Χριστιανοί και Μπεκτασίδες (του θεολόγου Σταύρου Βαλλίδη) Ζ’ - Η ίδρυση των σουφικών ταγμάτων

Ο ασκητισμός θα αποτελέσει την αιτία της δημιουργία των πρώτων μυστικιστικών Σουφικών ταγμάτων. Πολλοί άνδρες και γυναίκες θα απαρνηθούν τα εγκόσμια και την καθημερινότητα. Θα τους γεννηθεί η ανάγκη να αφιερωθούν αποκλειστικά στην λατρεία του Θεού. 

Σαν τόπος άσκησης της επιθυμίας τους αυτής, θα αποτελέσει όχι μόνον η έρημος, αλλά και η πόλη που ζούσαν πριν πάρουν την απόφασή τους αυτή. Η εικόνα του σοφού διδασκάλου και του μαθητή θα αποτελέσει το πρώτο κύτταρο για την δημιουργία των πρώτων ομάδων.

Οι «δάσκαλοι» (Σεΐχ, Πιρ ή Ντεντέ) θα πάρουν την θέση του «γέροντος» που δίνει οδηγίες και συμβουλές στους μαθητές του. 

Μέχρι τον 9^ο αιώνα οι Σούφι χρησιμοποιούν για διαμονή τα σπίτια των δασκάλων τους ή τα τζαμιά για την πνευματική άσκηση και διδασκαλία. Στη συνέχεια, θα ιδρύσουν τα δικά τους κοινόβια, τα οποία χρησίμευαν είτε για κέντρα επικοινωνίας, είτε για διαμονή των μελών τους ή φιλοξενία των μετακινουμένων μελών του κινήματος. 

Αποτελούσαν τον τόπο συγκέντρωσης τροφίμων για την εξυπηρέτηση των ιδίων, αλλά και σαν τόπος παροχής τροφής στους φτωχούς, στα πλαίσια των φιλανθρωπικών δραστηριοτήτων τους, πιστοί στην βασική άσκηση της ιδεολογικής τους υποχρέωσης.

Αυτές οι μουσουλμανικές μονές, «οι τεκέδες», πολλές φορές ανήκαν στον Σεΐχη και την οικογένειά του, αλλά τις περισσότερες φορές εγκαθιδρύονταν με τις παροχές πλούσιων χορηγών που στην συνέχεια παραχωρούντο στον Σεΐχη. 

Τους επόμενους αιώνες θα υπάρξει εξέλιξη πάνω στην κυριότητα των μοναστηριών. Ήταν πολύ διαδεδομένο να ανήκουν στην κυριότητα ενός τοπικού ηγεμόνα ή της ευσεβούς συζύγου του. Το κόστος της κύριας συντήρησης και λειτουργίας δίνονταν από χορηγούς ή από τοπικούς άρχοντες που καθόριζαν μέρος από την φορολογία των κατοίκων της περιοχής τους να δίδεται στην μονή. 

Πολύ συχνά το μοναστήρι παρέμενε κατοικία του Σεΐχη ακόμη και μετά το θάνατό του, δεδομένου ότι ο ίδιος και οι διάδοχοί του είχαν ταφεί κοντά σε αυτό. Θα υπάρξουν και περιπτώσεις που μοναστήρια θα κτιστούν κοντά ή πάνω από ένα υπάρχοντα τάφο ενός αγίου. 

Σε κάθε περίπτωση τα ιδρύματα αυτά θα αποτελέσουν τους τόπους προσκυνήματος των ταφικών μνημείων από τους πιστούς που ερχόμενοι ελάμβαναν και την ευλογία του γέροντος επικεφαλή. Αποτελούσε μεγάλη τιμή για τον άρχοντα που θα αφιέρωνε δώρα στο μοναστήρι ή στο τζαμί, ή ακόμη, αναλάμβανε να αποκαταστήσει κατεστραμμένα κτίσματα του συγκροτήματος ή ακόμη να συμπληρώσει κάποια από αυτά. 

Στην ισλαμική λατρεία οι άγιοι ως φίλοι του Θεού ήταν αυτοί που θα μπορούσαν να μεσολαβήσουν για την έμμεση ή άμεση βοήθεια από τον Θεό.