Παρασκευή 28 Ιουνίου 2013

Απ' το ημερολόγιο ενός προσκυνητή (Θ') - Ένας πραγματικά λεύτερος άνθρωπος!

Παπούτσια δεν έχει!
Κι αντί για ρούχα φοράει κάτι σχησμένα κουρέλια...
Είναι άκακος σαν παιδί, κι απαθής σαν άγγελος.
Του λες, έτσι για πλάκα, "αμάρτησες!", κι αυτός πέφτει στη γη και την ποτίζει με δάκρυα.
Έχασα το δρόμο μου κι έπεσα πάνω του τυχαία.
Κρατούσε στα χέρια του ένα μικρό διαλυμένο "Ψαλτήρι" και το διάβαζε διαρκώς.
"Ελέησόν με ο Θεός κατά το μέγα έλεός σου..."
Τον παρακάλεσα να μου το δώσει να το δω.
Ήταν πολύ παλιό. Το ξεφύλλισα μα δεν βρήκα ούτε χρόνο έκδοσης ούτε εκδοτικό οίκο. Μάλλον είχε χαθεί η σελίδα...
Ο αγαθός ερημίτης με χιλιοπαρακάλεσε να το κρατήσω.
Αποτελούσε το μόνο "περιουσιακό του στοιχείο" κι αγωνιούσε μην πέσει στο πάθος της ιδιοκτησίας.
Γι' αυτό ήθελε να το ξεφορτωθεί...
Με χίλια παρακάλια δέχθηκα.
Το γεροντάκι πολύ χάρηκε.
Με θεώρησε μεγάλο ευεργέτη του!
Άρπαξε τα χέρια μου κι άρχισε να τα θερμοφιλάει...

Πέμπτη 20 Ιουνίου 2013

Απ' το ημερολόγιο ενός προσκυνητή (Η') - Ποιος είναι υπέρ της κοινοκτημοσύνης?

Η παρέα απόψε στ' αρχονταρίκι εκλεκτή.
Καλογέρια σπουδαγμένα στα καλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής.
Κι Έλληνες λαϊκοί, όλων των κοινωνικών τάξεων, μορφωτικών επιπέδων και ιδεολογιών...
Θέμα της συζήτησης η μοναχική ακτημοσύνη.
Και, κουβέντα στη κουβέντα, φτάσαμε και στο φλέγον ζήτημα της ατομικής ιδιοκτησίας και της κοινοκτημοσύνης.
Ένας μοναχός, αγγλικής καταγωγής, ομιλών απταίστως την αρχαίαν ελληνικήν, υπερασπιζόταν σθεναρά την κοινοκτημοσύνη ως το τελειότερο οικονομικό και πολιτικό σύστημα.
Ήρθε κι η σειρά του αδελφού Ασκάριου να ομιλήσει, είχε φάει ο καημενούλης όλο το φαγητό του, κι η γλωσσούλα του κροτάλιζε...
"Πάτερ μου, η αλήθεια είναι πως στην ιδανική πολιτεία του Πλάτωνα οι γυναίκες και τα παιδιά είναι κοινά!
Ο μέγας φιλόσοφος ήταν και υπέρ της κοινότητας των κτημάτων, αλλά την περιόριζε στις δύο ανώτερες κοινωνικές τάξεις, τους άρχοντες και τους φύλακες.
Υπέρ της μερικής κοινοκτημοσύνης ήταν και οι Πυθαγόρειοι: "τα των φίλων (μόνο!) κοινά".
Ιστορικά η κοινοκτημοσύνη αποδείχθηκε μια ουτοπία.
Δεν μπόρεσε να φτουρίσει ούτε στην πρωτοχριστιανική κοινότητα των Ιεροσολύμων.
Κι εκεί, απ' τις πρώτες μέρες, επικράτησε η ιδιοτέλεια, ο νεποτισμός, το μικροσυμφέρον.
Στις Πράξεις των Αποστόλων διαβάζουμε πως ο Ανανίας και η Σαπφείρα παραβίασαν την αρχή της κοινοκτημοσύνης και τους επιβλήθηκε η θανατική ποινή.
Στο θέμα που συζητάμε, ρεαλιστικότερη μου φαίνεται η άποψη του Αριστοτέλη.
Που θεωρεί την κοινοκτημοσύνη επιβλαβή για την κοινωνία.
"Κάθε πράγμα που ανήκει σε όλους δεν το φροντίζει κανείς", μας λέει. "Γιατί είναι ίδιον των ανθρώπων να ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με όσα τους ανήκουν ατομικά".
Πολλοί θεωρούν την ιδιοκτησία ως αιτία όλων των κακών. Αλλά κάνουν λάθος. Πόσες συγκρούσεις και εγκλήματα δεν βλέπουμε ανάμεσα σε συνιδιοκτήτες πραγμάτων, ακόμα κι αδέλφια;
Άλλωστε οι άνθρωποι δεν αδικούν και δεν κλέβουν μόνο από έλλειψη των αναγκαίων. Το κάνουν πολύ συχνότερα για να ικανοποιήσουν την πλεονεξία ή την ακολασία τους...
Ο Αριστοτέλης υποστήριζε την ατομική ιδιοκτησία ως θεσμό που ταιριάζει περισσότερο στη φύση του ανθρώπου.
Ως λάτρης όμως της "μεσότητας" προτείνει και τρόπους (νομοθετικά μέτρα, παιδεία, φιλοσοφία, καλλιέργεια ηθών) που θα θέσουν εύλογα όρια "ώστε να περιστείλουν κάθε υπερβολή που οδηγεί στην εξαχρείωση και στην εκμετάλλευση".
Άλλωστε η εξισορρόπηση των ανισοτήτων ήταν βασική επιδίωξη των αρχαίων φιλοσόφων.
Π.χ., ο Φαλέας ο Χαλκηδόνιος είχε προτείνει ένα πρωτότυπο σύστημα σταδιακής και ειρηνικής ανακατανομής του πλούτου: οι πλούσιες γυναίκες να παντρεύονται υποχρεωτικά φτωχούς άντρες ώστε να εξασφαλίζεται η συνεχής κυκλοφορία των υλικών αγαθών!
Ο Μαρξ, αν και θαύμαζε τον Αριστοτέλη, θεωρούσε τις απόψεις του περί ατομικής ιδιοκτησίας "ξεπερασμένες" ως στηριζόμενες στη βάση της αρχαίας κλειστής και αγροτικής προβιομηχανικής οικονομίας, όπου υπέρτατος σκοπός ήταν η "επάρκεια της πόλης".
Όμως, όπως προαναφέραμε, ο Αριστοτέλης δεν βασίστηκε σε οικονομική θεώρηση των πραγμάτων, αλλά στην ανθρώπινη φύση που, κατά τη γνώμη του, δεν μεταβάλλεται...

Παρασκευή 14 Ιουνίου 2013

Απ' το ημερολόγιο ενός προσκυνητή - Ζ' (Αγκάπη, αντελφέ, αγκάπη!)

Σε τούτα τα μέρη δεν συχνάζει μόνο η αρκούδα.
Τριγυρνάει κι ένας Ρουμάνος "τρελοκαλόγερος"! 
"Το φάντασμα", τον φωνάζουν. 
Ζει σαν αγρίμι κι έχει να τον δει άνθρωπος τουλάχιστον οχτώ μήνες...
Έφαγα τον τόπο να τον βρω.
Είναι να μην μου καρφωθεί κάτι στο μυαλό τελικά...
- Γέροντα, θέλω να σου ζητήσω μια χάρη.
- Προσεφγκηθώ γκια την πσιγκή σου... προσεφγκηθώ γκια την πσιγκή σου... σίγκουρα!
- Όχι, άλλο θέλω.
- Γκια λέγκε.
- Να λύσεις τα γένια σου να τα δω!
Γούρλωσε τα καταγάλανα μάτια του, αλλά υπάκουσε σα μικρό παιδί.
Σηκώθηκε όρθιος, ξεκούμπωσε τη δερμάτινη ζώνη του, έλυσε τη γενειάδα που την είχε τυλιγμένη γύρω απ' τη μέση του και την άφησε λέφτερη.
Ήταν γύρω στο 1:80 ψηλός.
Η γενειάδα του πολύ πυκνή, ακουμπούσε σχεδόν στο έδαφος!
Με είδε να κοιτάω σα χάνος, μάζεψε στα γρήγορα τη γενειάδα κι έσπευσε να διευκρινίσει:
"Ντεν κάνουν τρίχες αγκιότητα... αγκάπη αντελφέ, αγκάπη!
Η φάση αυτή μου θύμισε κάτι που 'χα διαβάσει παλιά.
Περνούσε κάποτε ο Σουλτάνος Μαχμούτ έφιππος έξω απ' τον πατριαρχικό ναό της Κωνσταντινούπολης.
Τον κατέλαβε περιέργεια να περιεργαστεί το χριστιανικό ναό, ξεπέζεψε και μπήκε.
Τον υποδέχθηκε ο Πατριάρχης και τον ξενάγησε.
Ο Σουλτάνος έπιασε θεολογική συζήτηση προσπαθώντας ν' αποδείξει το ψεύτικο της χριστιανικής πίστης.
Μορφωμένος άνθρωπος ο Πατριάρχης κι έμπειρος, του έδινε τις κατάλληλες απαντήσεις.
Κάποια στιγμή ο Μαχμούτ κοντοστέκεται μπροστά στις εικόνες των Αγίων Ονουφρίου και Πέτρου του Αθωνίτη.
"Ε, σ' αυτό σίγουρα ψεύδεστε!", είπε. "Πώς είναι δυνατόν να υπάρχει τέτοια γενειάδα;".
Ο Πατριάρχης του είπε πως και σ' αυτό λένε την αλήθεια οι Χριστιανοί και ότι υπήρχαν και στη σύγχρονη εποχή μοναχοί στ' Αγιονόρος με τόσο μακριά γένεια.
Ο Σουλτάνος δεν το πίστεψε και διέταξε τον Πατριάρχη να του φέρει μπροστά του έναν απ' αυτούς.
Πράγματι, έστειλε μήνυμα ο Πατριάρχης κι ένας μακρυγένης αγιονορείτης παρουσιάζεται μπροστά στο Σουλτάνο.
Ανεβαίνει όρθιος πάνω στο ντιβάνι, αμολάει την τούφα κι αυτή πέφτει στο πάτωμα και φτάνει μέχρι τα πόδια του Μαχμούτ.
Απίστευτο του φάνηκε του Οθωμανού και πιάνει μια τρίχα απ' τη ρίζα και με τα δάχτυλά του την περιεργάζεται μέχρι την άκρη. Μετά και δεύτερη και τρίτη....
Η γενειάδα ήταν αληθινή!

Δευτέρα 10 Ιουνίου 2013

Το μεγάλο μειονέκτημα του νηπιοβαπτισμού...

Ο Δανός φιλόσοφος Κίρκεγκωρ έκανε μια πολύ εύστοχη παρατήρηση:
"Είναι πολύ πιο εύκολο να γίνεις Χριστιανός όταν δεν είσαι Χριστιανός παρά όταν είσαι"!

Πέμπτη 6 Ιουνίου 2013

Περί τελικής κρίσεως και ανάστασης νεκρών...

Όπως ξαναγράψαμε, ο Χριστιανισμός είναι μια συρραφή διαφόρων θρησκευτικών παραδόσεων της Ανατολής, χωρίς ο ίδιος να έχει προσφέρει κάτι το ιδιαίτερα πρωτότυπο.
Σήμερα θα αναφέρουμε δυο ενδεικτικά παραδείγματα:
Στο περίφημο "Βιβλίο των Νεκρών", οι αρχαίοι Αιγύπτιοι διατυπώνουν με σαφήνεια αυτό που ο Χριστιανισμός αποκαλεί "Δευτέρα Παρουσία της Κρίσεως".
Σύμφωνα με την αιγυπτιακή παράδοση, πριν ο άνθρωπος φτάσει στη μακαριότητα του Παραδείσου πρέπει να περάσει απ' το φοβερό Δικαστήριο του Θεού Όσιρη.
Ο μεγάλος αυτός Θεός κάθεται στον ένδοξο θρόνο του, παρακολουθεί το ζύγισμα της καρδιάς του νεκρού κι αν το αποτέλεσμα δεν είναι θετικό τον παραδίδει στον "εξολοθρευτή".
Το δεύτερο παράδειγμα αφορά την ελπίδα για ανάσταση των νεκρών, που είναι εξίσου έντονη στην αρχαία περσική θρησκεία και στον Ζωροαστρισμό.
Ο Ζαρατούστρα δίδασκε πως ο άνθρωπος καθορίζει το μέλλον του διαλέγοντας μεταξύ καλού και κακού.
Στο τέλος των καιρών θα κριθούν όλοι οι άνθρωποι, αφού αναστηθούν προκειμένου να μετάσχουν στην Τελική Κρίση.
Όσοι ξεπεράσουν με επιτυχία το στάδιο αυτό θα συνεχίσουν να ζουν στη γη που θα μετατραπεί σε τόπο χωρίς θλίψη, αρρώστια και θάνατο...

Σάββατο 1 Ιουνίου 2013

Απ' το ημερολόγιο ενός προσκυνητή - ΣΤ' (Οι Χριστιανοί είναι "κομάντα")

Το 'χουμε ξαναπεί: ο Χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία αλλά εκκλησία.
Ο Θεός δεν είναι κάπου ψηλά στους απρόσιτους ουρανούς ώστε να χρειάζεται να μεσολαβήσουν κάποιοι ρασοφόροι για να επικοινωνήσει μαζί μας.
Ο Θεός είναι παντού.
Είναι μέσα μας.
Είναι στη χελώνα που στέκεται αντικρύ μου και με κοιτάει σα χαζή.
Ο Θεός βρίσκεται στον καλό αυτό άνθρωπο που θα συναντήσω σε μισή ωρίτσα και θα μου δώσει ένα κομμάτι ψωμί να σταθώ στα πόδια μου...
Ο Χριστιανός δεν είναι του γλυκού νερού.
Είναι "καταδρομέας"!
Και για να φορέσει την "πουλάδα" στο πέτο πρέπει να περάσει από πολλά καψόνια και δοκιμασίες.
Π.χ. δεν πρέπει να το βάλει στα πόδια όταν στην πρώτη εξομολόγηση τον ρωτήσει ο παπάς πόσες μαλακίες τραβάει τη μέρα!
Κι όταν δώσει το πουκάμισό του σ' έναν ζητιάνο, να μην τον νοιάξει τι θα πουν οι άλλοι στο τρόλεϋ ή στο σπίτι όταν τον δουν γυμνό απ' τη μέση και πάνω...
Και τούτη την ώρα που λιμοκτονάω θα πρέπει ν' αντισταθώ στον πειρασμό να στήσω ξώβεργες για πουλάκια.
Αλλά μου φαίνεται πως κι ο Θεός φοβέρα θέλει.
Θεέ μου, αν σε μια ώρα το πολύ δεν μου στείλεις κάτι να φάω, στο λέω: θα βάλω χέρι στ' αυγουλάκια της πέρδικας!