Πώς γεννήθηκε η έννοια της "αμαρτίας"...

Με τις αρχαίες μυστηριακές θρησκείες θ’ ασχοληθούμε εκτενέστερα μια άλλη φορά, αλλά η επίδρασή τους στον χριστιανισμό υπήρξε καταλυτική.

Στα πλαίσια του ελληνο-ρωμαϊκού κόσμου η θρησκευτικότητα γενικά ευνοούσε τις απολαύσεις των αισθήσεων. Αλλά δεν γινόταν το ίδιο και με τις ανατολίτικες θρησκείες που άρχισαν να καταλαμβάνουν όλο και σημαντικότερη θέση στο ρωμαϊκό πάνθεο. 

Ο χριστιανισμός ήταν απόρροια και εξέλιξη αυτού του φαινομένου. Η τάση αποκήρυξης του κόσμου και της σαρκός και η απόσυρση σ’ έναν εσωτερικό-πνευματικό κόσμο είναι εμφανής και σε ιουδαϊκές αιρέσεις (Εσσαίοι) και σε φρυγικές και αιγυπτιακές λατρείες της ίδιας περιόδου. Ο Ιουβινάλης, π.χ., αναφέρει πως οι ιερείς της Κυβέλης στη Ρώμη ευνουχίζονταν για χάρη της βασιλείας των ουρανών, ενώ μια κυρία της αριστοκρατίας βούτηξε στα παγωμένα νερά του Τίβερη για να εκπληρώσει ένα τάμα στην Ίσιδα...

Μεγάλος λάθος είναι και ο ισχυρισμός των χριστιανών πως η ηθική είναι δικιά τους "ανακάλυψη". Η Ηθική ήταν ανέκαθεν βασικός κλάδος της φιλοσοφίας και θεολογίας των ανατολικών λαών που έφτασε και στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου μέσω του πλατωνισμού, στωικισμού κ.λπ. 

Μόνη διαφορά πως η προγενέστερη ηθική  αφορούσε κυρίως κοινωνικά καθήκοντα προς τον πλησίον, ενώ ο χριστιανισμός υπερτόνισε το προσωπικό της στοιχείο στη σχέση με τον Θεό.

Στο Χριστιανισμό υπάρχει πολύ έντονη η έννοια της "αμαρτίας", της "ανυπακοής" και του "εγωισμού". Όλ’ αυτά έχουν ιστορική εξήγηση και αποτελούν τα "απόνερα" του μακρινού παρελθόντος.

Κάποτε οι άνθρωποι ζούσαν σε αγέλες, όπως και πολλά άλλα είδη ζώων. "Άτομο" δεν υπήρχε. Πάνω απ’ όλα ήταν η αγέλη, αυτή έπρεπε να επιβιώσει, η αξία της ζωής κάθε μέλους της ήταν ανύπαρκτη, κάτι σαν τις μηρμιγκοφωλιές ή τα σμήνη των μελισσών. Κανένα μέλος της αγέλης δεν διανοούνταν να διαφοροποιηθεί απ’ το σύνολο, να αμφισβητήσει, να χαράξει ατομική πορεία.

Κάποια όμως στιγμή, θες γιατί ο εγκέφαλος του ανθρώπου αναπτύχθηκε, θες για χίλιους δυο άλλους λόγους, ο άνθρωπος-μέλος της αγέλης άρχισε να αποκτά αυτοσυνειδησία. Να αναπτύσσει το ΕΓΩ του. Να διαμορφώνει προσωπική άποψη για τα θέματα, δική του θέληση και δράση, που πιθανώς ερχόταν σε αντίθεση με την κοινή πορεία της αγέλης. Διεκδικούσε αρχηγιλίκι, ατομική περιουσία, τα ωραιότερα θηλυκά. 

Αυτό βέβαια είχε διαλυτικές τάσεις για τις μέχρι τότε συμπαγείς και ομόφρονες ανθρωποομάδες. Έθετε σε άμεσο κίνδυνο την ίδια την επιβίωσή τους. 

Κάπως έτσι διαμορφώθηκε ο μύθος της "πτώσης" του ανθρώπου, που συνδέθηκε σε όλους τους πολιτισμούς με το "ίδιον θέλημα", την "ανυπακοή", τον "εγωισμό"! Αυτές ακριβώς οι ιδιότητες, που τόσο ταλάνισαν τις πρωτόγονες κοινωνίες, δαιμονοποιήθηκαν και έφτασαν ως εμάς ως "μεγάλα αμαρτήματα που τιμωρεί ο Θεός"...