Κάποια στιγμή θα ασχοληθούμε αν ο αρχέγονος χριστιανισμός πίστευε ή όχι στη μετενσάρκωση. Προς το παρόν ας δούμε συνοπτικά τι πιστεύουν οι άλλες θρησκείες για το θέμα συτό.
1. Στην Αρχαία Ελλάδα. Οι αρχαίες μεσογειακές θρησκείες είχαν αναπτύξει κάποιες κάπως διαφορετικές πεποιθήσεις σχετικές με τη Μετενσάρκωση. Για παράδειγμα, ο Πλάτωνας δήλωσε την προ-ύπαρξη της Ψυχής σε έναν Ουράνιο Κόσμο και την πτώση της σε ένα ανθρώπινο σώμα, εξαιτίας της αμαρτίας. Με σκοπό την απελευθέρωση της Ψυχής από αυτά τα δεσμά της και την επιστροφή της στην αγνότητα, η Ψυχή θα χρειαστεί να εξαγνιστεί μέσω μίας σειράς εμπειριών μετενσάρκωσης. Η πίστη του Πλάτωνα σε όλα τα παραπάνω υπήρξε έντονα επηρεασμένη τόσο από προγενέστερες Ορφικές διδασκαλίες, όσο και από τις απόψεις του Πυθαγόρα. Το πρώτο ελληνικό φιλοσοφικό σύστημα που όρισε μία παρόμοια στάση πάνω στην Μετενσάρκωση με τον Ινδουισμό, ήταν ο Νεοπλατωνισμός κατά τον 3ο αιώνα μ.Χ., υπό την επίδραση των Ανατολικών φιλοσοφικών ρευμάτων.
2. Στην Αρχαία Αίγυπτο. Η αρχαία «Αιγυπτιακή Βίβλος των Νεκρών» περιγράφει το “ταξίδι” της Ψυχής σε έναν άλλον κόσμο, χωρίς να επιστρέφει στον κόσμο που γνωρίζουμε. Εκείνη την περίοδο, οι νεκροί ταριχεύονταν (μούμιες), με σκοπό τη διατήρηση των σωμάτων τους, τα οποία θα τους συνόδευαν στη μεταθανάτια πραγματικότητα. Σε αυτή την περίπτωση, είναι ενδιαφέρουσα η πίστη σε μίας μορφής αναστάσιμη μεταθανάτια ζωή, παρά μετενσάρκωση.
3. Στο Θιβέτ. Η «Θιβετιανή Βίβλος των Νεκρών» αναφέρει με λεπτομέρεια τις εμπειρίες που έχει κάποιος ανάμεσα σε δύο ενσαρκώσεις, υπονοώντας ότι ο νεκρός διατηρεί ορισμένα από τα προσωπικά του χαρακτηριστικά.
Έτσι, λέγεται ότι κάποτε ένα αγόρι εμφανίστηκε δηλώνοντας ότι ήταν η ενσάρκωση του Δαλάι Λάμα, του ηγέτη της Θιβετιανής Βουδιστικής Παράδοσης. Αυτό έγινε δεκτό από τους ιερείς, καθότι διέθετε ιδιότητες επίγνωσης, τηλεπάθειας και γνώσεις τελετουργίας που αποδείκνυαν τις αρετές της φύσης του. Αυτή η διαδικασία επέτρεψε στους μοναχούς ιερείς να αναπτύξουν ένα σύστημα για τη συνεχή ανακάλυψη των διαδοχικών ενσαρκώσεων του Δαλάι Λάμα και άλλων ψυχών υψηλής πνευματικής εξέλιξης, σε κάθε εποχή.
4. Στους Ταοϊστές. Ένα σημαντικό κείμενο για τον Ταοϊσμό, το «Τσουάνγκ Τζου» (4ος αιώνας π.Χ.), είναι ενδεικτικό της θεώρησης των Ταοϊστών σχετικά με τη Μετενσάρκωση:
«Η γέννηση δεν είναι η αρχή, ο θάνατος δεν είναι το τέλος. Υπάρχει η Ύπαρξη χωρίς όρια, υπάρχει συνέχεια χωρίς σημείο εκκίνησης.
Η ύπαρξη χωρίς όρια είναι ο Χώρος. Η συνέχεια χωρίς εναρκτήριο σημείο είναι ο Χρόνος. Υπάρχει γέννηση, υπάρχει θάνατος, υπάρχει εμπρόσθια κίνηση και υπάρχει η είσοδος. Αυτό από το οποίο κανείς εισέρχεται και εξέρχεται χωρίς να βλέπει τη μορφή του, είναι η Πύλη του Θεού».
5. Στους Ινδουιστές. Το Κάρμα δηλώνει ότι κάθε πράξη έχει μία συγκεκριμένη αιτία και ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα, το οποίο επηρεάζει οτιδήποτε συναντάμε στο μέλλον. Ανάλογα με το κάρμα του καθενός, οι ψυχές, μέσα από τα σώματα που τις “κυοφορούν”, προσπαθούν να υπερβούν τα εμπόδια που συναντούν, ώστε να συλλέξουν εμπειρία και να ανέβουν επίπεδο. Παίρνουν, λοιπόν, μία νέα μορφή, με την οποία ο άνθρωπος έρχεται σε επαφή με τους “καρπούς” των πράξεών του από τις προηγούμενες ζωές του, καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια για να σταματήσει αυτόν τον κύκλο μετενσαρκώσεων.
Στον αντίποδα, σύμφωνα με τον Χριστιανισμό, ο άνθρωπος μπορεί να καθαριστεί και να απελευθερωθεί από τις αμαρτίες του με τη Μετάνοια.
6. Στους Κρίσνα. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη ινδουιστική αίρεση, η όλη ιδέα της μετενσάρκωσης συνοψίζεται στο συμπέρασμα ότι «καθώς ένα σώμα αποβάλλει τα παλαιότερα ρούχα και φορά νέα ρούχα, έτσι ακριβώς και ο μη πεπερασμένος, αλλά και αθάνατος εαυτός, απαλλάσσεται από πεπαλαιωμένα σώματα και εισέρχεται σε νέα».
Πού καταλήγουμε τελικά;
Υπάρχουν πολλές εκδοχές για τους τρόπους και τους σκοπούς της μετενσάρκωσης, μεταξύ διαφόρων θρησκειών και πολιτισμών.
Άλλοι πιστεύουν ότι η Μετενσάρκωση επιτυγχάνεται μόνο από άνθρωπο σε άνθρωπο, άλλοι ότι συμβαίνει μόνο μεταξύ νοημόνων όντων (ανθρώπων – αγγέλων – θεών), και άλλοι ότι συμβαίνει και σε ζώα, ακόμα και σε φυτά.
Από την άλλη, στον Χριστιανισμό η “προοπτική” της Ανάστασης διδάσκει ότι το πρόσωπο που πεθαίνει θα λάβει πάλι σώμα, θα ξαναζήσει με τα συγκεκριμένα προσωπικά χαρακτηριστικά που είχε όσο βρισκόταν στη ζωή, αναγνωρίζοντας και έχοντας συνειδητότητα του εαυτού του.
Όπως και να έχει, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι, με ή χωρίς μετενσαρκώσεις, το καλό και το κακό είναι αποτελέσματα των δικών μας επιλογών, ως πλασμάτων με ελεύθερη βούληση.
Και από εκεί πρέπει να ξεκινήσουμε, προκειμένου να εξελιχθούμε σε αυτή τη ζωή. Όσο για τις άλλες… βλέπουμε.
