Σαν πρώτος ιεραρχικός βαθμός στις τάξεις
του Μπεκτασισμού θεωρείται αυτός του
Δερβίση. Για να αποκτήσει το αξίωμα αυτό
ο Μουρσίτ, ο δόκιμος, θα πρέπει να
υπηρετήσει αρκετό χρόνο στο τάγμα και
να δείξει ότι ενστερνίζεται και εφαρμόζει
όλες εκείνες τις αρχές και τους κανόνες
που υπόσχεται κατά την τελετή μύησης,
δείχνοντας άριστη διαγωγή και εφαρμόζοντας
όλες τις εντολές του ηγουμένου. Σαν
επιβράβευση της διαγωγής του ο Δερβίσης
παραλαμβάνει το ράσο και την μίτρα του.
Στην συνέχεια ο δερβίσης έχει τη
δυνατότητα να επιλέξει, αν θα ζήσει στο
κοινόβιο του τεκέ ή θα ζει έξω στην
κοινωνία και θα προσφέρει μόνον τις
υπηρεσίες του εκεί, όταν του ζητηθεί.
Αν διαμένει μέσα στον τεκέ, αναλαμβάνει
το αντίστοιχο διακόνημα και εργασία
που του ανατίθεται από τον σεΐχη
(ηγούμενο), που δεν διαφέρει από τις
απασχολήσεις και τα διακονήματα του
αντίστοιχου ορθόδοξου μοναστηριού.
Η λειτουργία του τεκέ γίνεται πάντοτε
κάτω από την διοίκηση και τον απόλυτο
σεβασμό του Σεΐχη. Ο Σεΐχης του τεκέ,
διαθέτει μεγάλη δύναμη στην διοίκηση
του μοναστηριού, ενώ η οικονομική
διαχείριση, και εκμετάλλευση των
βακουφιών (μετοχιών) εξαρτιόταν κατά
κύριο λόγο από αυτόν.
Ο δεύτερος ιεραρχικός βαθμός στους
δερβίσηδες είναι αυτός του Μπαμπά, του
Πατέρα του χριστιανικού μοναχισμού.
Χαρακτηριστικό στην εμφάνισή του είναι
το τυλιγμένο ύφασμα στη μίτρα του. Ο
επόμενος είναι αυτός του Χαλίφη του
επισκόπου τοποτηρητή. Τέλος, ο ανώτατος
βαθμός στον Μπεκτασισμό είναι αυτός
του «Χαλιφέ» ή του Τσελεμπή. Αυτός
διαμένει στο κεντρικό μητροπολιτικό
τεκέ των Μπεκτασήδων που βρίσκεται στο χωριό
Χατζημπεκτάς στο κέντρο της Καππαδοκίας
και φορά μαύρο σαρίκι. Χαίρει ιδιαίτερης
εκτίμησης και σεβασμού, από όλους τους
ηγουμένους, αφού κατέχει και τα πρεσβεία
τιμής.
Οι έγγαμοι Μπεκτασήδες μέλη του τάγματος,
μπορούν να δημιουργούν οικογένεια, αλλά
τα παιδιά τους δεν γίνονται αυτοδίκαια
και αυτά Μπεκτασήδες. Όταν φθάσουν στην
ηλικία των 15 ετών, έχουν το δικαίωμα να
ζητήσουν και να ενταχθούν στο τάγμα. Η
ιδιότητα του Μπεκτασή δεν είναι
κληρονομική, αλλά γίνεται δεκτός αυτός
που θα το ζητήσει και θα δοθεί η έγκριση
από την κοινότητα, όπως αναφέρθηκε
παραπάνω.
Με την εξέλιξη του τάγματος
και την συμμετοχή και άλλων περιθωριακών
ομάδων σε αυτό και την μετονόμασή τους
σε Αλεβήδες, η ιδιότητα τους γίνεται
κληρονομική. Σε μερικές περιοχές ο
θεσμός του ανώτερου ιεράρχη των
Μπεκτασήδων «μπαμπά» και «ντεντέ»
θεωρείται κληρονομικός και έτσι η
οικογένειά τους χαίρει ιδιαίτερης
εκτίμησης. Και στην περίπτωση του
κληρονομικού «μπαμπά» και σε αυτή του
εκλεγμένου από την κοινότητα, ο ιεράρχης
αυτός θεωρείται ιερό και σεβάσμιο
πρόσωπο. Επικεφαλής μπορούσε να είναι
μέχρι και Χριστιανός ιερωμένος, που για
λόγους κληρονομικούς, επέλεξε την θέση
γιατί έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης.
Η ένδυση
Η ένδυση των ιερωμένων Μπεκτασήδων
αποτελείται από:
τον μανδύα
(χηρκά)
το στιχάριο
(τενουρέ)
το φαιλόνιο
(χαϊδαριγέ)
τη μίτρα
σαρίκι (κιουλάχ ή τατζ)
το εγκόλπιο
(τεσλίμ τασσή)
τη ζώνη
(κεμέρ)
τη ράβδο
(ασά αλατζά ντεϊνέκ, μουτεκά).
Χαρακτηριστικό
στην ένδυση των Μπεκτασήδων είναι οι
συμβολισμοί που συναντά κανείς σχετικά
με τον αριθμό δώδεκα καθώς και του
αριθμού τρία (αγία τριάδα, Θεός, προφήτης,
Αλή).
Φορούν ένα άσπρο σαρίκι με τέσσερεις
ή δώδεκα πτυχές. Ο αριθμός 4 συμβολίζει
τις 4 πύλες sharia, tarika, marifa, hakika, και τις
τέσσερεις τάξεις των ανθρώπων abid, zahid,
arif, muhibb. Το νούμερο 12 συμβολίζει τους
δώδεκα ιμάμηδες. Γύρο από τον λαιμό
φορούν το συμβολικό teber (μια μινιατούρα
με ένα διπλό τσεκούρι). Πιο συνηθισμένο εγκόλπιο είναι μια πέτρα
που προέρχεται από την περιοχή του
Προκοπίου της Καππαδοκίας. Είναι
σμιλευμένη συμβολικά σε 12 γωνίες, εις
ανάμνηση των δώδεκα ιμάμηδων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου