Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2020

Ρώμη και Χριστιανισμός: αλήθειες και ψέματα (Ζ΄ - Οι περισσότεροι μάρτυρες ήταν "αιρετικοί"!)

Σε περασμένη ανάρτηση λέγαμε για την ανταλλαγή επιστολών μεταξύ Πλίνιου και Τραϊανού για τον τρόπο αντιμετώπισης των Χριστιανών. Ο Πλίνιος χωρίζει τους χριστιανούς σε τρεις κατηγορίες. Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα πληροφορία καθώς προέρχεται από μη χριστιανική πηγή.
Η πρώτη κατηγορία αφορά τους "αρνητές". Αυτούς που ισχυρίζονται πως ούτε είναι ούτε υπήρξαν ποτέ στο παρελθόν χριστιανοί. Προφανώς ήταν άτομα που συκοφαντήθηκαν άδικα ή και πραγματικοί χριστιανοί που ήθελαν ν’ αποφύγουν τις συνέπειες της ομολογίας τους.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι "αποστάτες". Οι "πεπτωκότες" όπως τους έλεγαν οι Χριστιανοί. Γι’ αυτούς υπήρχαν επαρκείς αποδείξεις πως ήταν χριστιανοί, αλλά οι ίδιοι δήλωναν πρόθυμοι να αποκηρύξουν την πίστη τους. Στην περίπτωση αυτή οι ρωμαϊκές αρχές ήταν απόλυτα επιεικείς. Χωρίς να εξετάζουν αν η άρνησή τους ήταν προσχηματική, τους υποχρέωναν να αποτίσουν τιμή στο άγαλμα του αυτοκράτορα και ν’ ανάψουν ένα λιβανάκι σε κάποιο βωμό και τους άφηναν ελεύθερους. 
Πρέπει να τονίσουμε πως οι "αποστάτες" κατά τη διάρκεια των μεγάλων διωγμών του Δεκίου και του Διοκλητιανού ήταν η πλειοψηφία των συλληφθέντων χριστιανών. Αυτό το κρύβει η Εκκλησία, αλλά είναι η πικρή αλήθεια. Μάλιστα, οι λεγόμενοι "πεπτωκότες" αποτέλεσαν και την αιτία ενός απ’ τα μεγαλύτερα σχίσματα της εκκλησίας της Αιγύπτου. Το 303 μ.Χ., μέσα στις φυλακές της Αλεξάνδρειας, οι κρατούμενοι χριστιανοί επίσκοποι ήρθαν σε απόλυτη ρήξη σχετικά με το αν και υπό ποιες προϋποθέσεις θα γινόντουσαν δεκτοί στην εκκλησία όσοι είχαν αποστατήσει. Ο πατριάρχης Πέτρος ήταν επιεικής και πρότεινε να γίνεται δεκτή η επιστροφή τους μετά από σύντομη περίοδο μετάνοιας και δοκιμής. Όμως ο επίσκοπος Μέλιτος, και οι πλειοψηφία των επισκόπων, ήταν απόλυτα αρνητικοί. Δεν δεχόντουσαν τους αποστάτες πίσω στην εκκλησία με κανέναν όρο και προϋπόθεση. Έτσι προέκυψε το περιβόητο "Μελιτιανό σχίσμα"!
Η τρίτη κατηγορία αφορούσε τους "ομολογητές"! Αυτούς που όχι μόνο ομολογούσαν πως ήταν χριστιανοί, αλλά και αρνούνταν να αποκηρύξουν την πίστη τους ακόμα κι αν αυτό σήμαινε θανατική καταδίκη. 
Εδώ να πούμε και μια ακόμα αλήθεια που επίσης κρύβει η επίσημη εκκλησία. Οι περισσότεροι μάρτυρες και ομολογητές την περίοδο των διωγμών ήταν οπαδοί χριστιανικών κοινοτήτων που η "καθολική" εκκλησία αποκαλούσε "αιρετικούς". Οι Μοντανιστές και οι Δονατιστές (λιγότερο οι Μαρκιωνιστές) όχι μόνο δεν διανοούνταν να αποστατήσουν αλλά, αντιθέτως, έτρεχαν εκουσίως στο μαρτύριο προκαλώντας ακόμα περισσότερο την αηδία και απέχθεια των διωκτών τους. Γενικά, στη ρωμαϊκή εποχή θεωρούνταν κατάπτυστοι όσοι περιφρονούσαν το αγαθό της ζωής...

Τρίτη 21 Ιανουαρίου 2020

Τι κρύβεται πίσω απ’ το "αγέννητο παιδί";

Πριν λίγες ημέρες την επικαιρότητα απασχόλησαν οι αφίσες στους σταθμούς του μετρό εναντίον των εκτρώσεων. Κάμποσα "ορθόδοξα" σωματεία κι η Συνομοσπονδία Πολυτέκνων αυτοπροβάλλονται ως "Κίνημα υπέρ της ζωής" και προστάτες των αγέννητων παιδιών. 
Πολύ ωραία ακούγονται όλ’ αυτά, αλλά συνήθως όλα τα παραμύθια έχουν και δράκους...
Όσοι από μας δεν έχουν εμπειρία απ’ τον εκκλησιαστικό και χριστιανικό χώρο είναι σίγουρα πιο καλοπροαίρετοι και πιθανώς θα επικροτήσουν το σύνθημα "διαλέξτε τη ζωή"! Αλλά όσοι έχουμε ζυμωθεί με τις χριστιανικές νευρώσεις δεν ξεγελιόμαστε. Ούτε μπορούμε να έχουμε "δεξιό λογισμό" που θα ’λεγε κι ο πατέρας Παΐσιος. 
Ξέρουμε πολύ καλά το σκεπτικό όλων αυτών των φωνασκούντων "ορθοδόξων" καθώς και το μέγεθος της υποκρισίας τους. Το πραγματικό πρόβλημα αυτών των ανθρώπων δεν είναι ο πόνος τους για το "αγέννητο παιδί". Εκείνο που τους τρώει σα σαράκι τα σωθικά είναι η σεξουαλικότητα των ανθρώπων. Αυτό θέλουν να ελέγξουν, να περιορίσουν, να ενοχοποιήσουν. Πολύ θα ήθελαν και να το απαγορεύσουν, αλλά δεν περνάει απ’ το χέρι τους. Επειδή αυτοί δεν μπορούν να αισθανθούν καμία σεξουαλική ικανοποίηση, θέλουν να επιβάλλουν την ίδια ποινή και στους άλλους. Προσέξετε το σκεπτικό τους, γιατί υπάρχει ένα ολόκληρο πακέτο επιχειρηματολογίας. Οι άνθρωποι αυτοί είναι κάθετα ενάντιοι:
α) στις προγαμιαίες σχέσεις
β) στις εκτρώσεις
γ) στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση
δ) στην αντισύλληψη!
Αν όλ’ αυτά τα συνδυάσετε, καταλαβαίνεται πού το πάνε οι άνθρωποι. Σεξ μόνο μεταξύ παντρεμένων και μόνο για τεκνοποίηση. 
Είναι νευρωτικοί όσο δεν πάει περισσότερο...

Σάββατο 18 Ιανουαρίου 2020

Ρώμη και Χριστιανισμός: αλήθειες και ψέματα (ΣΤ΄ - Λίγα λόγια για τους Διωγμούς)

