Στα έργα εμίρηδες, στα λόγια κακομοίρηδες...

 

Περιδιαβαίνοντας τα ρούσικα μοναστήρια βλέπεις συχνά κάτι παράξενους τύπους, κουρελήδες, αμίλητους, αντικοινωνικούς που εμφανίζονται και εξαφανίζονται ξαφνικά, παρακολουθούν κάποιες ακολουθίες, κοιμούνται όπου βρουν μια σπιθαμή γης και τρέφονται με ελάχιστες ποσότητες.

Αυτούς τους ανθρώπους τους ευλαβούνται πολύ οι Ρώσοι. Τους αποκαλούν "δια Χριστόν σαλούς", και τους τιμούν ως ζωντανούς αγίους. Βέβαια, κάτι ανάλογο συμβαίνει, π.χ., και με τους Ινδούς γιόγκι. Τα δοχεία είναι συγκοινωνούντα.

Η "δια Χριστόν σαλότητα" είναι μια περίεργη και πολύπλοκη διάσταση της θρησκείας. Κατά τη γνώμη μου ούτε εδώ πρωτοτύπησαν οι Χριστιανοί. Απλά μιμήθηκαν τους κυνικούς φιλοσόφους οι οποία αντέγραψαν τους Ινδούς γυμνοσοφιστές. Να τος πάλι ο ομφάλιος λώρος...

"Δια Χριστόν σαλός" θεωρείται ο ασκητής που δεν είναι τρελός αλλά παριστάνει τον τρελό προκειμένου να τελειοποιηθεί στην ταπείνωση. Ακόμα κι αν έχει κάποια χαρίσματα (προορατικό, ιαματικό, προφητικό κ.λπ.) όχι μόνο δεν τα επιδεικνύει και δεν τα διαφημίζει, αλλά προσπαθεί να τα κρύψει κι απ' τον ίδιο του τον εαυτό.

Ο πραγματικός "δια Χριστόν σαλός" δεν θέλει να τον αποκαλούν "γέροντα" αλλά "τρελό" και "βλαμμένο". Δεν θέλει να τον προσκυνούν, αλλά να του πετούν πέτρες. Δεν επιζητεί τιμές, δόξες, δώρα. Προτιμάει να του κρεμάνε κουδούνια και να τον αποστρέφονται.

Οι "δια Χριστόν σαλοί" προσπαθούν να αποδείξουν πόσο μάταια και ανούσια είναι αυτά για τα οποία εμείς οι κοσμικοί αναλώνουμε και καταστρέφουμε τις ζωές μας. Αλλά νομίζω πως το κάνουν με λάθος τρόπο. Το μήνυμα που θέλουν να περάσουν θα είχε πολύ μεγαλύτερη αξία αν η εμφάνισή τους και η όλη συμπεριφορά τους ήταν λίγο πιο μετρημένη. 

Αν εγώ έβλεπα έναν άνθρωπο να αδιαφορεί για τα εγκόσμια αλλά να παραμένει χαμογελαστός, ευτυχισμένος και σχετικά καθαρός σίγουρα θα προβληματιζόμουν περισσότερο. Αλλά όταν βλέπεις ένα αγρίμι που λόγω της βρόμας δεν μπορείς καν να τον πλησιάσεις, λογικό είναι να απορρίπτεις και το μήνυμα και τον τρόπο ζωής του.

Και μια τελευταία παρατήρηση. Διαπιστώνω πως κάποιοι μεγαλόσχημοι της Εκκλησίας μας γράφουν βιβλία αποθεωτικά για τους "δια Χριστόν σαλούς". Για σταθείτε λίγο ρε παιδιά. Αν είναι όπως τα λέτε, γιατί εσείς κάνετε τα εντελώς αντίθετα; 

Ένας μητροπολίτης έχει γράψει και σχετικό βιβλίο: "Άγιον Όρος - Το υψηλότερο σημείο της γης". Που αν το διαβάσεις σε υποβάλλει τόσο πολύ που λες... αύριο κι όλας φεύγω για μοναχός στ' Αγιονόρος. 

Αλλά αμέσως αλλάζεις γνώμη όταν έρχονται κάποιες δεύτερες σκέψεις. Αναρωτιέσαι, π.χ., γιατί αφού είναι όλα τόσο τέλεια και ιδανικά κει πάνω, ο συγγραφέας δεν έκατσε ούτε εννέα μήνες; Γιατί έσπευσε να κατέβει στην Αθήνα; Και γιατί επεδίωξε τεχνηέντως να καταλάβει και μεγάλη μητρόπολη της Αττικής; Κατά τα άλλα τα εγκώμια για τους "δια Χριστόν σαλούς" μας μάραναν....