Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 2011

Ήταν ο Χριστός ιστορικό πρόσωπο; Δ' (Η περίπτωση του Ιώσηπου)

Ο Ιώσηπος ήταν ο σπουδαιότερος Ιουδαίος ιστορικός! Ανήκε στην αίρεση των Φαρισαίων, γεννήθηκε το 35 μ.Χ. και σχετιζόταν με τις οικογένειες των αρχιερέων Άννα και Καϊάφα! Διατηρούσε καλές σχέσεις και με αρκετούς Ρωμαίους επίσημους...
Έγραψε δυο πολύ σημαντικά έργα για την ιστορία του εβραϊκού λαού: την "Ιουδαϊκή Αρχαιολογία" και την "Ιστορία του Ιουδαϊκού Πολέμου" που εξιστορεί με κάθε λεπτομέρεια τους αγώνες του λαού του κατά των Ελλήνων και Ρωμαίων κατακτητών.
Εκείνο που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση είναι πως στο έργο του δεν υπάρχει καμία απολύτως αναφορά στο πρόσωπο του Χριστού!
Ούτε λέξη για τη "σφαγή των χιλιάδων νηπίων" απ' τον Ηρώδη, ούτε αράδα για τα θαύματα του Χριστού, την θριαμβευτική είσοδό του στα Ιεροσόλυμα, τον σταυρικό του θάνατο, τα "σημεία και τέρατα" που συνέβησαν όταν εκείνος ξεψύχησε κλπ...
Ήταν δυνατόν όλ' αυτά τα σημαντικά γεγονότα να συνέβησαν στην πόλη που γεννήθηκε και έζησε ο Ιώσηπος, κι ο ίδιος να τα αγνοούσε;
Υπάρχει, άραγε, περίπτωση να αφαιρέθηκαν κάποια αντίστοιχα χωρία από μεταγενέστερους αντιγραφείς, ενδεχομένως γιατί περιελάμβαναν αρνητικές αναφορές στο πρόσωπο του Χριστού;
Με άλλα λόγια, δεν αποκλείεται οι ίδιοι οι χριστιανοί να αφαίρεσαν τις αναφορές (προφανώς απαξιωτικές) του Ιώσηπου στο πρόσωπο του Χριστού, εξαφανίζοντας έτσι τη σημαντικότερη (έστω και μεροληπτική) μαρτυρία για την ιστορικότητα του προσώπου του...
Αλλά με τον Ιώσηπο θα συνεχίσουμε και στην επόμενη ανάρτηση. Γιατί υπάρχει στο έργο του μια πολύ αμφιλεγόμενη αναφορά...

Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου 2011

Ήταν ο Χριστός ιστορικό πρόσωπο; Γ' (Εύλογα ερωτήματα)

Προκαλεί πράγματι εντύπωση πως κανείς ιστορικός της εποχής του Ιησού (Ρωμαίος, Έλληνας ή Ιουδαίος) δεν αναφέρει τίποτα απολύτως για τη ζωή, τη δράση και τον θάνατό του στην Παλαιστίνη! Τη στιγμή, μάλιστα, που έχουν διασωθεί πολύ πιο ασήμαντες ιστορικές λεπτομέρειες!
Σίγουρα, κανείς δεν θα έδινε ιδιαίτερη σημασία σε έναν απ' τους χιλιάδες ψευτο-προφήτες και ψευτο-μεσσίες που κυκλοφορούσαν εκείνη την εποχή στην Ιουδαία!
Αλλά πώς θα μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητα γεγονότα όπως οι αναστάσεις νεκρών, οι θεραπείες λεπρών, η θριαμβευτική είσοδος στα Ιεροσόλυμα;
Εδώ, δεν σώζεται ούτε καν μία αναφορά για την υποτιθέμενη σφαγή των χιλιάδων νηπίων απ' τον Ηρώδη, που αν ήταν αλήθεια θα συνιστούσε γενοκτονία και οι Ιουδαίοι θα τη διατηρούσαν στην ιστορική τους μνήμη όπως το ολοκαύτωμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου...
Να υπήρξαν, άραγε, κάποιες ιστορικές μαρτυρίες και να χάθηκαν, είτε σκόπιμα είτε τυχαία;
Να διασώζονται, μήπως, κάποιες ιστορικές πηγές και απλώς δεν τις έχουμε ακόμη ανακαλύψει;
Ή όλ' αυτά να ήταν μυθεύματα των φαντασιόπληκτων συγγραφέων της Καινής Διαθήκης;
Αλλά, πάλι, ποιος θα τολμούσε να γράψει ψέματα για τη σφαγή χιλιάδων νηπίων σε μια εποχή που ζούσαν ακόμα οι γονείς τους;
Στην επόμενη ανάρτηση θα ασχοληθούμε με την περίπτωση του σπουδαίου Ιουδαίου
ιστορικού Ιώσηπου, που έζησε περίπου την ίδια εποχή με τον Χριστό.

Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου 2011

Ήταν ο Χριστός ιστορικό πρόσωπο; Β' (Μη χριστιανικές μαρτυρίες του 1ου αιώνα)

Όπως προαναφέραμε, η μόνη σαφής και συγκεκριμένη ιστορική πηγή του 1ου αι. μ.Χ. για την ύπαρξη του Χριστού είναι τα βιβλία της Καινής Διαθήκης.
Σώζονται, όμως, και κάποιες μη χριστιανικές ιστορικές μαρτυρίες που αξίζει να τις αναφέρουμε και να τις κρίνουμε με συντομία:
1) Ο Θάλλος (ή Θαλλός) ήταν Σαμαρείτης, και γύρω στο 52 μ.Χ. έγραψε την "Ιστορία της Ελλάδος" απ' τον τρωικό πόλεμο μέχρι τις μέρες του. Δυστυχώς, το βιβλίο του έχει χαθεί. Σώζεται μόνο μια σχετική αναφορά σ' αυτό, απ' τον χριστιανό συγγραφέα Ιούλιο τον Αφρικανό (2ος αιώνας) που αναφέρει πως το "σκότος" που προκλήθηκε τη στιγμή του θανάτου του Χριστού, ο Θάλλος το απέδιδε σε "έκλειψη ηλίου".
Σίγουρα, η αναφορά αυτή είναι πολύ ελλιπής και δεν μπορεί να αξιολογηθεί ως απόλυτα αξιόπιστη ιστορική μαρτυρία. Τη στιγμή, μάλιστα, που δεν σώζεται ολόκληρο ή, έστω, το μεγαλύτερο μέρος του έργου. Μπορεί, όμως, να θεωρηθεί ως μια έμμεση μαρτυρία της ιστορικότητας του Χριστού.
2) Ο Μάρα Βαρ Σεραπίων ήταν στωικός φιλόσοφος που έζησε στη Συρία. Στο Βρεταννικό Μουσείο σώζεται ολόκληρη μια επιστολή του που γράφτηκε το 73 μ.Χ. και απευθύνεται στο γιό του. Σε αυτή, μεταξύ άλλων, αναφέρει επί λέξει:
"Ποια ωφέλεια απεκόμισαν οι Αθηναίοι που σκότωσαν το Σωκράτη, παρά την ανταπόδοση με πείνα και λοιμική ασθένεια; Ή οι Σάμιοι που εξόρισαν τον Πυθαγόρα και καλύφθηκε η χώρα τους από άμμο; Ή οι Ιουδαίοι απ' την καταδίκη του σοφού βασιλιά τους, εξ αιτίας της οποίας διελύθη το βασίλειό τους;".
Οι χριστιανοί υποστηρίζουν πως με τον όρο "σοφό βασιλιά των Ιουδαίων" ο επιστολογράφος εννοεί τον Χριστό και αναφέρεται στην καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ. απ' τους Ρωμαίους.
Η εξήγηση αυτή φαίνεται πολύ πιθανή, αλλά δεν μπορούμε να είμαστε και απόλυτα σίγουροι, αφού δεν κατονομάζεται ο "Ιουδαίος βασιλιάς". Μελετώντας, πάντως, την εβραϊκή ιστορία δεν μπορέσαμε να εντοπίσουμε άλλη περίπτωση καταδίκης "Ιουδαίου βασιλιά" απ' τους συμπατριώτες του που να συνδέεται με εθνική καταστροφή...

