Παρασκευή 12 Μαΐου 2023

Θρησκεία και επιστήμη (Α')

 

Οι τρεις βασικές μονοθεϊστικές θρησκείες διαμορφώθηκαν σε εποχές και μέρη που ουσιαστικά η επιστήμη ήταν ανύπαρκτη. Και όπως όλες οι θρησκείες και κοσμοθεωρίες όφειλαν να δώσουν πλήρεις και πειστικές απαντήσεις στους ανθρώπους της εποχής τους γύρω από αυστηρώς επιστημονικά θέματα, όπως η δημιουργία του σύμπαντος, των ζώων, των ανθρώπων κ.λπ. Εύλογα λοιπόν οι απαντήσεις που έδωσαν ήταν θεμελιωμένες στις τότε κρατούσες αντιλήψεις. Άρα δεν είχαν καμία επιστημονική θεμελίωση. 
Αυτό δεν δημιούργησε πρόβλημα τους πρώτους αιώνες λειτουργίας των θρησκειών. Αλλά όταν κάποια στιγμή η επιστήμη άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία, χτύπησε κόκκινος συναγερμός στα ιερατεία. Γιατί η επιστήμη έδινε πλέον απαντήσεις εντελώς διαφορετικές από εκείνες που είχαν δώσει στο παρελθόν οι θρησκείες. Οπότε το πρόβλημα ήταν μεγάλο και κάτι έπρεπε να γίνει επειγόντως...
Η πρώτη σκέψη των ιερατείων ήταν να αντιδράσουν βίαια. Ήταν η εποχή που οι διασυνδέσεις τους με την κοσμική εξουσία ήταν ισχυρές, οπότε τους έπαιρνε να αντιμετωπίσουν τις νέες επιστημονικές απόψεις, που κατέρριπταν τα θρησκευτικά δεδομένα, με αυταρχισμό και επιθετικότητα. Αρχίζει λοιπόν μια αυστηρή αστυνόμευση της σκέψης και του λόγου. Οι επιστήμονες δεν έπρεπε να παρεκκλίνουν σημαντικά απ' το επίσημο δόγμα. Η τιμωρία των παραβατών ήταν αυστηρή: αφορισμοί, εξορίες, φυλακίσεις, πυρές κ.λπ.
Μετά τον πρώτο αιφνιδιασμό, τα ιερατεία άρχισαν να οργανώνουν και άλλες θέσεις άμυνας. Τη σκυτάλη πήραν οι "θεωρητικοί" που ξεκίνησαν να αραδιάζουν διάφορες μάλλον αστείες θεωρίες. Πως δήθεν τα Ιερά Βιβλία δίνουν αλάνθαστες απαντήσεις σε όλα τα ζητήματα, πως αρκεί η πίστη για να μπορεί ο άνθρωπος να μετακινεί βουνά, πως για τις θεραπείες των ασθενειών αρκεί ένα ευχέλαιο, μια θαυματουργή εικόνα, κάποια τίμια λείψανα κ.λπ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: