Το "καλό" και το "κακό"...

Είναι γεγονός πως τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις τις διαμορφώνουμε στην παιδική μας ηλικία. Κυρίως υπό την επίδραση των μητέρων μας, που τις παλιότερες εποχές ήταν το πιο δεισιδαιμονικό και θρησκόληπτο κομμάτι της κοινωνίας μας. Οπότε μην απορείτε για το θέαμα και την κατάντια του θρησκευτικού και εκκλησιαστικού χώρου...

Κατά τη γνώμη μου οι άνθρωποι δεν πρέπει να βιάζονται να διαμορφώσουν θρησκευτικές πεποιθήσεις. Η κοσμοθεωρία που θα υιοθετήσουμε, αν υιοθετήσουμε, είναι έργο ζωής και δεν μπορεί να κλειδώνει απ' τα πρώτα μας χρόνια. 

Πρέπει πρώτα να διανύσουμε ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μας, να αποκτήσουμε αρκετές γνώσεις και εμπειρίες, να ζήσουμε καταστάσεις, προβλήματα και αδιέξοδα, και τότε έρχεται η ώρα να πάρουμε κάποιες σχετικές αποφάσεις. Που και πάλι δεν μπορεί να είναι οριστικές. Η ζωή έχει πολλές στροφές. Και οφείλουμε να είμαστε διαρκώς ανοιχτοί σε αναθεωρήσεις...

Προσωπικά, έχω πάψει πλέον να ασχολούμαι με αυτό που λέμε "Θεό". Δεν τον βρήκα πουθενά στη ζωή μου. Οι εμπειρίες μου δεν έχουν καμία σχέση με τον "θεό" όπως μου τον έμαθαν και όπως τον περιγράφει η θρησκεία και η εκκλησία της χώρας μου. Αλλά ούτε και στις άλλες θρησκείες βρήκα κάτι "αληθινό" για μένα, που να αγγίζει και να κουμπώνει στην προσωπική μου πορεία. 

Αντίθετα, έρχομαι πάντα αντιμέτωπος με δυο αόριστες και απρόσωπες δυνάμεις, του "καλού" και του "κακού". Αυτές οι δυνάμεις έχουν περίπου την ίδια ισχύ, συνυπάρχουν μέσα σε όλα τα όντα και τα φαινόμενα. Αλλά και αλληλοκαλύπτονται. Κάθε καλό έχει και την κακή του πτυχή, και κάθε κακό την καλή του πλευρά. 

Οι δύο αυτές δυνάμεις βρίσκονται σε διαρκή ανταγωνισμό. Και μας δημιουργούν τα μεγαλύτερα εσωτερικά διλήμματα. Η κάθε μία παλεύει να μας κερδίσει κι εμείς βολοδέρνουμε ανάμεσά τους. Είναι αυτό που κάποιοι ονομάζουν "καλό και κακό εαυτό". Άλλοι το αποκαλούν "θεό" και "διάβολο". Υπάρχουν πολλές ονομασίες που ουσιαστικά δηλώνουν το ίδιο πράγμα.

Μετά θάνατον ζωή δεν υπάρχει. Ας μην κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας. Δεν είμαστε αιώνιοι επειδή απλά το θέλουμε. Εδώ είναι η κόλαση και ο παράδεισος. Κι έχει να κάνει απ' τη στάση μας απέναντι σε αυτό το δίπολο: το "καλό" και το "κακό". Είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε τον δρόμο μας. Κάθε επιλογή έχει και τις συνέπειές της. Θετικές και αρνητικές. Ο καθένας ας τα βάλει κάτω κι ας πορευτεί ανάλογα...

Έναν καλό λόγο...

 

Σε μια σπηλιά που έχει πρόχειρα διαμορφωθεί σε μικρό ασκητικό κελάκι, συναντώ έναν χαρούμενο άνθρωπο με τριμμένο ρασάκι. Κάνω σαν τους παλιούς περιφερόμενους προσκυνητές. Ζητάω την ευχή του και μπαίνω αμέσως στο ψητό: "Πάτερ, πες μου μια κουβέντα πνευματική". 

Εκείνος με κοιτάει απ' την κορυφή ως τα νύχια. Ίσως φοβάται μην τον περιπαίζω. Διαπιστώνει την ειλικρινή μου πρόθεση και μου λέει:

"Έλεγξε τις σκέψεις σου, συγκράτησε τη γλώσσα σου, υπέταξε τα ένστικτά σου, να 'χεις έναν καλό λόγο για όλους και κάνε έργα που αντέχουν στο φως της ημέρας"...

Αλίμονο αν δούμε τη ζωή ως ... βασανιστήριο!

 

Υποτίθεται πως ο Θεός είναι αυτάρκης. Συνεπώς δεν έχει ανάγκη την αγάπη και τις υπηρεσίες μας. Δεν χρειάζεται δορυφόρους, υμνητές, κόλακες. Ούτε μπορεί να θυμώνει με όσους δεν τον πιστεύουν, τον υβρίζουν ή δεν τηρούν τις εντολές του. Αυτά είναι παιδιαρίσματα. Δεν ταιριάζουν σε κανέναν σοβαρό άνθρωπο. Πόσο μάλλον στον Θεό...

Σωστά το είχε πει κάποιος σπουδαίος, δεν θυμάμαι το όνομά του: "Πρέπει να απομακρυνθείς από τον παραδοσιακό θεό για να πλησιάσεις το θείον"!

Ο Βουδισμός τα πήγε καλά μέχρι κάποιο σημείο. Ξεκίνησε ως αίρεση του Ινδουισμού και εξελίχθηκε σε μια μεγάλη θρησκεία χωρίς συγκεκριμένο θεό. Αλλά στην πορεία κάπου έχασε την μπαλίτσα. Κατέληξε σε μια απαισιόδοξη θεώρηση της ζωής. Ίσως επειδή αναπτύχθηκε σε γεωγραφικές περιοχές που οι άνθρωποι ζούσαν κυριολεκτικά σε άθλιες συνθήκες. Που απ' τη γέννησή τους δεν είχαν καμία ελπίδα βελτίωσης. Μόνο συμφορές και δυστυχία τους περίμεναν.

Έτσι, έφτασε στο σημείο ο Βουδισμός να θεωρεί τη ζωή πόνο. Ήταν ένας διαρκής πόνος αφού οι ανθρώπινες επιθυμίες δεν μπορούσαν να εκπληρωθούν. Και όσες εκπληρώνονταν τελικά δεν προσέφεραν την αναμενόμενη ικανοποίηση.

Οπότε, το ζητούμενο είναι να ξεριζώσουμε κάθε επιθυμία. Μόνο αυτή είναι η οδός που οδηγεί στη Νιρβάνα. Η ζωή δεν έχει αυτοτελή αξία. Και οι μικροχαρές της δηλητηριάζονται από τη συντομία της.

Θρησκεία και θρησκευτικότητα...

  

Περιδιαβαίνοντας σε κάποια γνωστά, αλλά κυρίως άγνωστα, ασκηταριά  διαπιστώνω πιο ξεκάθαρα τη μεγάλη διαφορά της θρησκείας και της θρησκευτικότητας. 

Οι αναχωρητές μοναχοί μάλλον απαξιώνουν τη θρησκεία και όλα της τα συστατικά: δόγματα, τελετουργίες, τυποποιημένης ηθικές συνταγές κ.λπ. 

Οι άνθρωποι αυτοί είναι μάλλον θιασώτες της θρησκευτικότητας. Στρέφονται προς τα μέσα. Φιλοσοφούν γενικά τη ζωή. Ο Θεός τους είναι πανταχού παρών. Μπορεί να πιστεύουν πως ο άνθρωπος επιζεί μετά τον σωματικό θάνατο, αλλά δεν συμβιβάζονται με την ιδέα ενός Θεού που ανταμείβει ή τιμωρεί τα δημιουργήματά του.

Κάποιος ασκητής με έξυπνα μάτια μού το διευκρινίζει: "Δεν κάνω ό,τι κάνω για να πάω στον παράδεισο ή για να αποφύγω την κόλαση. Το κάνω αποκλειστικά για να δώσω χαρά στον Ιησού, ή, έστω, για να μην το λυπήσω"!

Η θρησκευτικότητα είναι μια ιδιάζουσα ψυχολογική λειτουργία. Συγγενεύει στενά με τον μυστικισμό. Οι "μυστικοί" όλων των θρησκειών δεν ποθούν τα "αγαθά του παραδείσου". Αλλά τη μοναδική εμπειρία της ένωσής τους με τον Θεό. 

Περιφρονούν την πρακτική ευσέβεια, τα κούφια λόγια, τη βαρύγδουπη αγαπολογία, τα φιλοσοφικώς διατυπωμένα δόγματα, τον ορθολογισμό και τα λογικά επιχειρήματα.