Παρασκευή 15 Μαρτίου 2024

Θρησκεία και επιστήμη (ΙΓ') - Ήταν "κατοικητήριο δαιμόνων" η ακρόπολη των Αθηνών;

Η Αλεξάνδρεια γύρω στα 200 μ.Χ. ήταν ακόμα σε μεγάλη ακμή. Αποτελούσε κάτι σαν το σημερινό Λονδίνο και Νέα Υόρκη. Το κέντρο των επιστημών, της φιλοσοφίας αλλά και των θρησκειών. 
Η Χριστιανική εκκλησία της Αλεξάνδρειας είχε σημαντικά έσοδα και αρκετά πλούσια μέλη. Με τις χορηγίες τους είχε ιδρύσει και μια περίφημη Θεολογική Σχολή ("Κατηχητική Σχολή" την έλεγαν) όπου δίδασκαν σημαντικές προσωπικότητες όπως ο Πάνταινος, ο Ωριγένης και ο Κλήμης Αλεξανδρεύς, που σημειωτέον μάλλον καταγόταν από την Αθήνα).
Στα πλαίσια αυτής της Σχολής αναπτύχθηκε μια νέα τάση της χριστιανικής θεολογίας. Πιο φιλειρηνική προς τη φιλοσοφία, με διάθεση καταλλαγής και σύζευξης. 
Ειδικά ο Κλήμης αρνείται να απορρίψει όλα τα εκτός χριστιανισμού έργα του πολιτισμού, της τέχνης, της επιστήμης κ.λπ. Η δαιμονοποίηση της "θύραθεν σοφίας" θα αποτελούσε απόρριψη και της Θείας Πρόνοιας. Ο κόσμος θα ταυτιζόταν με το "Κακό" και ουσιαστικά θα έπαυε να είναι δημιούργημα του αγαθού Θεού. 
Έτσι, αποδέχεται την άποψη πως και οι εκτός Χριστού σοφοί έφτιαξαν έργα αγαθά και ενάρετα. Άλλωστε... "πάντων των καλών αίτιος είναι ο Θεός".
Άμεση συνέπεια αυτής της στροφής είναι να περιοριστούν τον επόμενο αιώνα οι αυθαιρεσίες και οι βανδαλισμοί εκ μέρους των Χριστιανών, που κατέστρεφαν ως δαιμονικό κάθε πολιτιστικό έργο, χειρόγραφο κ.λπ. του εξωχριστιανικού κόσμου. Μια τακτική που εφάρμοζαν στίφη φανατικών καλογέρων υπό την πνευματική καθοδήγηση και κάλυψη επισκόπων, ακόμα και γνωστών "Πατέρων της Εκλλησίας".
Όμως, η προσπάθεια οικειοποίησης σχεδόν όλων των θρησκειο-φιλοσοφικών ρευμάτων της εποχής εγκυμονούσε και έναν πολύ σοβαρό κίνδυνο. Βάζει από το παράθυρο το φαινόμενο του συγκρητισμού στη χρισιτανική θεολογία. Κι έτσι ανοίγει ο δρόμος κάθε αιρετικής παρέκκλισης...

1 σχόλιο:

Γιάννης Νικολουδάκης είπε...

Γιατί στο διάβα της Ιστορίας κάθε ιδεολογία ή θρησκεία, που έλαβε επίσημο χαρακτήρα, επικράτησε η "χειρότερη" εκδοχή της;