Σάββατο 20 Ιανουαρίου 2024

Πίστη ή "γνώση";

 

Σε προηγούμενες αναρτήσεις κάναμε κάποιες σύντομες αναφορές στον Γνωστικισμό και στον μεγάλο χριστιανό φιλόσοφο Κλήμη Αλαξανδρέα. Σήμερα θα μιλήσουμε λίγο αναλυτικότερα.
Ο Κλήμης τήρησε διαλλακτική στάση έναντι του Γνωστικισμού. Υποστήριζε, κατ' αρχήν, πως μόνο η πίστη σώζει. Και πως ο Χριστιανισμός σεν είναι ένα "φιλοσοφικό σύστημα" ή "σχολή καθαρών, εκλεκτών, γνωστικών, μυούμενων σε κάποια απόκρυφη διδασκαλία". 
Ο Χριστιανισμός ήταν παπανθρώπινο ευαγγέλιο που αποβλέπει στη σωτηρία των πάντων. Η "γνώση" ήταν μεν προσόν των "τελείων", όμως η πίστη είναι κτήμα όλων κι όχι αποκλειστικά των σοφών.
Αλλά ο Κλήμης δεν απολυτοποιεί την πίστη. Ούτε και απορρίπτει τη "γνώση". Θεωρεί τη "γνώση" ως ολοκλήρωση της πίστεως. Η πίστη υποβιβάζεται ως προστάδιο της γνώσης. Όλοι ξεκινούν από την πίστη αλλά οφείλουν να εξελιχθούν και μέσω της "γνώσεως" να οδηγηθούν στην τελειότητα. Ο "γνωστικός" υπερέχει του απλού πιστού. Η "γνώση" είναι ανώτερη της πίστεως.
Σχετική με το θέμα μας είναι και η λεγόμενη "αλληγορική μέθοδος" ερμηνείας των Γραφών. Μέσω αυτής ο Χριστιανισμός διακρίνεται σε δύο κατηγορίες. 
Στην πρώτη ανήκουν οι αδαείς, αμαθείς, απλοϊκοί πιστοί. Αυτοί ζουν σε πνευματικά νηπιακή ηλικία. Και η πίστη είναι το γάλα που πρέπει να λάβουν για να επιβιώσουν. Οι Θείες Αλήθειες τους προσφέρονται με σύμβολα και εικόνες, αφού ακόμα δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν τα βαθύτερα νοήματα. 
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν όσοι έχουν προοδεύσει πνευματικά. Όσοι κατόρθωσαν δια του γράμματος και των συμβόλων να διεισδύσουν στα βαθύτερα νοήματα, να τα κατανοήσουν και να τα αφομειώσουν. Αυτή είναι η τάξη των τέλειων και εκλεκτών.

Δεν υπάρχουν σχόλια: