Χριστιανοί και Μπεκτασίδες (του θεολόγου Σταύρου Βαλλίδη) Ι’ - Eίχε και το Ισλάμ τους δικούς του "κομμουνιστές"!

Παράλληλα με τις θρησκευτικές αναταράξεις, την ίδια εποχή στην περιοχή της Μικρασίας εμφανίζονται στις κοινωνίες των πόλεων ομάδες με πιο «προωθημένη» ιδεολογική ανθρωποκεντρική και φιλοσοφική σκέψη, όπως αυτή των Αχήδων. Η βασική αρχή τους ήταν «αγάπα τον πλησίον σου πάνω από τον εαυτό σου» σε σύγκριση με το χριστιανικό «αγάπα τον πλησίον σου ως εαυτό». Στους κόλπους τους εντάχθηκαν και μη μουσουλμανικές ομάδες που πρέσβευαν τις κοινές ηθικές αξίες (φουτουβά).

Οι Αχήδες όπως και οι Σούφι είχαν ορίσει το δικό τους «δρόμο», το δικό τους «ταξίδι» για την διαμόρφωση του «ιδανικού ανθρώπου», που θα υπηρετεί την κοινωνία. Η φουτουβά δεν ήταν τίποτε άλλο από το σύνολο των ηθικών αξιών που πρέπει να διέπουν τη ζωή του νέου και τη σχέση του με τους άλλους. Αυτές είναι η ευγένεια, η γενναιοδωρία, η γενναιότητα, η αλληλεγγύη, η κοινοκτημοσύνη και η αδελφοσύνη. Αν ο νέος κατάφερνε να εφαρμόσει αυτά στην ζωή του τότε θα έδινε το παράδειγμα για το πώς θα ήταν μια κοινωνία δίκαιη και αλληλέγγυα.

Οι Αχήδες ήταν οργανωμένοι σε ομάδες νέων αγάμων ανδρών που εξέλεγαν τον δικό τους αρχηγό. Έκτιζαν ένα ξενώνα, που συντηρούσαν οι ίδιοι από την απασχόnλησή τους, όπου φιλοξενούσαν κάθε ταξιδιώτη που θα έφτανε στην πόλη τους. Προστάτευαν τον ταξιδιώτη ακόμη και με την ζωή τους, δεν τον παρέδιδαν ποτέ αν ζητούσε άσυλο, ακόμη και αν καταζητείτο. 
Είχαν ιπποτική συμπεριφορά στους φτωχούς και τους παρακατιανούς. Τα μέλη εργάζονταν την ημέρα, και το απόγευμα παρέδιδαν ότι έβγαζαν στον αρχηγό τους, που κανόνιζε για την αγορά των τροφίμων και την συντήρηση του ξενώνα. 
Ήταν οργανωμένοι σε δοκίμους, Αχήδες και Σεΐχηδες, όπως ήταν οργανωμένα και τα δερβίσικα τάγματα, ενώ κατά καιρούς μέλη τους αποτελούσαν και Σεΐχηδες δερβίσηδες που όμως είχαν ασπαστεί την φουτουβά. 
Αχής μπορούσε να γίνει ο καθένας, ανεξαρτήτου θρησκεύματος, φυλής ή οικονομικής επιφάνειας. Έλληνες και Αρμένιοι θα γίνουν μέλη τους, ασκώντας παράλληλα τα θρησκευτικά καθήκοντά τους, αλλά με τον καιρό θα εξισλαμιστούν.

Οι Αχήδες καθιέρωσαν τελετές και εορτές, όπου επικρατούσε ο χορός, ενώ οι συμμετέχοντες έρχονταν σε έκσταση βγάζοντας άναρθρες κραυγές. Κατά την τελετή μύησης, πρωτεύουσα θέση είχαν οι αναμμένες λαμπάδες, η αλληγορική «λήψη του φωτός», ενώ η κουρά τελούνταν κατά τα πρότυπα του χριστιανικού μοναχισμού. Ενδεικτικές είναι οι επιδράσεις του Αχισμού από τον Χριστιανισμό.

Κατά τον περιηγητή Ibn Battuta, οι Αχήδες αναλάμβαναν να ανατρέπουν τυράννους, να εξουδετερώνουν τους συνεργάτες τους, με ιδεολογικό στόχο την επικράτηση ενός καλύτερου και δικαιότερου κόσμου.

Οι Αχήδες ως κοινωνικό αλτρουιστικό, πολιτικό και θρησκευτικό κίνημα θα αποκτήσουν εξαιρετική οργάνωση και οικονομική δύναμη επηρεάζοντας ή διαμορφώνοντας την ιστορική πορεία της περιοχής της Μικρασίας. Ακόμη, και αυτοί οι ηγήτορες των διάσπαρτων εμιράτων έρχονται σε συμβιβασμό μαζί τους, υιοθετώντας τις ηθικές τους αξίες, που τις επιβάλουν στις κοινωνίες τους.

Τέτοιο ήταν το ιδεολογικό κύρος της οργάνωσης, ώστε σοβαροί ιστορικοί, ισχυρίστηκαν ότι η επιτυχία της ίδρυσης και επικράτησης του Οθωμανικής αυτοκρατορίας είχε σαν βάση τους Αχήδες. Σε αυτούς οφείλεται η οργάνωση και διοίκηση των κατακτημένων πόλεων από τους Οσμανλίδες, αλλά και οι αναγκαίοι εξισλαμισμοί, που θα εξασφάλιζαν την επιτυχία του όλου εγχειρήματος.

Οι δρόμοι των Αχήδων κατά την εξέλιξη της ιστορίας θα διασταυρωθούν με τα δερβίσικα τάγματα των Μπεκτασήδων και θα έχουν κοινή πορεία, ενώ με άλλες ομάδες «αιρετικών» Μουσουλμάνων, που διασώθηκαν μετά την μεγάλη εξέγερση των Μπαμπαΐδων το 1240, θα αποτελέσουν την μαγιά για την δημιουργία και την εδραίωση του Μπεκτασισμού στην Μικρασία.