Ρώμη και Χριστιανισμός: αλήθειες και ψέματα (Θ΄ - Σημείο-κλειδί ο εμπρησμός της Ρώμης)

Οι σχέσεις των Χριστιανών με τις ρωμαϊκές αρχές συνιστά ένα μεγάλο ιστορικό αίνιγμα. 

Σε πρώτη φάση η παρουσία του χριστιανισμού ήταν μια αποκλειστικά ιουδαϊκή υπόθεση. Ο χριστιανισμός θεωρήθηκε μια απ' τις πολλές ιουδαϊκές αιρέσεις και το ρωμαϊκό κράτος αρνούνταν να παρέμβει εκτός των περιπτώσεων εκείνων που οι συγκρούσεις ιουδαίων και χριστιανών προκαλούσε διασάλευση της δημόσιας τάξεως.

Δεν ήταν λίγες και οι περιπτώσεις που οι Ρωμαίοι διέσωσαν χριστιανούς ηγέτες απ' τη μανία των Ιουδαίων, όπως συνέβη στον Παύλο τουλάχιστον δύο φορές: απ' τον χιλίαρχο Κλαύδιο Λυσία στην Ιερουσαλήμ και τον Ιούνιο Γαλλίωνα στην Κόρινθο. Ο τελευταίος μάλιστα ήταν αδελφός του Σενέκα, που πρωτοστάτησε στην πυρκαγιά της Ρώμης. Άρα έμμεσα προκύπτει κάποια συνεργασία Σενέκα-Παύλου...

Τα πράγματα άρχισαν να παίρνουν άλλη διάσταση απ' τον εμπρησμό της Ρώμης το 64 μ.Χ. Κατά πάσα πιθανότητα η φωτιά ήταν έργο των συγκλητικών-αντιπάλων του Νέρωνα. Αλλά μάλλον χρησιμοποίησαν ως εκτελεστικό βραχίωνα τους χριστιανούς του Παύλου που ως τότε δεν ήταν πολιτικά σταμπαρισμένοι, άρα εύκολα θα μπορούσαν να κάνουν τη δουλειά. Οι ίδιοι οι Συγκλητικοί, οι συγγενείς και οι δούλοι τους ήταν υπό συνεχή παρακολούθηση...

Σημαντική ιστορική πηγή αποτελεί η αλληλογραφία Πλίνιου Νεώτερου  και αυτοκράτορα Τραϊανού γύρω στα 110 μ.Χ. Ο πρώτος, διοικητής της επαρχίας του Πόντου, ζητάει οδηγίες απ' τον καίσαρα για τις διώξεις των Χριστιανών. 

Το πρώτο ερώτημα που θέτει ο Πλίνιος είναι αν στις επιβαλλόμενες ποινές θα έπρεπε να λάβει υπόψιν του την ηλικία των καταδικασμένων. Αν, δηλαδή, θα έπρεπε να δείξει επιείκεια σε νεαρούς και υπερήλικες. Ο αυτοκράτορας καλώς δεν του απαντά γιατί αυτό το ζήτημα ήταν στην αποκλειστική ευχέρεια του επαρχιακού διοικητή. 

Το δεύτερο ερώτημα του Πλίνιου ήταν αν για την καταδίκη των Χριστιανών αρκούσε η χριστιανική ιδιότητά τους (το "όνομα Χριστιανός") ή αν απαιτούνταν και η διάπραξη κάποιας συγκεκριμένης παράνομης πράξης. Εδώ ο αυτοκράτορας είναι κατηγορηματικός: Αρκεί το "όνομα" για την καταδίκη τους. 

Το τρίτο ερώτημα αφορούσε τους "μετανοημένους-αποστάτες" Χριστιανούς. Ποια πρέπει να είναι η ποινική τους μεταχείριση?  Η αυτοκρατορική απάντηση θεωρείται φιλο-χριστιανική. Πρώτον, διευκρινίζει πως οι χριστιανοί δεν θα πρέπει να αναζητούνται απ' τις αστυνομικές αρχές αλλά να κινείται η εναντίον τους διαδικασία μόνο κατόπιν καταγγελίας και μάλιστα επώνυμης. 

Και, δεύτερον, αν οι χριστιανοί αποδείκνυαν έμπρακτα τη μεταμέλειά τους, προσφέροντας δηλαδή κάποιου είδους θυσία στους αναγνωρισμένους θεούς, θα έπρεπε αμέσως να αφήνονται ελεύθεροι.

Στην πολύ σημαντική αλληλογραφία Πλίνιου-Τραϊανού θα επανέλθουμε στην επόμενη ανάρτηση.

Τι είναι "πρόσωπο"?

Όπως έχουμε ξαναπεί, τα χριστιανικά δόγματα είναι προϊόντα της δημιουργικής φαντασίας της ηγεσίας των Χριστιανών. Κι άρχισαν να διατυπώνονται απ' τον 4ο αιώνα και σταμάτησαν περίπου τον 13ο αιώνα. Εννοείται πως οι πρώτοι χριστιανοί δεν θα υποστούν καμία συνέπεια από την άγνοια αυτών των δογμάτων...

Ένας χαρακτηριστικός όρος που υιοθετήθηκε απ' την αρχαία αμπελοφιλοσοφία και εντάχθηκε στη χριστιανική δογματική είναι η λέξη "πρόσωπο". 

Είναι γνωστή η διάκριση μεταξύ κοινής ουσίας του τριαδικού Θεού και των διαφορετικών υποστάσεων-προσώπων. Βέβαια, στα λατινικά χρησιμοποιείται ο ίδιος όρος για την ουσία και την υπόσταση, οπότε καταλαβαίνεται τι τουρλομπούκι έγινε...

Τη δεκαετία του '80 με τους νεο-ορθόδοξους, και όχι μόνο, έγινε της μόδας ένας κουλτουρο-χριστιανισμός! Αν ήθελες να εντυπωσιάσεις την παρέα σου ή να χτυπήσεις ψαγμένο γκομενάκι έπρεπε να παίζεις την έννοια του "προσώπου" στα δάχτυλα. 

Με έμφαση όχι στα πρόσωπα της Αγίας Τριάδας αλλά στον καθένα από μας χωριστά. Έτσι, ουσιαστικά η λέξη "άτομο" αντικαταστήθηκε απ' το "πρόσωπο". Γιατί το πρόσωπο έχει δύο βασικά πλεονεκτήματα απ' το άτομο. Πρώτον διατηρεί την ετερότητά του χωρίς υπερβολές και ναρκισισμούς και, δεύτερον, το πρόσωπο νοείται μόνο ως ον που βρίσκεται διαρκώς σε κοινωνία με τα άλλα πρόσωπα. Ενώ το άτομο στερείται κοινωνικότητας.

Δε λέω, ωραία είναι αυτά τα πραγματάκια, αλλά είναι καθαρά άσκηση επί χάρτου, σκέτη θεωρητικολογία χωρίς συνήθως πρακτική εφαρμογή. Σε κουβέντα να βρισκόμαστε δηλαδή...

Ρώμη και Χριστιανισμός: αλήθειες και ψέματα (Η΄ - Πού "κολλάνε" οι ληστές?)

Πώς γίνεται να μην μας κάνει εντύπωση το γεγονός πως ο πρώτος άνθρωπος που κέρδισε τη Βασιλεία των Ουρανών ήταν ένας σταυρωμένος ληστής? 

"Ληστής" ήταν κι ο Βαραβάς. Αλλά πρέπει να ξέρουμε πως "ληστές" και "τρομοκράτες" αποκαλούσε ανέκαθεν το κατεστημένο τους πολιτικούς του αντιπάλους. Μην ξεχνάτε πως και στον ελληνικό εμφύλιο οι κομμουνιστές αποκαλούνταν "ληστοσυμμορίτες"!

Ανέκαθεν τα όρια μεταξύ ποινικών εγκληματιών και επαναστατών ήταν και ρευστά και δυσδιάκριτα. Ας θυμηθούμε και τους περιβόητους "κλέφτες" που έγιναν ο βασικός μοχλός της ελληνικής επανάστασης και ανεξαρτησίας. 

Ακόμα και σήμερα οι λεγόμενοι "αντιεξουσιαστές" της χώρας μας έχουν άμεση συνεργασία με τους "ποινικούς", τόσο εντός όσο και εκτός των φυλακών.

Από αρκετές πηγές προκύπτει πως οι ρωμαϊκές αρχές μπέρδευαν συχνά τους χριστιανούς με τους ληστές. 

Ο Παύλος συλλαμβάνεται και ανακρίνεται απ' τον Χιλίαρχο, που τον θεωρεί, κατά λάθος όπως αποδεικνύεται, ως έναν απ' τους εξεγερμένους ληστές της Αιγύπτου!

Γύρω στα 200 μ.Χ. μια χιλιαστική χριστιανική κοινότητα της Συρίας βγαίνει στα όρη για να υποδεχθεί τη Δευτέρα Παρουσία του Ιησού. Πουλάνε όλα τα υπάρχοντά τους και μάλλον αναγκάζονται να ζήσουν στην ύπαιθρο κλέβοντας καρπούς και γεωργικά προϊόντα προκειμένου να επιβιώσουν. Ο Διοικητής της Συρίας του συλλαμβάνει ως "ληστές"!

