (Ι')

 

Στα Αρχαία Μυστήρια, όπως και στα Χριστιανικά, οι πιστοί-μυημένοι διδάσκονταν κυρίως κάποια συγκεκριμένα πράγματα, όπως:

- Η ψυχή και μετά τον θάνατο συνεχίζει να ζει και να αισθάνεται.

- Στη μετά θάνατον ζωή υπάρχουν αμοιβές και τιμωρίες.

- Μόνο όσοι συμμετέχουν σε αυτά θα τύχουν της μελλοντικής "σωτηρίας".

- Για να απολαύσει ο άνθρωπος τη μακαριότητα των Ηλύσιων Πεδίων ("Παράδεισος") έπρεπε να αγαπήσει με όλη τη δύναμη της ψυχής του και να ζει ενάρετα.

- Πρέπει να γνωρίσουν τον Ένα Θεό, τον δημιουργό του Παντός. Και να πιστεύουν στην Θεία Πρόνοιά του.

Παράλληλα, στα Αρχαία Μυστήρια οι μύστες μέσα από τη χρήση παραβολών διδάσκονταν σταδιακά τα μυστικά του κόσμου και του σύμπαντος καθώς και την αποκρυπτογράφηση των ποικίλων συμβόλων. 

Εδώ πρέπει να τονίσουμε πως και ο αρχέγονος Χριστιανισμός χρησιμοποιούσε πλήθος αντίστοιχων και πολλές φορές πανομοιότυπων συμβόλων με τα Αρχαία Μυστήρια: αρνί, φίδι, περιστέρι, ελάφι, ιχθύς, υδρία, τρίγωνο, σταυρός κ.λπ. 

Στη συνέχεια όμως ο κρατικός Χριστιανισμός απομακρύνθηκε από τον συμβολισμό, ταυτίζοντάς τον με τον Γνωστικισμό και καταδικάζοντάς τον ως αίρεση. Σήμερα κάποια σύμβολα εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται περιθωριακά αλλά πλέον είναι κενά περιεχομένου...