Ο πρώτος διωγμός τον Χριστιανών έγινε το 64 μ.Χ., αμέσως μετά τη μεγάλη πυρκαγιά της Ρώμης και ήταν τοπικός. 
Ο πρώτος γενικός διωγμός, που αφορούσε ολόκληρη τη ρωμαϊκή επικράτεια, ήταν του Δέκιου, το 250 μ.Χ., και κράτησε περίπου έναν χρόνο. 
Ο δεύτερος γενικός διωγμός ήταν του Βαλεριανού, 255-259 μ.Χ. και τρίτος αυτός του Διοκλητιανού, που κράτησε αρκετά χρόνια, κυρίως στην Ανατολή, και ονομάστηκε "Μεγάλος Διωγμός".
Στα μεσοδιαστήματα είχαμε κατά καιρούς τοπικούς διωγμούς, αλλά στο μεγαλύτερο διάστημα οι χριστιανοί απολάμβαναν σχεδόν απόλυτη ηρεμία, έχτιζαν ναούς ακόμα και κοντά σε ανάκτορα, οι εκκλησίες τους συγκέντρωναν μεγάλες περιουσίες κ.λπ.
Οι τοπικοί διωγμοί ποίκιλαν ως προς τα αίτια, τη μορφή, την έκταση και τα αποτελέσματα. Γενικά, οι χριστιανοί είχαν κακή φήμη. Σίγουρα πολλές εις βάρος τους διαδόσεις ήταν υπερβολικές και κάποιες ψεύτικες. Αλλά σίγουρα κάπου υπήρχε και μια δόση αλήθειας στις εναντίον τους κατηγορίες. Δυστυχώς, οι ιστορικές πηγές δεν μπορούν να μας διαφωτίσουν για τις λεπτομέρειες. Ξέρουμε μόνο πως οι χριστιανοί, έτσι γενικά κι αόριστα, κατηγορούνταν ως μισάνθρωποι, εγκληματίες, πως διέπρατταν βδελυρές πράξεις (αιμομιξίες και κανιβαλισμό), ότι προκαλούσαν παντού ταραχές και συγκρούσεις με τους Ιουδαίους, πως ήταν υπεύθυνοι για κάθε φυσική καταστροφή καθώς προσέβαλλαν τους θεούς κ.λπ.
Για μεγάλα διαστήματα οι χριστιανοί ήταν το κόκκινο πανί για τις λαϊκές μάζες. Ο αμόρφωτος και δεισιδαίμων όχλος αντιμετώπιζε με προκατάληψη κάθε θρησκευτικό νεοτερισμό. Απ’ την άλλη, η Διοίκηση έβλεπε πίσω απ’ την άρνηση των "εθνικών θεών" να κρύβεται η απόρριψη της δικής της εξουσίας. Και συμπεριέλαβε τον χριστιανισμό στον κατάλογο των "μυστικών εταιρειών", των αναρχικών-τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως θα λέγαμε σήμερα. Γι’ αυτό και μόνο το όνομα-ιδιότητα του χριστιανού ήταν αρκετό για να θεωρηθείς αντίπαλος της εξουσίας, κι ας μην είχες διαπράξει κάποιο συγκεκριμένο αδίκημα...
Ιδιαίτερη εντύπωση και αποτροπιασμό προκαλούσε ο φανατισμός πολλών χριστιανών που προτιμούσαν να χάσουν τη ζωή τους παρά ν’ απαρνηθούν τυπικά την πίστη τους και να θυσιάσουν στους θεούς, οπότε και αυτομάτως έπαυε κάθε δίωξη εναντίον τους. Κάθε εξουσία είναι φυσικό να τρέμει τους ανθρώπους που δεν φοβούνται τα βασανιστήρια και τις θανατικές καταδίκες...
Συνοπτικά, οι Χριστιανοί ήταν στην καλύτερη περίπτωση πολιτικά ύποπτοι. Λάτρευαν έναν θεό που τιμωρήθηκε ως στασιαστής, αρνούνταν να ορκιστούν στο Δαίμονα του Αυτοκράτορα, μισούσαν τη Ρώμη και προφήτευαν την ολοκληρωτική της καταστροφή, τελούσαν μυστικές τελετές, δεν σέβονταν τους επίσημους θεούς κ.λπ.
Κλείνουμε προσωρινά το θέμα με μερικές χρήσιμες πληροφορίες. Ζήλο για μαρτύριο επεδείκνυαν κυρίως κάποιες "αιρετικές" ομάδες χριστιανών, όπως οι Μοντανιστές και οι Δονατιστές. Η επίσημη εκκλησία καταδίκαζε το εθελοντικό μαρτύριο, κι ας αναγκαζόταν κάτω απ’ την πίεση των οπαδών της να αποδεχθεί τέτοιες συμπεριφορές όπως του Ιγνατίου Αντιοχείας που εξύβρισε σκόπιμα των Τραϊανό προκειμένου να θανατωθεί και να απολαύσει τη θεία μακαριότητα. 
Οι Γνωστικοί, αντίθετα, παρότι αυτοαποκαλούνταν Χριστιανοί, δεν υπήρξαν θύματα διωγμών γιατί, ακολουθώντας το παράδειγμα των Στωικών, Επικούρειων, Κυνικών, Νεοπλατωνιστών κ.λπ., αρνούνταν μεν τους εθνικούς θεούς αλλά δεν είχαν πρόβλημα να συμμετέχουν τυπικά στις δημόσιες ιεροτελεστίες και να αποδίδουν εικονικά τιμές στους θεούς της Ρώμης. Ο Βασιλειάδης, μάλιστα, ο σημαντικότερος ίσως Γνωστικός, επέτρεπε στους οπαδούς του να τρώνε ειδωλόθυτα, ακόμα και να αρνούνται προσχηματικά την πίστη τους προκειμένου να σώσουν τη ζωή και την περιουσία τους...

Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2020

Η μεταγλώττιση των λειτουργικών κειμένων...

Με το θέμα αυτό θ' ασχοληθούμε αργότερα εκτεταμένως. Προς το παρόν θ' αρκεστούμε σε κάποια εισαγωγικά σχόλια.
Ξεκινάμε με τη θέση του παρόντος ιστολογίου, που είναι σταθερά υπέρ της μεταγλώττισης και μάλιστα χωρίς αστερίσκους.
Και συνεχίζουμε με μια συνοπτική διερεύνηση των κινήτρων αυτών που την αρνούνται. 
Επίσημα το κάνουν "για το καλό της Εκκλησίας". Αλλά τα ασυνείδητα ή κρυφά κίνητρά τους είναι πολυσύνθετα και δυσπρόσιτα.
Οι ελάχιστοι καλοπροαίρετοι επικαλούνται την προσωπική τους απόλαυση, αν και ομολογούν πως αυτό δεν είναι σοβαρό επιχείρημα στη διατήρηση της "αρχαίας γλώσσας". 
Οι περισσότεροι αντιδρούν είτε από τυφλό συντηρητισμό είτε από κάποια ιδιοτέλεια. Γιατί σίγουρα η μεταγλώττιση π.χ. της θείας λειτουργίας θα αποκαλύψει πως πίσω από πολλές βαρύγδουπες εκφράσεις κρύβονται απλές παιδαριώδεις ευχούλες. 
Χάνεται έτσι η ικανότητα ψυχολογικής υποβολής των πιστών που με τόση ένταση προσπαθεί να διατηρήσει το ιερατείο με πολλούς και διαφόρους τρόπους. Η απομάγευση και απομυθοποίηση των ευχών της Εκκλησίας θ' ανοίξει τους ασκούς του αιόλου και θα συμπαρασύρει πολλά πράγματα και συμφέροντα...
Πάντως η Ελλάδα παραμένει η μόνη χώρα που η Εκκλησία της δεν χρησιμοποιεί την απλή τοπική γλώσσα της αλλά εμμένει στο "πρωτότυπο"...

Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2020

Ρώμη και Χριστιανισμός: αλήθειες και ψέματα (Ε΄ - Χωρίς τις γυναίκες, θρησκεία δεν κάνεις!)

