Ο αφορισμός του Σπινόζα...

Ο Σπινόζα γεννήθηκε στο Άμστερνταμ το 1632.
Ανήκε σε οικογένεια Πορτογάλων κρυπτο-Εβραίων, που η Ιερά Εξέταση τους ανάγκασε να μεταστραφούν στο Χριστιανισμό.
Τελικά, δεν γλύτωσε απ’ την Ιερά Εξάταση, που σε ηλικία 24 ετών τον αφόρισε:
«Δια διατάγματος των Αγγέλων και των Αγίων, αποπέμπουμε, αποκλείουμε, καταριόμαστε και αναθεματίζουμε τον Βαρούχ Σπινόζα με όλες τις κατάρες που αναφέρει ο Νόμος. Καταραμένος να είναι, τη νύχτα και τη μέρα, καταραμένος στον ύπνο και στον ξύπνιο, καταραμένος όταν εξέρχεται κι όταν εισέρχεται. Ο Κύριος δεν θέλει να τον συγχωρήσει, κι έτσι θα εκπέσει εναντίον του ο κεραυνός και η οργή Του... Προειδοποιούμε ότι κανείς δεν επιτρέπεται να του μιλήσει δια ζώσης ή δια γραφής, μήτε να τον ευεργετήσει, μήτε να μείνει κάτω από την ίδια στέγη, μήτε ν’ αναγνώσει κάποιο γραπτό του»...

Χριστιανισμός και Στωικισμός...

Το έχουμε ξαναπεί χιλιάδες φορές: ο Χριστιανισμός δεν προσέφερε τίποτα το καινούργιο. Πήρε στοιχεία απ' όλες τις θρησκείες και φιλοσοφίες που κυκλοφορούσαν τους 4 πρώτους αιώνες, τα έβαλε σ' ένα μεγάλο καζάνι, τα ανακάτεψε κι έτσι προέκυψε αυτό που σήμερα λέμε "χριστιανική δογματική διδασκαλία".

Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι  η ομοιότητα του Χριστιανισμού με το Στωικισμό. 

Ειδικά η ταυτότητα των ηθικών κριτηρίων είναι πράγματι εντυπωσιακή. 

Φυσικά, κι εδώ οι Χριστιανοί κατέκλεψαν τη στωική διδασκαλία και βγήκαν κι από πάνω: χαρακτήρισαν τους Στωικούς "προ Χριστού Χριστιανούς" ή "εκ φύσεως κι όχι εξ αποκαλύψεως Χριστιανούς"!

Πολλά απ' τα γνωστότερα γνωμικά του Χριστιανισμού, όπως περί "αγάπης του πλησίον", "τα του Καίσαρος τω Καίσαρι", "τι θα ωφελήσει τον άνθρωπο αν κερδίσει τον κόσμο όλον και χάσει την ψυχή του" κ.λπ. είναι αμιγώς στωικά όχι μόνο κατά το πνεύμα αλλά, πολλές φορές, συνιστούν κατά γράμμα αντιγραφή.

Βέβαια, υπάρχουν και πολλές διαφορές, που οφείλονται σε επιδράσεις που δέχτηκε ο χριστιανισμός από άλλες πηγές. 

Π.χ. στους Στωικούς δεν υπάρχει ο εβραϊκός μεσσιανισμός, η εσχατολογία και η κοινοκτημοσύνη, δεν αναγνωρίζεται η θεία φώτιση, η απάθεια κατακτιέται αποκλειστικά με την ανθρώπινη προσπάθεια χωρίς τη θεία χάρη, ενω απορρίπτεται η ανατολίτικη στάση της αδράνειας-αναμονής...

Ο Στωικισμός μπορεί σίγουρα να θεωρηθεί ένα απ' τα "προστάδια" του Χριστιανισμού. 

Οι ομοιότητες ήταν πολύ πιο έντονες τους τρεις πρώτους αιώνες, πριν δηλαδή ο πρώιμος Χριστιανισμός αλλοιωθεί με την προσθήκη των χριστολογικών και τριαδικών δογμάτων...

Ο "Θεός-Παγώνι"!

Συνεχίζω τη διαδρομή κατά μήκος του Τίγρη. Περνάω μέσα από πλινθόκτιστα χωριουδάκια.

Φτάνω στο Μιντγιάτ. Μια Συρορθόδοξη χριστιανική πόλη-νησίδα στο μουσουλμανικό κουρδικό πέλαγος. 

Αποφασίζω ν’ ανέβω στην κορυφή του λόφου που βρίσκεται το ξακουστό μοναστήρι τους, το Μαρ Γκαμπριέλ. Είναι ένα κτίριο με κεραμοσκεπή που το χρώμα του είναι ένα μ’ εκείνη του βράχου.

Το μοναστήρι είναι γυναικείο. Αποτελεί και έδρα του αρχιεπισκόπου τους ενώ λειτουργούν και σχολεία που διδάσκουν τα παιδιά μια απ’ τις παλιότερες γλώσσες του κόσμου, τα αραμαϊκά. 

Οι Δυτικοί θεωρούν τους Συρορθόδοξους μονοφυσίτες-αιρετικούς. Αλλά το ιερό τους βιβλίο, η Πεσίττα, μάλλον είναι αυθεντικότερη απ’ τη χριστιανική Βίβλο στην ελληνική και λατινική της μετάφραση.

Αφήνω πίσω μου τους Συρορθόδοξους και φτάνω στο χωριό μιας "εξωτικής" θρησκευτικής ομάδας: των Γιεζίντι. 

Έδρα της κοινότητάς τους ήταν η περιοχή της Μοσούλης στο βόρειο Ιράκ μέχρι που κατέλαβε την περιοχή το Ισλαμικό Χαλιφάτο και κατέσφαξε τους καημένους τους Γιεζήδες.

Είναι μια θρησκευτική-κουρδική κοινότητα που συνδυάζει στοιχεία ζωροαστρικά-ιουδαϊκά-χριστιανικά-ισλαμικά. 

Οι Σουνίτες Μουσουλμάνοι τους μισούν και τους αποκαλούν "Σατανολάτρες"!

Κι αυτό γιατί λατρεύουν τον έκπτωτο άγγελο, τον Εωσφόρο. Πιστεύουν όμως πως ο αρχάγγελος μετάνιωσε, συγχωρήθηκε απ’ το Θεό, ανέκτησε τη θεία χάρη κι έγινε δεξί του χέρι. Προς τιμή του λατρεύουν την ανατολή και τη δύση του ήλιου. Τον εικονίζουν μ’ ένα παγώνι. Είναι ο "Άγγελος-Παγώνι"! Αυτός που παίρνει και δίνει τη ζωή...