Φως στα πρώτα βήματα του Χριστιανισμού (Δ’ - Μη νομίζεται πως ο π. Κλεομένης διαφέρει πολύ απ΄ τον Βαπτιστή!)

Πολλοί προσπάθησαν να απαντήσουν στο ερώτημα αν ο χριστιανισμός στην αρχική του μορφή ήταν ή όχι επαναστατικός. Η απάντηση είναι δύσκολη γιατί, όπως έχουμε ξαναπεί, δεν υπήρχε έναν ενιαίος χριστιανισμός, αλλά πολλές, διαφορετικές και αντιφατικές εκδοχές του. Η χριστιανική εκκλησία θέλει να βαυκαλίζεται πως υπάρχει μια συνέχεια της "ορθόδοξης εκκλησίας", αλλά αυτό είναι θεολογούμενο κι όχι ιστορικό συμπέρασμα.

Ο Χριστιανισμός είναι ένα διαρκώς εξελισσόμενο προϊόν της ιστορίας. Το ποια άποψη είναι "ορθόδοξη" ή "αιρετική" κρίνεται πάντοτε εκ των υστέρων. 

Ας αναφέρουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Τον πρώτο αιώνα οι χριστιανοί ασχολούνταν περισσότερο με πρακτικά παρά με θεωρητικά ζητήματα. Π.χ. διαφωνούσαν μεταξύ τους για το αν θα έτρωγαν ειδωλόθυτα, αν θα έκαναν περιτομή και ποια μέρα θα γιόρταζαν το Πάσχα. 

Αρχικά οι Χριστιανοί εόρταζαν το Πάσχα μαζί με το εβραϊκό Πάσχα. Την ίδια ακριβώς μέρα που λόγω του σεληνιακού ημερολογίου δεν έπεφτε πάντα Κυριακή. Η εκκλησία της Μ. Ασίας κράτησε αυτή την παράδοση σταθερά. Έλα όμως που κάποιες σύνοδοι επισκόπων αποφάσισαν εκ των υστέρων πως το χριστιανικό Πάσχα έπρεπε να γιορτάζεται πάντα Κυριακή και να μην συμπίπτει ποτέ με το εβραϊκο! Κι έτσι οι μικρασιάτες χριστιανοί, που συνέχιζαν την αρχέγονη παράδοση, καταγγέλθηκαν και κατατάχθηκαν στις τάξεις των αιρετικών...

Το ότι ο πρώιμος χριοστιανισμός ήταν πολυτασικός και ανεκτικός αποτελούσε σίγουρα ένα προοδευτικό χαρακτηριστικό. Αλλά δεν το λες και επαναστατικό. 

Επίσης προροδευτικό ήταν και το γεγονός πως δεν αποδεχόταν άνευ όρων το υπάρχον κοινωνικό σύστημα. Χωρίς όμως και να καλεί σε βίαιη ανατροπή του. Ευαγγελιζόταν γενικά και αόριστα μια αναμόρφωση της κοινωνίας, έστω και ως ένδειξη προετοιμασίας για τη Βασιλεία των Ουρανών.

Οι ανατρεπτικές φωνές ουσιαστικά ποτέ δεν σίγησαν στα πλαίσια του Χριστιανισμού. Π.χ. το μοναχικό κίνημα ήταν μια σαφής καταγγελία του συμβιβασμού του επίσημου ιερατείου με τον Καίσαρα! 

Έκτοτε, η κρατούσα Εκκλησία προσπαθούσε πάντα να ενσωματώνει τις μοναχικές τάσεις, αλλά ακόμα και σήμερα υφέρπει μια σύγκρουση επισκόπων και ασκητών, άγαμου και έγγαμου κλήρου, εκκοσμικευμένης και μη εκκλησιαστικής πραγματικότητας.

Στον ιουδαϊκό χώρο, αλλά και στις αρχαίες ανατολικές θρησκείες, πάντα υπήρχε η αντίθεση μεταξύ των "προφητών" και των "ιερέων". 

Οι πρώτοι θεωρούνταν θεόκλητοι, χαρισματικοί, λειτουργούσαν με τρόπο αυθόρμητο και απρόβλεπτο, δεν δίσταζαν να καταγγείλουν τις αυθαιρεσίες του επίσημου ιερατείου αλλά και των πολιτικών δυναστών. Οι ιερείς ήταν οι συμβιβασμένοι και συνεργαζόμενοι με την κοσμική εξουσία. Ήταν οι βολεμένοι. Αυτούς κατακεραύνωνε και ο Ιησούς. Ενώ ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είχε στοχοποιήσει περισσότερο την πολιτική εξουσία.

Στα βήματα του Βαπτιστή και του Ιησού βρέθηκαν πολυάριθμες χριστιανικές κοινότητες, κυρίως της Μ. Ασίας. 

Οι περιβόητοι Μοντανιστές, που αργότερα καταδικάστηκαν ως αιρετικοί, ήταν ένα πραγματικό επαναστατικό κίνημα. Είχαν επικεφαλείς προφήτες και προφήτισσες, υποστήριζαν την αγαμία, είχαν έντονα ασκητικές τάσεις, περιφρονούσαν κάθε κοσμική απόλαυση, ακόμα και την ίδια τους τη ζωή. Χιλιάδες από αυτούς μαρτύρησαν στους διωγμούς. Γιατί δεν δίσταζαν να διακηρύττουν την πρόθεσή τους να καταστρέψουν τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία και τη Ρώμη και να εγκαταστήσουν κάπου στη Φρυγία τη "Νέα Ιερουσαλήμ", δηλαδή την πρωτεύουσα της Βασιλείας του Θεού.

Και σήμερα διατηρούνται στον χριστιανισμό κάποιες επαναστατικές-αναρχικές τάσεις. Αλλά οι εποχές έχουν αλλάξει. Και οι άνθρωποι αυτοί είναι οι γνωστοί σε όλους γραφικοί, σαν τον Κλεομένη...