Το θρησκευτικό περιβάλλον στο οποίο εμφανίστηκε και αναπτύχθηκε ο Χριστιανισμός ήταν αρκετά θολό και μπερδεμένο. Το παραδοσιακό δωδεκάθεο είχε παρακμάσει και οι μυστηριακές λατρείες της Ανατολής ήταν στα φόρτε τους.
Γενικά μιλώντας θα λέγαμε πως στον λεγόμενο "ελληνο-ρωμαϊκό παγανισμό" δεν υπήρχε δόγμα ή ηθική αλλά κυριαρχούσε η λατρεία. Ήταν ένα είδος "συναλλαγής". Οι όποιοι θεοί δεν απαιτούσαν κάποια ηθική ή κοινωνική συμπεριφορά, αλλά αρκούνταν στην απόδοση των πατροπαράδοτων τιμών και λατρευτικών πράξεων.
Μέσω των κατάλληλων τελετών οι θεϊκές δυνάμεις εξευμενίζονταν, ικανοποιούνταν και ανταπέδιδαν με την προστασία και βοήθειά τους...
"Ευσεβείς" θεωρούνταν απλά εκείνοι που εκπλήρωναν όλα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, θυσίαζαν με επιμέλεια στον καθορισμένο χρόνο και πρόσφεραν, όπως οι πρόγονοί τους, το προβλεπόμενο θυμίαμα, κριθάρι και πίτες.
Κάτι σαν σήμερα, που λέμε πως "αυτός είναι καλός χριστιανός, εκκλησιάζεται, εξομολογείται και κοινωνεί συχνά" κ.λπ.
Παράλληλα, ο ελληνορωμαϊκός κόσμος χαρακτηρίζονταν από μια ιδιότυπη έως ακραία θρησκευτική ανοχή. Όχι μόνο δεν ενοχλούσαν ή δεν παρεμπόδιζαν όσους λάτρευαν τους άγνωστους δικούς τους θεούς, αλλά συχνά έσπευδαν και να τους υιοθετήσουν.
Ακόμα και το επίσημο κράτος δεν δίσταζε να αναγνωρίσει και να θέσει υπό την προστασία του και λατρείες ανατολίτικες που ήταν ξένες στη ρωμαϊκή λογική και παράδοση. ΄Οπως, π.χ., την οργιαστική λατρεία της φρυγικής θεάς Κυβέλης-Μεγάλης Μητέρας...
Όλες οι ως τότε μεγάλες Αυτοκρατορίες, από εκείνη του Κύρου, του Μεγαλέξανδρου και τώρα της Ρώμης χαρακτηρίζονταν από απόλυτη θρησκευτική ελευθερία και πολυσυλλεκτικότητα.
Η σκέψη πως έπρεπε να επιβληθεί μία θρησκεία σε όλους τους λαούς προκειμένου να εξασφαλιστεί η κρατική συνοχή είναι σύλληψη των αρχών του 4ου αιώνα, που υλοποίησε ο Κωνσταντίνος και οι χριστιανοί διάδοχοί του στον ρωμαϊκό θρόνο...
Βέβαια κάποιοι θρησκευτικοί περιορισμοί και απαγορεύσεις υπήρχαν. Σε καμία περίπτωση δεν έπρεπε με κάποιο θρησκευτικό πρόσχημα να διασαλευτεί η δημόσια τάξη και τα "χρηστά ήθη".
Πολύ περισσότερο δεν έπρεπε να αμφισβητηθεί η κυριαρχία της Ρώμης. Γι' αυτό και δεν ήταν λίγες οι φωνές που απαιτούσαν την απαγόρευση των "ιδιωτικών θρησκειών" προς όφελος των κρατικά και επίσημα αναγνωρισμένων.
Στα μάτια των Εθνικών οι Ιουδαίοι και στη συνέχεια και οι χριστιανοί ήταν "άθεοι". Η άρνησή τους να αποδεχθούν άλλους θεούς εκτός του δικού τους είχε εκτός από θρησκευτική και πολιτική διάσταση. Σήμαινε έμμεσα πλην σαφών την άρνησή τους να αποδεχθούν κάθε ξένη αυθεντία και εξουσία. Άρα και να υποταχθούν στο Ρωμαίο αυτοκράτορα. Αυτό τους καθιστούσε αυτόματα και "αναρχικούς", "επαναστάτες", "ανατροπείς".
Οι συνεχείς εξεγέρσεις των Ιουδαίων, παρά τα προνόμια που απολάμβαναν, το επιβεβαίωνε. Και η συμμετοχή των χριστιανών στην πυρπόλυση της Ρώμης το 64 μ.Χ. ήταν μια ακόμη ισχυρή απόδειξη...
Επιπλέον, οι συνεχείς αντιδικίες και συγκρούσεις των Χριστιανών με τους Ιουδαίους, αλλά και οι εσωτερικές, συχνά βίαιες, έριδες των χριστιανών, διασάλευαν την τάξη, κάτι που δεν ήταν δυνατόν να ανεχθεί η εξουσία.
Χαρακτηριστικά αναφέρω ένα άγνωστο στους πολλούς παράδειγμα που αναφέρει ο εθνικός ιστορικός Αμμιανός Μαρκελλίνος. Το 137 μ.Χ. στη χριστιανική βασιλική της Ρώμης (ναι! λειτουργούσαν και τότε ελεύθερα χριστιανικοί ναοί στην πρωτεύουσα του κράτους!) συγκρούστηκαν οι οπαδοί των δύο υποψήφιων παπών, Δάμασου και Ουρσίνου, με αποτέλεσμα να θανατωθούν 137 άνθρωποι...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου