Θρησκεία και επιστήμη (Θ') - Πώς μπορούν να επιβιώσουν οι θρησκείες;

 

Πολλούς απασχολεί ακόμα το ερώτημα αν θρησκευτική πίστη και επιστήμη μπορούν να συνυπάρξουν. Αν μεταξύ τους δεν υπάρχει ριζική αντίθεση ή αν είναι δυο θανάσιμοι εχθροί.

Αν γυρίσουμε αρκετούς αιώνες πίσω, την εποχή που η θρησκεία κυριαρχούσε παντού, η απάντηση στα ερωτήματα αυτά ήταν σαφής: η επιστήμη θα έπρεπε να συμβιβαστεί, στην καλύτερη περίπτωση, με τον ρόλο του υπηρέτη της θρησκείας. 

Μοναδική πηγή γνωσης ήταν η Βίβλος και ό,τι δεν συμφωνούσε μαζί της απαγορεύονταν, αναθεματίζονταν και καταδιώκονταν...

Όμως οι καιροί έχουν γυρίσματα. Και πλέον ήρθαν τα πάνω κάτω. Ο ρόλος της θρησκείας συνεχώς υποχωρεί και της επιστήμης αναβαθμίζεται. Όλες οι ερμηνείες των φυσικών φαινομένων που στηρίζονταν σε μεταφυσικά φαινόμενα και θεϊκά όντα έχουν καταρριφθεί και γελοιοποιηθεί. 

Πώς να το κάνουμε; Τώρα ξέρουμε πώς πέφτει η βροχή, πώς σχηματίζονται οι κεραυνοί, τα σύννεφα, οι βροντές κ.λπ. Όσο η επιστήμη εξελίσσεται, τόσο ξεδοντιάζεται η θρησκεία.

Αλλά κανείς δεν περίμενε τα ιερατεία να παραδοθούν αμαχητί. Επόμενο ήταν να προσπαθούν να σώσουν ό,τι σώζεται δημιουργώντας τις δικές τους γραμμές άμυνας. 

Έτσι ισχυρίζονται πως η επιστήμη ασχολείται με τον υλικό κόσμο ενώ η πίστη με τον άυλο και υπερφυσικό (υπάρχει;). Μας λένε πως οι πιστοί βλέπουν "με τα μάτια της ψυχής" όσα δεν μπορεί να προσεγγίσει η επιστήμη.  Ότι η λογική δεν αναιρεί την πίστη. Πως υπάρχουν ανθρώπινες ανάγκες που η επιστήμη αδυνατεί να ικανοποιήσει κ.λπ.

Σήμερα δεν ζούμε ούτε στην εποχή της θρησκειοκρατίας ούτε και στην περίοδο της έντονης σύγκρουσης μεταξύ πίστης και επιστήμης. Πλέον τα πνεύματα έχουν ηρεμήσει, το τοπίο άρχισε να ξεκαθαρίζει και οι θρησκείες, τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο, συνεχώς συρρικνώνονται. 

Κατά την προσωπική μας άποψη οι θρησκείες μπορούν να επιβιώσουν υπό προϋποθέσεις. 

Κατ' αρχήν να παραιτηθούν από την προσπάθειά τους να ερμηνεύουν τον τρόπο δημιουργίας και εξέλιξης του φυσικού-υλικού κόσμου. Αυτό μόνο η επιστήμη μπορεί να το κάνει. Ξεκάθαρα.

Δεύτερον, οι θρησκείες να σταματήσουν να διεκδικούν λόγο και ρόλο σε θέματα εκπαίδευσης, κοινωνικής και εξωτερικής πολιτικής των σύγχρονων κοσμικών κρατών.

Και, τρίτον, να περιοριστούν σε αυτό που ξέρουν πολύ καλά να κάνουν. Δηλαδή να παρηγορούν, ανακουφίζουν και δίνουν ελπίδα στους απελπισμένους και απογοητευμένους ανθρώπους. Έστω κι αν χρησιμοποιούν παρηγορητικά ψεύδη...