Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2008

Εισακούγονται οι προσευχές μας; (Γ' Η άποψη του Χρυσοστόμου)

«Να προσευχόμαστε με αγνά ελατήρια. Να μην ζητάμε υλικά αγαθά αλλά αυτό που πράγματι μας οφελεί! Ο Σολομών εισακούσθηκε γιατί, όπως είπε ο Κύριος, «δεν εζήτησες πλούτη ούτε τον θάνατο των εχθρών σου»...
Επειδή πολλές φορές ζητάμε πράγματα επιβλαβή, ο Θεός που γνωρίζει καλύτερα από μας το συμφέρον μας, δεν εισακούει την προσευχή μας κι έτσι, με την άρνησή Του, μας οφελεί χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε!
Άλλες πάλι φορές αναβάλλει την ικανοποίηση των αιτημάτων μας όχι για να υποφέρουμε αλλά για να μένουμε διαρκώς συνδεδεμένοι μαζί του καθώς αμέσως μόλις εισακουσθούμε και ικανοποιηθούμε παύουμε να προσευχόμαστε θερμά ...»

Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2008

Εισακούγονται οι προσευχές μας; (Β')

Στην Αγία Γραφή περιγράφονται κάποιες περιπτώσεις που οι προσευχές ενάρετων προσώπων δεν εισακούγονται απ’ τον Θεό:
1) Στην Παλαιά Διαθήκη ο προφήτης Ιερεμίας προσεύχεται στο Θεό υπέρ των Ισραηλιτών αλλά δεν εισακούγεται! Ο ίδιος ο Θεός εξηγεί το λόγο: «Μην προσεύχεσαι υπέρ του λαού τούτου! Αυτοί δεν έπαυσαν να αμαρτάνουν κι εσύ υπέρ αυτών προσεύχεσαι; Δεν θα σε ακούσω!» (Ιερ. ζ, 16-17) ...
Με άλλα λόγια, η εμμονή στην αμαρτία εξουδετερώνει τη δύναμη της προσευχής! Όμως, πόσες φορές ο ίδιος ο Χριστός προσευχήθηκε υπέρ των αμαρτωλών ανθρώπων, ακόμη κι αυτών που τον θανάτωσαν; «Πατέρα, συγχώσεσέ τους γιατί είναι τυφλωμένοι από τα πάθη τους και δεν ξέρουν τι κάνουν!» (Λουκ. κγ, 34).
2) Ο Μωυσής, στη δύση του βίου του, παρακάλεσε τον Θεό να τον αξιώσει να εισέλθει στη γη της επαγγελίας. Ο Θεός όμως δεν τον άκουσε και του απάντησε: «φθάνει, μη συνεχίζεις να με παρακαλάς!» (Δευτ. γ, 26).
Αιτία της άρνησης οι γογγισμοί και διαμαρτυρίες των Ισραηλιτών κατά του Θεού! Με άλλα λόγια ... μας φταίει ο γάιδαρος και χτυπάμε το σαμάρι;
3) Στην Καινή Διαθήκη ο Παύλος ομολογεί πως πολλές φορές παρακάλεσε τον Θεό να τον απαλλάξει απ’ την αρρώστια που τον ταλαιπωρούσε. Η προσευχή του, όμως, δεν εισακούσθηκε! Κι ο Θεός τού απάντησε: «σου αρκεί η χάρις μου! Η δύναμή μου αποκαλύπτεται περισσότερο όταν ο άνθρωπος είναι ασθενής και με την ενίχυσή μου κατορθώνει μεγάλα και θαυμάσια!» (Β’ Κορ. ιβ, 8-9)...

Παρασκευή 11 Ιανουαρίου 2008

Λόγος για τους Τρεις Ιεράρχες ...

Σήμερα συγκεντρωθήκαμε εδώ για να τιμήσουμε τους Τρεις Ιεράρχες: το Μέγα Βασίλειο, τον Ιωάννη το Χρυσόστομο και το Γρηγόριο το Ναζιανζινό. Τρία πρόσωπα σύμβολα μιας εποχής, από τις πιο κρίσιμες της πνευματικής ελληνικής ιστορίας.
Υπήρξαν και οι τρεις τους από τους πλέον μορφωμένους ανθρώπους της εποχής τους. Κατάγονταν από πλούσιες οικογένειες και σπούδασαν στις πιο φημισμένες σχολές του καιρού τους κοντά στους μεγαλύτερους δασκάλους. Γι’ αυτό δεν είναι περίεργο που και οι τρεις είχαν για δάσκαλο τον καλύτερο ρήτορα και συγγραφέα της εποχής εκείνης, αλλά διάσημο ειδωλολάτρη, το Λιβάνιο τον Αντιοχέα.
Αλλά παρά τον ειδωλολάτρη δάσκαλό τους, αυτοί έγιναν φανατικοί Χριστιανοί και μέχρι θανάτου μαχητές της νέας, τότε, πίστης. Αναδείχτηκαν οι μεγαλύτεροι διαφωτιστές του Χριστιανισμού και ανακηρύχθηκαν προστάτες και «πολιούχοι» της Παιδείας.
Και οι τρεις πρόσφεραν τον εαυτό τους σαν φωτεινό παράδειγμα του τι πρέπει να είναι, τι πρέπει να κάνει και πώς πρέπει να ζει ο καλός χριστιανός. Μοίρασαν την περιουσία τους στους συνανθρώπους τους και ανάλωσαν τη ζωή τους στην υπηρεσία της αρετής.
Είναι γνωστή η περίφημη Βασιλειάδα, όπου χιλιάδες άνθρωποι γέροι, φτωχοί, άρρωστοι, ανήμποροι και αναξιοπαθούντες εύρισκαν καθημερινά δωρεάν τροφή, στέγη και ιατρική φροντίδα.
Ο Βασίλειος και ο Γρηγόριος ήταν συνομίληκοι, συμπατριώτες και φίλοι αδελφικοί. Αν και κατάγονταν από πλούσιες οικογένειες έζησαν με τον πιο φτωχό και ταπεινό τρόπο. Ο Βασίλειος μάλιστα, μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς και για πέντε χρόνια έζησε στην έρημο της Καππαδοκίας ασκητεύοντας. Τόσα και περισσότερα χρόνια έζησε ασκητική ζωή και ο Θεολόγος Γρηγόριος.
Και οι δυο τους ανέβηκαν στα ανώτατα εκκλησιαστικά αξιώματα: Επίσκοπος ο Βασίλειος και Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ο Γρηγόριος, ο οποίος όμως σύντομα εγκατέλειψε τον πατριαρχικό θρόνο και επέστρεψε στην πατρίδα του Ναζιανζό της Καππαδοκίας.
Κάπως νεότερός τους ήταν ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος ή Χρυσορρήμονας. Έγινε κι αυτός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, αλλά δύο φορές εξορίστηκε από την αυτοκράτειρα Ευδοξία, η οποία δεν μπορούσε να ανεχθεί την ανεξάρτητη και ατίθαση συμπεριφορά του.
Και οι τρεις αυτοί εξαιρετικοί άνδρες, που είχαν την τύχη να έχουν εξαιρετικούς γονείς και δασκάλους, υπήρξαν μεγάλοι όχι μόνο ως συγγραφείς, ρήτορες και κήρυκες του Χριστιανισμού, αλλά και με το προσωπικό τους παράδειγμα. Ποτέ δεν υπέκυψαν στους εκβιασμούς και τις πιέσεις των ισχυρών.
Πασίγνωστη είναι η αντίθεση του Βασιλείου, επίσκοπου τότε Καισαρείας, με τον αυτοκράτορα Ουάλλη, ο οποίος είχε ασπαστεί την αίρεση του Αρείου. Ο Βασίλειος καταπολεμούσε με σφοδρότητα τον αρειανισμό και ο Ουάλλης έστειλε στην Καισαρεία τον υπασπιστή του Μόδεστο για να «συνετίσει» το Βασίλειο, απειλώντας τον με δήμευση της περιουσίας του, με φυλάκιση, βασανιστήρια, ακόμη και με θάνατο.
«Δε φοβούμαι τις απειλές του αυτοκράτορα και δεν απαρνούμαι τις ιδέες μου και την πίστη μου. Περιουσία δεν έχω πια, εκτός από μερικά βιβλία και τα τριμμένα ράσα μου. Την εξορία δεν την υπολογίζω, γιατί η γη στην οποία κατοικώ δεν είναι δική μου, η δε παραμονή μου στον κόσμο είναι προσωρινή. Τα βασανιστήρια δε με τρομάζουν, γιατί το σώμα μου είναι τόσο ασθενικό και εύθραυστο ώστε θα υποκύψει αμέσως. Και ο θάνατος είναι για μένα θεία ευλογία, γιατί θα με φέρει γρηγορότερα κοντά στον Πατέρα των πάντων».

Ο αυτοκρατορικός απεσταλμένος έμεινε κατάπληκτος από την απάντηση αυτή του ανυπότακτου επισκόπου και επέστρεψε άπρακτος στον κύριό του.
Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο συμπεριφέρθηκαν προς τους ισχυρούς της εποχής τους και οι άλλοι δυο μεγάλοι Ιεράρχες, ο Γρηγόριος και ο Ιωάννης.
Υπήρξαν και οι τρεις μεγάλοι, όχι μόνο σαν αγνοί και αδιάλλακτοι Χριστιανοί, όχι μόνο ως άνθρωποι, αλλά και ως συγγραφείς και ρήτορες. Σ’ όλη τους τη ζωή μιλούσαν συνεχώς και έγραφαν. Το συγγραφικό τους έργο υπήρξε κολοσσιαίο και η συμβολή τους στην εδραίωση της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης σημαντικότατη.
Στην εποχή τους, στους πρώτους εκείνους ταραγμένους αιώνες του Χριστιανισμού, οι αιρέσεις ανθούσαν και μερικές φορές μάλιστα απείλησαν την ύπαρξη της Ορθοδοξίας. Οι Τρεις Ιεράρχες καταπολέμησαν με αδάμαστο σθένος τις αιρέσεις και συνετέλεσαν όσο λίγοι στη διατήρηση της αγνότητας της θρησκείας μας.
Ας μιμηθούμε το παράδειγμά τους.
Ας τους ακολουθήσουμε.

Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2008

Εισακούγονται οι προσευχές μας; (Α' - Ο προβληματισμός)

Πόσες φορές στις δύσκολες περιστάσεις της ζωής μας δεν απευθυνθήκαμε ανακλαστικά στο Θεό; Δεν παρακαλέσαμε Αυτόν, την Παναγία ή κάποιον Άγιο να θεραπεύσει εμάς ή κάποιον συγγενή μας, να μας βοηθήσεις στις εξετάσεις, να βρούμε μια καλή δουλειά, έναν καλό σύντροφο;
Άραγε οι προσευχές μας αυτές εισακούγονται από το Θεό; Είναι δυνατόν τα δικά μας αιτήματα να διαμορφώνουν ή να τροποποιούν τα σχέδια και τη βούληση του Θεού;
Τελικά, οι προσευχές οφελούν; Κι αν ναι, ποιόν;
Ο Θανάσης Τζαβάρας, καθηγητής Ψυχιατρικής στο Παν/μιο Αθηνών, υποστηρίζει πως η προσευχή ηρεμεί το πνεύμα και το νευρικό μας σύστημα!
Η Μαριλένα Κόμη, ψυχοπαιδαγωγός και ψυχοθεραπεύτρια, θεωρεί πως η προσευχή χρησιμεύει κυρίως ως αντικαταθληπτικό! Μας προσφέρει ένα αίσθημα μαζικής προστασίας απέναντι στα δεινά που μας κυκλώνουν... Προσφέρει την πεποίθηση ότι μπορούμε να επιδράσουμε στους άλλους και στο περιβάλλον μας όχι μέσω των πράξεών μας, αλλά, κυρίως, μέσω των προθέσεών μας!
Πόσο όμως μπορεί να μας οφελήσει η πίστη ότι μπορούμε να ξεφύγουμε από μια πραγματικότητα που δεν μας αρέσει; Και μάλιστα χωρίς να κάνουμε κάτι ουσιαστικό;
Μήπως το τελικό αποτέλεσμα είναι μια μεγαλύτερη αλλοτρίωση από τον εαυτό μας;
Μήπως οτιδήποτε ξεπερνά τον ορθολογισμό μετατρέπεται σε μέσο εκμετάλλευσης του ανθρώπου που προσπαθεί να βρει κάτι να πιαστεί;