Παρασκευή 13 Μαΐου 2022

Χριστιανισμός και Αρχαία Μυστήρια (ΙΒ')

 

Για λόγους πλουραλισμού οφείλουμε να αναφέρουμε και την αντίθετη άποψη. Σύμφωνα με την οποία οι ομοιότητες των αρχαίων μυστηρίων με τη χριστιανική θρησκεία είναι εντελώς επιφανειακή και ασήμαντη.
Οι υποστηριχτές της παραθέτουν κυρίως τρία επιχειρήματα. Ο Χριστιανισμός είναι:
Α) Μυστήριο της αποκάλυψης του ενός θεού. Εδώ εμείς απλώς αναφέρουμε πως κανένα από τα αρχαία μυστήρια δεν θεωρούνταν αποκλειστικά ανθρώπινο δημιούργημα. Όλα ήταν προϊόντα "θείας αποκάλυψης". Όσο για τον χριστιανικό μονοθεϊσμό θα αρκεστούμε να θυμίσουμε πως, πρώτον, δεν είναι απόλυτος, καθώς είναι τριαδικός. Δεύτερον, το πρότυπο του απόλυτου μονοθεϊσμού το βρίσκουμε στον ιουδαϊσμό αλλά και στην λατρεία του (ενός) θεού-ήλιου. Και, εν πάση περιπτώσει, στην ύστερη αρχαιότητα ο κλασικός πολυθεϊσμός υποχωρεί σταθερά χάριν του λεγόμενου ενοθεϊσμού.
Β) Μυστήριο του ηθικού νόμου. Η προσπάθεια του χριστιανισμού να μονοπωλήσει την ηθική δεν τεκμηριώνεται ιστορικά. Οι αρχαίοι μύστες ήταν υποχρεωμένοι να επιδεικνύουν αρετή, δικαιοσύνη, εγκράτεια και τιμιότητα. Οι δόκιμοι περνούσαν από εξονυχιστικό έλεγχο του βίου τους και δεν προχωρούσαν στο επόμενο στάδιο αν είχαν διαπράξει κάποιο σοβαρό έγκλημα. Βέβαια, οι χριστιανοί συνήθως ταυτίζουν την ανηθικότητα με το σεξ. Οπότε είναι λογικό να θεωρούν π.χ. ανήθικες κάποιες ιερές τελετές προς τιμήν των θεοτήτων της γονιμότητας που περιλάμβαναν και σεξουαλικές συνευρέσεις των συμμετεχόντων. Όμως τότε όχι μόνο δεν θεωρούνταν πράξεις ανήθικες, αλλά, αντιθέτως, θεάρεστες. Φυσικά υπήρχαν και μυστηριακές λατρείες που απαιτούσαν και την απόλυτη σεξουαλική αποχή, μέχρι σημείου να επιβάλλουν τον αυτοευνουχισμό.
Γ) Μυστήριο της λύτρωσης μέσω της χάρης. Εδώ σηκώνουμε τα χέρια. Και πάλι οι χριστιανοί εντελώς αυθαίρετα προσπαθούν να μονοπωλήσουν την έννοια της λύτρωσης. Οι οποίες είναι το κυρίαρχο στοιχείο στα αρχαία μυστήρια. Σε αυτά αναπαρίσταται ο θάνατος, η ταφή και η ανάσταση ενός θεού ή ημίθεου και οι πιστοί, μέσω της συμμετοχής τους σε αυτά, λυτρώνονταν από το άγχος του θανάτου και, δευτερευόντως, από τη δραματική διάσταση του παρόντος βίου. Παράλληλα, τρώγοντας (συνήθως ωμό) το κρέας του ιερού σφαγείου (που συμβόλιζε τον θανόντα και αναστάντα θεό) ενώνονταν μαζί του και οικειοποιούνταν τις δυνάμεις του.

Δεν υπάρχουν σχόλια: