Θρησκεία και επιστήμη (Δ') - Αναγκαία η συνύπαρξη...

 

Στις αρχές του 20ού αιώνα είχε κορυφωθεί η σύγκρουση θρησκευτικής πίστης και επιστήμης. Πολλοί "σοφοί" της εποχής δίδασκαν πως ο άνθρωπος δεν έχει πλέον ανάγκη τη θρησκεία και πως πρέπει να σταματήσει να βάζει εμπόδια και φραγμούς στην ίδια του τη ζωή, για χάρη θρησκευτικών προκαταλήψεων. Η επιστήμη είχε αποδείει πως τα αντικείμενα δεν έχουν ψυχή, πως τα φυσικά φαινόμενα  έχουν αποκλειστικά φυσικά αίτια, πως οι πεθαμένοι πρόγονοι δεν ζουν ανάμεσά μας κ.λπ. Έπρεπε επιτέλους  η θρησκεία να αντικατασταθεί από την επιστήμη.

Οι μετριοπαθέστεροι αυτής της παράταξης εννοούσαν πως απλά τα διάφορα φυσικά, κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα έπρεπε να πάψουν να ερμηνεύονται ως "επεμβάσεις του Θεού" και να αναλύονται με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια. 

Κάποιοι όμως πιο ακραίοι κυριολεκτούσαν, και ουσιαστικά επεδίωκαν να μετατρέψουν την επιστήμη σε κανονική θρησκεία. Με το ιερατείο της (τους μεγάλους επιστήμονες και εφευρέτες), τα δόγματά της, τους ναούς της, ακόμα και την "Ιερή της Εξέταση". Τα απόνερα αυτών των αντιλήψεων τα ζήσαμε και εμείς πρόσφατα, όταν με πρόσχημα τον κορονοϊο, βιώσαμε καταστάσεις "επιστημονικού μεσαίωνα"!

Βέβαια, πλέον τα πνεύματα έχουν καταλαγιάσει. Θρησκεία και επιστήμη έχουν βρει τον βηματισμό τους και αντιλήφθηκαν πως δεν έχει κανένα νόημα να αντιδικούν. Η επιστήμη περιορίζεται να εξηγήσει το "τι",  "πώς" και "γιατί" των φαινομένων, και η θρησκεία αναλαμβάνει να το εντάξει σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, μεταφυσικό, που θα δίνει κάποιον σκοπό και κατεύθυνση στην ανθρώπινη ζωή. 

Αλίμονο αν η μία προσπαθήσει να αντικαταστήσει την άλλη. Το αν η γη κινείται ή όχι γύρω από τον ήλιο θα μας το πει αποκλειστικά η επιστήμη. Αλλά και η τελευταία δεν μπορεί να διεκδικεί το αλάθητο ούτε να θεωρεί τον εαυτό της ικανό να καλύψει όλες τις ψυχολογικές μας ανάγκες...

Καταδικάζει τον πλούτο ο Χριστιανισμός; (ΙΓ' - Η Εκκλησία τα θέλει μονά-ζυγά δικά της!)

 

Κάποιοι ιερωμένοι αποφαίνονται πως ο Θεός χορηγεί στους ανθρώπους τα πάντα, άρα και τον πλούτο. Με άλλα λόγια πως είναι θέλημα Θεού να υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί!

Φυσικά, οι απόψεις αυτές δεν είναι και τόσο αθώες. Αποβλέπουν στην απενοχοποίηση των πλουσίων και στην κολακεία τους, ώστε ν' ανοίξουν τα πουγκιά και να δώσουν μεγάλα ποσά που φυσικά θα "διαχειριστούν" οι εν λόγω ιερωμένοι!

Δεν είναι δα και μικρό πράγμα να ακούσει ένας πλούσιος, και μάλιστα δημόσια, από την ίδια την Εκκλησία να τον αποκαλεί... σκεύος εκλογής και ευνοούμενο του Θεού.

Το αστείο όμως είναι πως οι ίδιοι κληρικοί δεν τολμούν να πουν και στους φτωχούς πως ο Θεός τους καταδίκασε να ζουν στη μιζέρια και στην ένδεια. Μπορεί οι φτωχοί να μην έχουν τον τρόπο για μεγάλες δωρεές, αλλά κι αυτούς τους αρμέγει η Εκκλησία λίγο-λίγο σε όλη τους τη ζωή, οπότε πάλι κερδισμένη βγαίνει. 

Άσε που η Εκκλησία χρειάζεται και την πολυπληθή μάζα των φτωχών ως πολιτικό όπλο, μέσο εκβιασμού αλλά και ασπίδα έναντι της κρατικής εξουσίας.

Η χριστιανική όμως θέση, για να μην ξεφύγουμε απ' το θέμα μας, είναι πως ο Θεός πράγματτι είναι αυτός που δωρίζει όλα τα αγαθά στους ανθρώπους. Αλλά αναθέτει σε αυτούς την δίκαιη κατανομή τους. 

Οι άνθρωποι θα κριθούν ενώπιόν του από το κατά πόσο εφάρμοσαν και τήρησαν την εντολή της δικαιοσύνης. Αν ο ίδιος ο Θεός θέσπισε την αδικία και την ανισότητα στη διανομή των αγαθών, τότε τι αξία θα είχε η εντολή του να είμαστε δίκαιοι;

Θρησκεία και επιστήμη (Γ') - Αν δεν αποδέχεσαι τη λογική, τότε δεν την επικαλείσαι!)

 

Όπως έχουμε ξαναπεί, τα ιερά βιβλία των θρησκειών γράφτηκαν πριν πολλούς αιώνες. Φυσικό και λογικό είναι να απηχούν τα επιστημονικά δεδομένα εκείνων των εποχών. Επόμενο ήταν οι τότε άνθρωποι να θεωρούν πως ο ήλιος κινείται γύρω από τη γη, πως η γη είναι σταθερή και επίπεδη σαν ταψί, πως τα όνειρα είναι επισκέψεις πνευμάτων, πως ο ουρανός είναι ένας πολυεπίπεδος γαλάζιος θόλος κ.λπ.

Το παράξενο δεν είναι πως οι τότε άνθρωποι είχαν αυτές τις πεποιθήσεις. Δεν μπορούσαν να πιστεύουν κάτι διαφορετικό. Το πρόβλημα ξεκινάει από τη στιγμή που αυτά τα βιβλία θεωρούνται κάτι σαν θεόσταλτα και θεόπνευστα. Εννοείται πως ότι προέρχεται ή εμπνέεται απ' τον Θεό δεν μπορεί να είναι λάθος.

Όταν όμως η επιστήμη άρχισε να ερμηνεύει τα φυσικά φαινόμενα και να επιλύει τα μυστήρια της φύσης και του σύμπαντος, οι θρησκείες βρέθηκαν σε αδιέξοδο. Έπρεπε διαρκώς να απολογούνται και να προσπαθούν να ανατρέψουν τα επιστημονικά δεδομένα.

Αρχικά οι εκπρόσωποι της εκκλησίας ήταν πολύ επιθετικοί. Γιατί είχαν μεγάλη εξουσία και τους έπαιρνε. Σταδιακά όμως άρχισαν να μαλακώνουν και να βάζουν νερό στο κρασί τους. Σταμάτησαν ακόμα και να επιχειρούν να αποδείξουν με λογικά επιχειρήματα την ύπαρξη του Θεού. Γιατί κατάλαβαν το αυτονόητο. Πως είναι αντίφαση να ισχυρίζεσαι πως η πίστη είναι ανώτερη της λογικής, αλλά να προσπαθείς να θεμελιώσεις την πίστη σε λογικά επιχειρήματα.

Η σύγχρονη θεολογία κάπου ισορρόπησε τις άλλοτε εχθρικές σχέσεις της με τη θρησκεία. Διατύπωσε την άποψη πως θρησκεία και επιστήμη δεν συγκρούονται γιατί είναι μεγέθη ασύμπτωτα. Η μεν επιστήμη απαντάει στο "πώς" της δημιουργίας ενώ οι θρησκείες στο "ποιος"...

Καταδικάζει τον πλούτο ο Χριστιανισμός; (ΙΒ' - Πόσο άξιζαν τα δώρα των Μάγων;)

 

Όπως έχουμε ήδη πει, στην Καινή Διαθήκη δεν θεμελιώνεται πως ο Θεός ανταμείβει με υλικό πλούτο τους ευσεβείς, ούτε ότι η διάκριση πλούσιων και φτωχών είναι θέλημα του Θεού και εντάσσεται στην τάξη του κόσμου που εκείνος θέλησε.

Υπάρχου όμως και ορισμένα χωρία που πολλοί τα παρερμηνεύουν. Ας δούμε μερικά:

1) Να ζητάτε πρώτα τη Βασιλεία του Θεού και όλα τα υπόλοιπα θα σας δοθούν. 

Εδώ υπάρχει μια υποψία σύνδεσης της αρετής με τις υλικές απολαύσεις. Όμως το "όλα τα υπόλοιπα" ("πάντα ταύτα" στο πρωτότυπο) δεν αναφέρεται ούτε σε υλικές απολαυές ούτε σε υλικό πλούτο. Αφορά τα απολύτως απαραίτητα για την συντήρηση και επιβίωση του ανθρώπου αγαθά. Η ευσέβεια συνδέεται με την εξασφάλιση της αυτάρκειας και της αξιοπρεπούς διαβίωσης και τίποτα περισσότερο.

2) Όποιος εγκατέλειψε σπίτια, συγγενείς, γονείς, παιδιά και κτήματα για χάρη του Κυρίου και του Ευαγγελίου, θα λάβει εκατονταπλάσια και στην παρούσα και στη μέλλουσα ζωή.

Κι αυτό το χωρίο δεν αναφέρεται στον πλουτισμό των πιστών. Ο Θεός δεν προτείνει μια συμφέρουσα εμπορική συναλλαγή. Εννοεί πως όσοι γίνουν ενεργά και ζωντανά μέλη της εκκλησίας θα βρουν στους κόλπους της χιλιάδες νέους "αδελφούς" και "πνευματικούς συγγενείς". Και σε κάθε στιγμή ένδειας και ανάγκης θα υπάρχουν στη διάθεσή τους πολλαπλάσιοι οικονομικοί πόροι για να τους βοηθήσουν στην επιβίωση. Είναι αυτό ακριβώς που συνέβη στους Αποστόλους. Τα εγκατέλειψαν όλα και όπου πήγαιναν οι καρδιές, τα σπίτια και τα πουγκιά ήταν ορθάνανοιχτα γι' αυτούς.

3) Κάποιοι επικαλούνται τα πλούσια δώρα που προσέφεραν οι μάγοι στον νεογέννητο Ιησού ως περίπτωση "θεόσταλτου πλούτου". Φυσικά δεν γνωρίζουμε την αξία των δώρων. Πιθανός να ήταν μόνο συμβολική. Αλλά και πραγματική να ήταν, η Αγία Οικογένεια δεν πλούτησε. Γι' αυτό και τόσο ο Ιωσήφ όσο και ο ίδιος ο Ιησούς ασκούσαν το επάγγελμα του χτίστη...

4) Κάποιοι αναφέρουν την Παραβολή των Ταλάντων ως απόδειξη πως ο Θεός μοίρασε με άνισο τρόπο τα υλικά αγαθά. Όμως τις παραβολές δεν πρέπει να τις ερμηνεύουμε κατά λέξη. Άλλωστε στην παραβολή αυτή γίνεται λόγος για "τόκο". Προφανώς η έκφραση είναι μεταφορική, καθώς στον χριστιανισμό ο έντοκος δανεισμός απαγορεύεται. Η παραβολή αναφέρεται στις έμφυτες ψυχοσωματικές ικανότητες των ανθρώπων. Που οφείλουν να τις καλλιεργήσουν και να τις αυξήσουν για χάρη του γενικού κι όχι του ατομικού συμφέροντος.