Υπάρχει αρχαιολογικό υλικό που πιστοποιεί την ειρηνική διείσδυση του Χριστιανισμού στις ανώτερες κοινωνικές τάξεις της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στους τρεις πρώτες αιώνες της ιστορίας του. Στις κατακόμβες της Ρώμης βλέπουμε τοιχογραφίες που συνθέτουν αρμονικά χρηστιανικές και εθνικές σκηνές. Και στην Αλεξάνδρεια σώζονται μούμιες χριστιανών, κι ας απαγόρευε τη μουμιοποίηση η τότε νέα θρησκεία.
Στα μεγάλα αστικά κέντρα της αυτοκρατορίας, από τον δεύτερο αιώνα συναντάμε στις τάξεις των χριστιανών ολοένα και περισσότερους πλούσιους, ευγενείς και μορφωμένους. Πολλές αριστοκρατικές οικογένειες ιππέων, ακόμα και συγκλητικών, μεταστρέφονται στον χριστιανισμό.
Η μεταστροφή αυτή δεν είχε τότε τη μορφή της ριζικής απόρριψης του πολιτιστικού και θρησκευτικού παρελθόντος. Αρχικά είχε τη μορφή μιας διστακτικής υιοθέτησης του μονοθεϊσμού και των αυστηρών ηθών. Και στη συνέχεια έχουμε μια σταδιακή συγχώνευση θρησκευτικών συμβόλων και τελετών. Οι ανώτερες τάξεις είναι συνήθως συντηρητικές. Δεν κάνουν άλματα στο κενό. Αφομοιώνουν με τον δικό τους ρυθμό τα νέα δεδομένα.
Αρχικά, το μεγαλύτερο εμπόδιο της μεταστρτοφής της ελίτ στον χριστιανισμό ήταν το "αντιφιλοσοφικό" πνεύμα της νέας θρησκείας. Αλλά αυτό άρχισε να ξεπερνιέται καθώς απ’ τον δεύτερο αιώνα όλο και περισσότεροι φιλόσοφοι ασπάζονται τον χριστιανισμό και ανατρέπουν το στερεότυπου του αμόρφωτου και αγροίκου χριστιανού.
Σιγά-σιγά ο χριστιανισμός μετατρέπεται σε ένα συγκροτημένο φιλοσοφικό-θεολογικό σύστημα και έτσι γίνεται περισσότερο ελκυστικός στις ανώτερες κοινωνικές τάξεις. Τώρα πλέον η ελίτ δεν καλείται να απαρνηθεί την πνευματική της ταυτότητα. Απλά προσχωρεί σε ένα νέο φιλοσοφικό κίνημα με πολλά κοινά σημεία με το αντίστοιχο των στωικών, πυθαγόρειων, κυνικών και νεοπλατωνικών.
Ειδικά μετά την εισβολή των Γότθων, κυρίως στη Δύση, και τον άμεσο κίνδυνο του πολιτισμικού αφανισμού της ρωμαϊκής παράδοσης, πολλά μέλη της ανώτερης τάξης άρχισαν να συνειδητοποιούν πως απ’ το απόλυτο κακό ήταν προτιμότερο το λιγότερο κακό.
Και στη συγκεκριμένη περίπτωση το "λιγότερο κακό" ήταν ο Χριστιανισμός. Γιατί η επικράτηση των Γότθων σήμαινε απόλυτη ανατροπή του παρελθόντος και πλήρη εκβαρβαρισμό. Ενώ μέσω του χριστιανισμού θα μπορούσε να διασωθεί ένα μέρος της ελληνορωμαϊκής παράδοσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου