Ρώμη και Χριστιανισμός: αλήθειες και ψέματα (ΙΓ΄ - Θρησκεία μαρτύρων)

Είχαμε αναφερθεί παλαιότερα στην αλληλογραφία Πλίνιου Νεότερου με τον αυτοκράτορα Τραϊανό γύρω στα 110 μ.Χ. Στην επιστολή του ο Πλίνιος διακρίνει τους Χριστιανούς σε τρεις κατηγορίες: α) Ομολογητές, δηλ. αυτούς που παραδέχονταν πως είναι χριστιανοί και έμεναν αμετακίνητοι ακόμα κι όταν απειλούνταν με βασανισμούς ή θάνατο, β) Αρνητές, που δήλωναν πως ούτε είναι ούτε υπήρξαν ποτέ χριστιανοί και γ) Αποστάτες, που παραδέχονταν πως κάποτε είχαν ασπαστεί τον χριστιανισμό αλλά ήδη τον απαρνήθηκαν.

Τις ίδιες περίπου κατηγορίες χριστιανών βρίσκουμε και στα χρόνια του Μεγάλου Διωγμού, που ξεκίνησε στις αρχές του 303 μ.Χ., κράτησε δέκα χρόνια και ήταν η σκληρότερη δοκιμασία της χριστιανικής εκκλησίας στο ανατολικό κυρίως τμήμα, μια και στη Δύση κράτησε μόνο δυο χρόνια και ήταν πολύ πιο ήπιος.

Στο Μεγάλο Διωγμό θα αναφερθούμε και σε άλλη ανάρτηση. Όμως συνέβησαν πράγματα πρωτόγνωρα ως τότε. Εκκλησίες καταστράφηκαν, η περιουσία τους δημεύθηκε, η χριστιανική λατρεία απαγορεύτηκε, τα ιερά βιβλία καιγόντουσαν, οι χριστιανοί αποβάλλονταν απ’ τη διοίκηση και το στράτευμα κ.λπ.

Ο τρόπος που αντιμετώπισαν οι χριστιανοί τη διαταγή για παράδοση των ιερών τους βιβλίων δεν ήταν ενιαίος.  Στην Ανατολή δεν θεωρήθηκε σοβαρό παράπτωμα. Στη Δύση όμως θεωρήθηκαν "αποστάτες"! Κάποιοι μάλιστα προτίμησαν τον θάνατο απ’ την παράδοση των βιβλίων τους...

Όπως έχουμε ξαναπεί, οι χριστιανοί για καθαρά προπαγανδιστικούς λόγους επικαλούνται εξωφρενικούς αριθμούς μαρτύρων. Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Ακόμα και στην Παλαιστίνη, που υπήρχαν πολλοί χριστιανοί κι ο διωγμός ήταν σκληρότατος, οι μάρτυρες δεν ξεπέρασαν τους εκατό σύμφωνα με τα στοιχεία του χριστιανού Ευσέβιου. 

Και οι περισσότεροι απ’ αυτούς ήταν "εθελοντές μάρτυρες". Δηλαδή προκαλούσαν οι ίδιοι τη θανατική τους καταδίκη προβαίνοντας σε προκλητικές και ακραίες ενέργειες. Π.χ. έσκιζαν δημόσια αυτοκρατορικά διατάγματα, γκρέμιζαν αγάλματα, διέκοπταν τους επάρχους την ώρα που θυσίαζαν συχνά με προσβλητικό τρόπο κ.λπ.

Για να είμαστε ειλικρινείς, η πλειοψηφία των "εθελοντών μαρτύρων" ήταν "αιρετικοί", όπως μοντανιστές, δονατιστές, εβιωνίτες κ.λπ. Αλλά υπήρχαν και πολλοί μάρτυρες εθελοντές που ανήκαν στην "καθολική-ορθόδοξη" εκκλησία. Έχουν μάλιστα καταγραφεί και περιπτώσεις χριστιανών που ανήκαν σε διαφορετικές εκκλησίες και την ώρα του μαρτυρίου ο καθένας έστρεφε αλλού το κεφάλι του. Τόσο έντονη υπήρχε η μεταξύ τους εχθρότητα...

Γενικά μπορούμε να πούμε πως ο Χριστιανισμός είναι μια θρησκεία του μαρτυρίου. Οι μάρτυρες είναι οι "ήρωες" του χριστιανισμού. Και το μαρτύριο θεωρούνταν "βάπτισμα αίματος", διαβατήριο προς τον Παράδεισο. 

Αλήθεια, ποιος μπορεί να νικήσει κάποιον που όχι μόνο αδιαφορεί για τη ζωή του αλλά πιστεύει ακράδαντα πως μέσω του θανάτου οδηγείται σ’ έναν άλλον απόλυτα ιδανικό κόσμο;