Ένας απ’ τους βασικότερους προσηλυτιστικούς στόχους των πρώτων Χριστιανών ήταν ο γυναικείος πληθυσμός. 
Όπως ξέρουμε, οι γυναίκες μέχρι και πρόσφατα ήταν βυθισμένες στην αμάθεια και στη δεισιδαιμονία. Επιπλέον ήταν απόλυτα εξαρτημένες απ’ τους άντρες της οικογένειας, οι δε χήρες συνήθως ήταν επί ξύλου κρεμάμενες. 
Επιπλέον, ο προσηλυτισμός των γυναικών αποτελούσε την ασφαλέστερη οδό της περαιτέρω διάδοσης της νέας θρησκείας, αφού οι μανάδες αναλάμβαναν να κάνουν τη σχετική πλύση εγκεφάλου στα παιδιά τους κατά τα πρώτα κρίσιμα χρόνια της ζωής τους.
Εκεί όμως που κυρίως εστίασαν τον προσηλυτιστικό τους ζήλο οι πρώτοι χριστιανοί ήταν οι γυναίκες της ανώτερης κοινωνίας. Κι εκεί ίσχυε το "μ’ ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια". Έτσι εξασφάλιζαν κάποια πρόσβαση στις ανώτερες εξουσίες, προετοιμάζονταν οι χριστιανοί-ευγενείς των επόμενων γενεών και, φυσικά, δεν ήταν λίγες οι περιουσίες των πλούσιων γυναικών που κατέληξαν στα θησαυροφυλάκια της χριστιανικής εκκλησίας.
Έχουμε πολλές μαρτυρίες για χριστιανές γυναίκες στα ανώτερα κλιμάκια της κοινωνίας. Με πρώτη και καλύτερη τη γυναίκα του Πιλάτου, που ναι μεν δεν ξέρουμε αν ήταν ή έγινε χριστιανή, αλλά πραγματοποίησε την πρώτη επίσημη φιλοχριστιανική παρέμβαση στην εξουσία.
Στις Πράξεις των Αποστόλων βλέπουμε κι άλλες εξέχουσες φιλοχριστιανές γυναίκες της υψηλής εξουσίας. Οι δυο αδελφές, και εγγονές του Ηρώδη του Μέγα, Δρουσίλλα και Βερενίκη, επενέβησαν όσο περνούσε απ’ το χέρι τους υπέρ του Παύλου που ήταν υπό κράτηση στη Συρία.
Οι χριστιανοί συγγραφείς Ιουστίνος και Ειρηναίος κάνουν λόγο για χριστιανούς, και κυρίως γνωστικούς, προπαγανδιστές που προσηλύτιζαν παντρεμένες γυναίκες, δημιουργώντας εσωτερικές συγκρούσεις στις οικογένειες. 
Εκείνη την εποχή ήταν αδιανόητο η γυναίκα να έχει διαφορετική θρησκεία απ’ τον άντρα της, γι’ αυτό και μια απ’ τις βασικές κατηγορίες εις βάρος των χριστιανών ήταν πως "διαλύουν τις οικογένειες"!
Ο Ωριγένης, γύρω στο 200 π.Χ. υιοθετήθηκε επίσημα από μια πλούσια χριστιανή της Αλεξάνδρειας, που το όνομά της αγνοούμε. Αλλά είναι κι αυτό μια ασφαλής πληροφορία για την διάδοση του χριστιανισμού στα ανώτερα στρώματα. 
Επίσης, η μητέρα του αυτοκράτορα Αλέξανδρου Σεβήρου, η Ιουλία Μαμαία, καλεί τον Ωριγένη κοντά της στην Αντιόχεια όπου για μεγάλο διάστημα τη διδάσκει τη χριστιανική πίστη. Σημειωτέον πως ο Αλέξανδρος Σεβήρος λάτρευε στα ανάκτορά του τα αγάλματα του Πυθαγόρα, του Μωυσή, του Απολλώνιου Τυανέα και του Ιησού! 
Την ίδια περίοδο ο Κλήμης Αλεξανδρείας γράφει το ηθικολογικό βιβλίο "Παιδαγωγός", που απευθύνεται κυρίως στην υψηλή κοινωνία, αλλά και το "Τις ο σωζόμενος πλούσιος", που αποδεικνύει τη ραγδαία διάδοση της νέας θρησκείας στην κοινωνική και οικονομική ελίτ.
Ο Ιππόλυτος Ρώμης κι ο Τερτυλλιανός διασώζουν πληροφορίες πως στην Καππαδοκία και Συρία αποτράπηκαν διωγμοί χριστιανών χάρι στην παρέμβαση των συζύγων των Επάρχων. 
Ο Τερτυλλιανός επιβεβαιώνει πως και η τροφός του αυτοκράτορα Καρακάλα ήταν χριστιανή. Κι ο Ευσέβιος Καισαρείας αναφέρει πως μαρτύρησαν πολλές πλούσιες και επιφανείς χριστιανές, αν και δεν αναφέρει τα ονόματά τους.
Κλείνουμε με μερικές ακόμα πληροφορίες. Ο αυτοκράτορας Κόμοδος είχε μια χριστιανή παλλακίδα, τη Μαρκία, που παρενέβη για να ελευθερωθούν χριστιανοί απ’ τα μεταλλεία της Σαρδηνίας.
Παλλακίδα του συναυτόκρατορα Κωνστάντιου Χλωρού ήταν και η Ελένη, που γέννησε τον Κωνσταντίνο, που η Εκκλησία ανακήρυξε Μέγα και Άγιο.
Χριστιανές ήταν και η σύζυγος και η κόρη του Διοκλητιανού! Η κόρη του μάλιστα παντρεύτηκε τον άλλο μεγάλο διώκτη του χριστιανισμού, τον Γαλέριο.
Σήμερα, κανείς πλέον δεν αμφισβητεί πως οι χριστιανοί είχαν πρόσβαση στις ανώτερες εξουσίες απ’ τα πρώτα κι όλα χρόνια της ιστορίας τους. 
Αναμφισβήτητα μεγάλη ήταν η απήχησή τους και στον γυναικείο πληθυσμό. Άλλωστε αυτό ήταν το πλεονέκτημα που τους επέτρεψε να επικρατήσουν της αποκλειστικά αντρικής θρησκείας του Μυθραϊσμού...