Σύντομη ιστορία της εκκλησίας των Ιεροσολύμων (Α)

Πρώτος Επίσκοπος της χριστιανικής εκκλησίας των Ιεροσολύμων υπήρξε ο Ιάκωβος ο Αδελφόθεος.
Σημαντική ήταν η συμβολή του, ως προεδρεύοντα, στην Αποστολική Σύνοδο του 50/51 μ.Χ. στην οποία ήρθαν αντιμέτωποι οι δυο πρωτοκορυφαίοι, ο Πέτρος και ο Παύλος, με τελική επικράτηση του δεύτερου. Έκτοτε, ο χριστιανισμός αποδεσμεύεται οριστικά απ' τον ιουδαϊσμό και ανοίγεται στον "εθνικό κόσμο".
Η Σύνοδος αυτή καταρρίπτει και τα επιχειρήματα της Δυτικής Εκκλησίας περί παπικού "πρωτείου" και "αλάθητου". Γιατί ο Πέτρος ούτε προήδρευσε στη Σύνοδο αυτή ούτε οι απόψεις του επικράτησαν...
Ο Ιάκωβος Αδελφόθεος βρήκε τραγικό θάνατο το 62 μ.Χ. Μετά τη δημόσια ομολογία του πως πιστεύει στο Χριστό, οι συμπατριώτες του Ιουδαίοι τον ανέβασαν στο ψηλότερο σημείο του Ναού και τον γκρεμοτσάκησαν.
Ταυτόχρονα ξεκινά και ο διωγμός των χριστιανών στα Ιεροσόλυμα, που τους αναγκάζει να καταφύγουν στην Πέλλα της Περαίας, στην ανατολική όχθη του Ιορδάνη. Η φυγή αυτή τους έσωσε, καθώς 8 χρόνια αργότερα (70 μ.Χ.) οι ρωμαϊκές λεγεώνες του Τίτο ισοπέδωσαν τα Ιεροσόλυμα και πήραν για δούλους όσους κατοίκους δεν θανατώθηκαν.
Το 135 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Αδριανός ίδρυσε στα ερείπια της πόλης τη Αιλία Καπιτωλίνα, οπότε οι χριστιανοί της Πέλλας μπόρεσαν να επιστρέψουν στην κοιτίδα τους.
Απ' τον 4ο αιώνα η πόλη ξαναβρίσκει την παλιά της αίγλη. Η Ελένη, μητέρα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, ισχυρίζεται πως ανακάλυψε τον Τίμιο Σταυρό και οικοδομεί πολυάριθμους μεγαλοπρεπείς ναούς σε όλα τα σημεία της περιοχής που συνδέονται με τη ζωή, τα πάθη και την Ανάσταση του Χριστού.
Το 451 μ.Χ. η Δ' Οικουμενική Σύνοδος αναβαθμίζει την Επισκοπή Ιεροσολύμων σε Πατριαρχείο.
Τον 6ο αιώνα ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός ενισχύει το Πατριαρχείο με ειδικά νομοθετικά μέτρα και τεράστια χρηματικά ποσά. Επί των ημερών του χτίστηκε ο ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου, που έναν αιώνα αργότερα μετέτρεψαν οι Άραβες στο τέμενος του Αλ Άκσα (= το αγιότατο).
Η τελευταία βυζαντινή αναλαμπή στους Αγίους Τόπους ήταν επί αυτοκράτορα Ηράκλειου, που εξεδίωξε τους Πέρσες, ελευθέρωσε τον αιχμάλωτο Πατριάρχη Ζαχαρία, και την Κυριακή των Βαΐων του 630 μ.Χ. ύψωσε στον Γολγοθά τον Τίμιο Σταυρό.