Τούρκικη σημαία ο Δικέφαλος!

Τον τελευταίο καιρό κάνω ένα πρωτότυπο γκάλοπ. Περνάω από εκκλησιές που ανεμίζουν οι σημαίες με τους δικέφαλους αετούς και ρωτάω όποιον παπά συναντήσω: "τι συμβολίζει αυτό το πουλί;".

Οι περισσότεροι μου λένε πως είν’ εκκλησιαστικό σύμβολο, αρκετοί πως είναι η ένδοξη σημαία του Βυζαντίου, και κάποιοι, πιο κουλτουριάρηδες, πως συμβολίζει τη βυζαντινή θεοκρατία...

Όλες αυτές οι απαντήσεις, και πολλές ακόμα, δείχνουν το μέγεθος της άγνοιας, της παραπληροφόρησης και της ημιμάθειας που χαρακτηρίζει την εποχή μας.

Ας δούμε, λοιπόν, με λίγα λόγια τι είναι ο "δικέφαλος αετός".

Πρόκειται για ένα μυθικό πτηνό με υπερφυσικές ικανότητες που το συναντάμε σε πανάρχαιες ειδωλολατρικές παραδόσεις ολόκληρης της Ανατολής απ’ την εποχή των Χετταίων το 2.000 π.Χ.

Στη Μ. Ασία η παράδοση του μυθικού δικέφαλου αετού ήταν ιδιαίτερα έντονη στην Παφλαγονία. Από τους Παφλαγόνες μάλλον δανείστηκαν το σύμβολο αυτό οι Κομνηνοί τον 11ο αιώνα και τον χρησιμοποίησαν σε σφραγίδες και σε άλλα κινητά αντικείμενα, αλλά όχι ως σημαία.

Οι Σελτζούκοι Τούρκοι γνώρισαν το δικέφαλο αετό μάλλον στην Αρμενία, που ήταν διαδεδομένος απ’ τον 3ο αιώνα. 

Κι οι Σελτζούκοι ήταν αυτοί που πρώτοι έκαναν σημαία τους το μυθικό αυτό πουλί. Στη μάχη του Μαντζικέρτ, το 1071, συνέτριψαν τους Βυζαντινούς πολεμώντας κάτω από τη σκέπη του δικέφαλου αετού τους!

Ο ιδρυτής της δυναστείας των Παλαιολόγων, ο Μιχαήλ, στα μέσα του 13ου αιώνα, συγκρούεται με τον αυτοκράτορα της Νίκαιας Θεόδωρο Λάσκαρη Β’ και καταφεύγει στην αυλή του Σελτζούκου Σουλτάνου του Ικονίου. Συμμαχεί μαζί του και ανδραγαθεί ως επίλεκτο στέλεχος του σελτζουκικού στρατού. Όλ’ αυτά τα αναφέρει αναλυτικά ο ιστορικός της εποχής Γεώργιος Ακροπολίτης.

Εκείνη, λοιπόν, την περίοδο ο Μιχαήλ Παλαιολόγος ταυτίζεται με τη σελτζούκικη σημαία και την υιοθετεί ο ίδιος, παραλλάσσοντάς την ελαφρώς, ως σύμβολο της οικογένειάς του (κι όχι φυσικά της βυζαντινής αυτοκρατορίας).

Αξίζει εδώ να πούμε πως οι Παλαιολόγοι το’ χαν δίπορτο: και με τους Δυτικούς και με τους Τούρκους (Σελτζούκους στην αρχή κι Οθωμανούς στη συνέχεια). 

Ήταν, δε, όλοι τους φιλοπαπικοί και φιλενωτικοί. Και η σημαία τους, ο δικέφαλος αετός, ήταν μόνιμο σύμβολο του φιλοπαπισμού. Το ξέρουν αυτό οι σημερινοί παπάδες μας;

Και μια κι αναφερθήκαμε στους Παλαιολόγους, ας παραθέσουμε μόνο τρία απ’ τα "χαΐρια" τους:

Πρώτον: Ο Νικηφόρος Παλαιολόγος πούλησε το 1423 τη Θεσσαλονίκη στους Βενετσιάνους. Μπορείτε να το διανοηθείτε; Μια ολόκληρη "συμβασιλεύουσα" πουλήθηκε σα να ήταν ένα τσουβάλι πατάτες!

Δεύτερον: Ο Δημήτριος Παλαιολόγος, αδελφός του τελευταίου αυτοκράτορα και Δεσπότης του Μιστρά απ’ το 1468 ως το 1460, συνεργάστηκε απροκάλυπτα με τους Οθωμανούς, τους παρέδωσε αμαχητί το Μιστρά και πήρε ως αμοιβή τη διοίκηση των νήσων Λήμνου, Ίμβρου, Θάσου και Σαμοθράκης.

Τρίτον, αν και πρώτο χρονικά: Το 1390 οι Οθωμανοί πολιορκούν την τελευταία ελεύθερη βυζαντινή πόλη της δυτικής Μ. Ασίας, τη Φιλαδέλφεια. Ο στρατός του Σουλτάνου Βαγιαζήτ Α’ είναι παραταγμένος και γεμάτος αυτοπεποίθηση κάτω απ’ τις κόκκινες σημαίες του με την ημισέληνο. Δίπλα τους, σύμμαχοι και συμπολεμιστές, τα αδέλφια Μανουήλ Β’ και Ιωάννης Ζ’ Παλαιολόγοι. Σε λίγο η πόλη πέφτει και οι σημαίες των νικητών ανεμίζουν περήφανα: η κόκκινη της ημισελήνου κι ο δικέφαλος αετός των Παλαιολόγων!

Και ω της τραγικής ειρωνείας! Η σημερινή ποδοσφαιρική ομάδα της Νέας Φιλαδέλφειας έχει ως σύμβολο τον κατάπτυστο παλαιολόγιo σύμβολο!