Ο Ευσέβιος Καισαρείας διασώζει πληροφορίες για χριστιανούς που συλλήφθηκαν ως ληστές αλλά τελικά θανατώθηκαν για την πίστη τους. 

Εντυπωσιακό είναι και ένα γεγονός απ' τον βίο του Διονύσιου επισκόπου Αλεξανδρείας. Καταδικασμένος σε εξορία, στρατοπεδεύει με τους συνοδούς του στρατιωτικούς κοντά σε ένα χωριό. Εκεί γινόταν κάποιος χριστιανικός γάμος. Οι παρευρισκόμενοι μόλις πληροφορούνται την παρουσία του Αλεξάνδρου σπεύδουν και με καταδρομική επιχείρηση τον απελευθερώνουν απ' το στρατιωτικό απόσπασμα. 

Κι ο ίδιος ο Διονύσιος αιφνιδιάζεται τόσο πολύ απ' την κεραυνοβόλο παρέμβαση των χριστιανών που ομολογεί ότι τους θεώρησε "ληστές". Πώς άραγε εκείνοι οι χριστιανοί είχαν το θάρρος αλλά και τη δυνατότητα να τα βάλουν επιτυχώς με στρατιωτικές δυνάμεις?

Κλείνω με μια ακόμη υπενθύμιση. Η σχέση των χριστιανών ερημιτών σε Αίγυπτο και Συροπαλαιστίνη με τους ληστές που κρυβόντουσαν στα ίδια ερημικά μέρη ήταν πολύ στενή. Αρκετοί ληστές ασπάστηκαν τον χριστιανισμό. Η εναλλαγή των ρόλων εντυπωσιάζει.

Δεν μπορώ να βγάλω κάποια ασφαλή συμπεράσματα, αλλά κάτι μου λέει πως οι χριστιανοί ήταν οι πολιτικοί επαναστάτες της εποχής που, τουλάχιστον το ένοπλο τμήμα τους, αναγκαστικά ζούσε με ληστείες. 

Άλλωστε, όλα τα επαναστατικά κινήματα της εποχής είχαν και έντονα θρησκευτικό χαρακτήρα. Π.χ., ένας απ' τους μεγάλους δούλους επαναστάτες της ρωμαϊκής περιόδου, ο Εύνους, ήταν ταυτόχρονα και μάγος και θρησκευτικός ηγέτης. Ισχυριζόταν πως "η θεά της Συρίας" τού είχε αποκαλύψει πως θα γίνει κάποτε Βασιλιάς. 

Τα αφεντικά του, για να τον κοροϊδέψουν, του έδιναν πλούσιες μερίδες φαγητού παρακαλώντας τον δήθεν να "τους θυμηθεί όταν έρθει η βασιλεία του"! Αυτά συνέβησαν γύρω στο 135 π.Χ. Τα ίδια λόγια χρησιμοποιεί και ο ληστής του σταυρού, 150 χρόνια αργότερα. Φοβερή σύμπτωση, έτσι?

Βασιλεία των Ουρανών και Γ’ Ράιχ ... (του Γιάννη Νικολουδάκη)

Αφετηρία του προβληματισμού μου στάθηκε ένα βιβλίο που διαβάζω: "Άουσβιτς, οι Ναζί και η Τελική Λύση", όπου στις πρώτες σελίδες αναφέρεται πως ο συγγραφέας ρώτησε τον πρώην υπασπιστή του Γκαίμπελς (Von Oven), ποια ήταν η εμπειρία του από το Γ' Ράιχ· κι εκείνος του απάντησε το εξής: "Παράδεισος"!!! 

Για κάποιον λόγο, αμέσως μετά, έκανα τον παρακάτω συνειρμό: Χίτλερ = Τριαδικός Θεός, Παράδεισος = ευημερία για τους "εκλεκτούς", τους "καθαρούς" Γερμανούς και τους υπάκουους εντός του Ράιχ, Κόλαση = Άουσβιτς, μέρος εξολόθρευσης αντιφρονούντων και μη επιθυμητών!!!! 

Επομένως οι λεγόμενοι "αμετανόητοι αμαρτωλοί" θα ενσαρκώνουν, στην ευαγγελιζόμενη χριστιανική Ουτοπία, τον ίδιο "ρόλο" που επιτελούσαν οι Εβραίοι την εποχή του Ναζισμού;; Αλήθεια, έχουν σκεφτεί οι πιστοί, έχουν κάνει τον κόπο να "ξεχειλώσουν", να φτάσουν τον μύθο τους στην "έσχατη συνέπειά" του για να διαπιστώσουν πόσο απεχθής είναι;;;