Παρασκευή 4 Φεβρουαρίου 2011

Ήταν ο Χριστός ιστορικό πρόσωπο; Α' (Η αξιοπιστία της Καινής Διαθήκης)

Η αλήθεια είναι πως απ' τον 1ο αιώνα η μόνη σωζόμενη ιστορική μαρτυρία για την ιστορικότητα του προσώπου του Χριστού είναι αυτή των βιβλίων της Καινής Διαθήκης (Ευαγγέλια, Πράξεις Αποστόλων και Επιστολές).
Τα βιβλία αυτά θεωρείται πλέον βέβαιο πως γράφτηκαν το δεύτερο μισό του 1ου αιώνα, αν και υπέστησαν κάποιες αλλοιώσεις τον β' και γ' αιώνα, αλλά δευτερεύουσας σημασίας...
Η Καινή Διαθήκη είναι το ιερό βιβλίο των Χριστιανών και εύλογα δεν μπορεί να θεωρηθεί, από ιστορικής άποψης, απόλυτα αξιόπιστο. Φαντάζεστε τι θα συνέβαινε αν θεωρούσαμε εξίσου αξιόπιστα και τα ιερά βιβλία των άλλων θρησκειών;
Ας προσπαθήσουμε, όμως, να κρίνουμε την αξιοπιστία της Καινής Διαθήκης ως προς τη μαρτυρία της για την ιστορικότητα του προσώπου του Χριστού.
Οι συγγραφείς της ήταν:
α) οι περισσότεροι μαθητές του Χριστού
β) δίδαξαν σε ανθρώπους σύγχρονους του Χριστού
γ) ταλαιπωρήθηκαν πολύ στη ζωή τους και πέθαναν για χάρη του Χριστού
δ) αποτέλεσαν μέλη της πρώτης χριστιανικής εκκλησίας των Ιεροσολύμων.
Εύλογα γεννιούνται τα εξής ερωτήματα:
α) είναι δυνατόν όλοι αυτοί να έπαθαν ομαδική παράκρουση και να δημιούργησαν ένα μυθικό πρόσωπο στο οποίο να θυσίασαν τη ζωή τους;
β) είναι δυνατόν να μην εξεγέρθηκαν κάποιοι, φωνάζοντάς τους "Μα τι λέτε άνθρωποι; Εμείς περάσαμε όλη μας τη ζωή στα Ιεροσόλυμα και ποτέ δεν είδαμε ούτε ακούσαμε κάτι για κανέναν Ιησού Χριστό"!
Μην ξεχνάμε πως στο ακροατήριο των Αποστόλων υπήρχαν αρκετοί αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων της ζωής του Χριστού. Και μερικοί απ' αυτούς ήταν έξαλλοι και φανατικοί αντίπαλοί του.
Το παραμικρό ψεύδος ή ανακρίβεια στο κήρυγμα των Αποστόλων θα αποτελούσε την ιδανική ευκαιρία να τους "τινάξουν στον αέρα"...
γ) θα ήταν ποτέ δυνατόν ένας μύθος για ένα ανύπαρκτο πρόσωπο να βρει τόσο μεγάλη και γρήγορη απήχηση στην εποχή του; Και να αποτελεί μετά από 2000 χρόνια την πολυπληθέστερη θρησκεία του κόσμου;