Υπαρξιακή ερμηνεία των Γραφών και των δογμάτων

 

Η αλληγορική ερμηνεία της Αλεξανδρινής Σχολής επανήλθε στο θεολογικό προσκήνιο με την μορφή της "υπαρξιακής ερμηνείας". 

Η τελευταία, για να το πούμε με απλά λόγια, λέει τα εξής: Δεν με νοιάζουν τα ιστορικά γεγονότα της Βίβλου. Αδιαφορώ αν όντως έγινε η ενανθρώπιση, η σταύρωση, η ανάσταση κ.λπ. Με νοιάζουν μόνο τα εκπεμπόμενα μηνύματα αυτών των γεγονότων ή μύθων. Ενδιαφέρομαι για το νόημα που ενδεχομένως δίνουν στην ύπαρξή μου (γι' αυτό ονομάζεται και "υπαρξιακή ερμηνεία").

Με τον τρόπο αυτόν ερμηνεύονται και τα δόγματα της Εκκλησίας. Αναζητούμε το βαθύτερο υπαρξιακό τους νόημα. 

Π.χ. αδιαφορώ αν όντως ο θεός είναι τριαδικός. Με ενδιαφέρει όμως υπαρξιακά το μήνυμα της τριαδικότητας που ίσως δίνει ένα πρότυπο κοινωνίας όπου τα μέλη της, χωρίς να χάνουν την ατομικότητά τους, μπορούν να συμβιώσουν σε καθεστώς απόλυτης συμφωνίας, παρέχοντας το πρότυπο της απόλυτης και ανιδιοτελούς αγάπης.

Ένα ακόμα παράδειγμα αποτελεί η ερμηνεία του δόγματος της Χαλκηδόνας. Το κτιστό και το άκτιστο, το θείο και το ανθρώπινο ενώνονται αδιαιρέτως και ασυγχύτως. Σκασίλας μεγάλη για το δόγμα αυτό καθαυτό. 

Όταν όμως ερμηνεύσουμε το "αδιαιρέτως" ως "αγάπη" και το "ασυγχύτως" ως διατήρηση της μοναδικότητας και της ελευθερίας μας παρά την κοινωνική συνύπαρξη, τότε το δόγμα αποκτά άλλη διάσταση. Απαντά σε βασικά υπαρξιακά μας ζητήματα...