Το γεγονός πως οι θρησκείες και οι μύθοι τους είναι προϊόντα της ανθρώπινης δημιουργικής φαντασίας, δεν σημαίνει πως πρέπει και να απαξιώσουμε πλήρως το θρησκευτικό φαινόμενο. Άλλωστε οι περισσότεροι μύθοι έχουν κάποιον ιστορικό πυρήνα που καλούμαστε ν’ ανακαλύψουμε.
Όλοι πλέον συμφωνούμε πως το λεγόμενο "προπατορικό αμάρτημα" είναι ένα απλό παραμυθάκι. Δεν υπήρξε ποτέ Κήπος της Εδέμ, καταραμένος όφις, μήλο, Εύα και Αδάμ, όσο κι αν αυτό γκρεμίζει το χριστολογικό δόγμα της Εκκλησίας και ολόκληρη την πίστη της.
Λυπάμαι πολύ που το λέω, αλλά πρέπει επιτέλους να το αποδεχθούμε και να το ομολογήσουμε...
Όμως αυτό το παραμυθάκι δεν είναι τελείως φανταστικό.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως σε όλες τις θρησκευτικές και πολιτιστικές παραδόσεις συναντάμε την πεποίθηση πως στο πολύ μακρινό παρελθόν υπήρξε μια ιδανική κοινωνία, ένας "χρυσός αιώνας" που όμως κάτι έγινε (μια "αμαρτία") και όλα ανατράπηκαν προς το χειρότερο ("πτώση")!
Κατά την προσωπική μου άποψη αυτές οι παραδόσεις διασώζουν μια μεγάλη αλήθεια.
Στα προϊστορικά χρόνια οι ανθρώπινες κοινωνίες-αγέλες λειτουργούσαν όπως οι κυψέλες κι οι μυρμηγκοφωλιές. Σίγουρα δεν υπήρχαν οι ανέσεις και η ευημερία, αλλά επικρατούσε απόλυτη ομοψυχία και αρμονία.
Πάνω απ’ όλα ήταν η φυλή και η ανάγκη επιβίωσής της, οπότε η ζωή του κάθε μέλους είχε μηδαμινή αξία. Δεν υπήρχαν προσωπικά "θέλω", ατομικές φιλοδοξίες, δικαιώματα και διεκδικήσεις.
Κάποια στιγμή το σκηνικό αυτό ανατράπηκε. Καθώς μεγάλωσε ο εγκέφαλος του ανθρώπου και πλέον ήταν ικανός να κάνει πολυπλοκότερες σκέψεις, κάπου άρχισε να μπαίνει στη μέση το "εγώ", το "συμφέρον", η "ατομικότητα". Αυτό που οι ανθρωπολόγοι ονομάζουν "αυτοσυνειδησία".
Σχεδόν ταυτόχρονα εμφανίζεται και το φαινόμενο της ιδιοκτησίας. Και πλέον ανατρέπονται όλα. Οι ισορροπίες καταρρέουν, οι ανταγωνισμοί κι οι ενδοφυλετικές συγκρούσεις κάνουν την εμφάνισή της. Και αρχίζουν τα μεγάλα δεινά για τις ως τότε ομονοούσες και ενωμένες ανθρώπινες αγέλες.
Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίο που οι θρησκείες θεωρούν μεγαλύτερη αμαρτία τον εγωισμό, το ίδιον θέλημα, τον πλούτο, τον ατομισμό....
Κι αν το καλοσκεφτούμε, τι ζητούν οι θρησκείες;
Μα να επιστρέψουμε πάλι στον "Κήπο της Εδέμ", στον "αρχέγονο παράδεισο", στον "χρυσό αιώνα" του μακρινού παρελθόντος. Που όλοι θα είμαστε ίσοι και ίδιοι, θα τα έχουμε όλα κοινά, θα θυσιάζεται ο ένας για τον άλλον...
Όμως αυτό δεν γίνεται πλέον.
Γι’ αυτό και οι θρησκείες χάνουν οριστικά την επικαιρότητα και την επιρροή τους. Ο ρομαντισμός τους μάς είναι συμπαθής, αλλά όταν μπαίνει επιτακτικά το δίλημμα, απαντούμε στα ιερατεία... "όχι, δεν θα πάρουμε, πίσω δεν γυρίζουμε"!