Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2010

Ισχύει, και με ποιες προϋποθέσεις, το "μην κρίνετε για να μην κριθείτε"; (Α')

Ας ξεκινήσουμε απ' τα βασικά. Δηλ. απ' την ίδια την Αγία Γραφή. Κι απ' τον ίδιο τον Ιησού.
"Αλίμονό σας γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριτές... μωροί και τυφλοί οδηγοί... μοιάζετε με τάφους ασβεστωμένους... εσωτερικά είστε γεμάτοι ανομία... φίδια, γεννήματα οχιάς..."!
Αυτά τους έσουρνε ο Χριστός καθημερινά, κι όμως, ούτε ένας απ' αυτούς δεν τόλμησε να του αντιτάξει ένα "άκου να σου πω άνθρωπέ μου, μην μας κρίνεις γιατί θα πας στην κόλαση και θα σε κρεμάνε απ' τη γλώσσα οι σατανάδες"!
Αυτό που δεν τόλμησαν να ξεστομίσουν τότε οι γραμματείς και Φαρισαίοι, το έχουν κάνει σήμερα "καραμέλα" οι "ορθόδοξοι" ιερείς μας, και το απευθύνουν σε κάθε μέλος της ενορίας τους που τυχόν ζητήσει να λάβει το λόγο για να εκφράσει μια προσωπική διαφωνία ή άποψη.
Ένα ακόμη παράδειγμα (απ' τα πολλά) του ευαγγελίου. Θυμάστε πώς αντέδρασε ο Χριστός όταν πήγε στο Ναό και είδε να τον έχουν μετατρέψει σε "οίκο εμπορίου";
Μήπως είπε "ας τους, θα τους κρίνει ο Πατέρας μου";
Όχι! Άρπαξε το μαστίγιο και τους πέταξε έξω με τη βία! Ποιος; Αυτός, ο πρώτος και μεγαλύτερος ειρηνοποιός!
Θα μου πείτε, βέβαια, πως αυτός ήταν θεάνθρωπος και είχε το "δικαίωμα" να κρίνει αυστηρά τους ανθρώπους...
Ωραία, λοιπόν, ας έρθουμε και στους ανθρώπους. Κι ας περιοριστούμε στον Ιωάννη τον Βαπτιστή. (Την αυστηρή κριτική που άσκησε σε πολλούς και διάφορους ο Παύλος, την αφήνω να τη βρείτε οι ίδιοι στις επιστολές του. Με τόσα που είπε ο καημένος ο απόστολος, θα έπρεπε να έχει πάει σούμπιτος στην κόλαση, κατά τη λογική των σύγχρονων "εκκλησιαστικών κύκλων").
Ο Ιωάννης, λοιπόν, όσο ζούσε ήταν ο πνευματικός πατέρας κι εξομολόγος ολόκληρου του ιουδαϊκού λαού. Άκουσαν κι αν άκουσαν τ' αφτάκια του αμαρτίες, αδικίες, διαστροφές κι εγκλήματα. Έβλεπε, όμως, τη συντριβή και την ειλικρινή μετάνοια στις καρδιές των ανθρώπων, γι' αυτό και ήταν τόσο ανεκτικός και συμπονετικός μαζί τους. Ποτέ και κανέναν δεν κατηγόρησε ή κατέκρινε δημόσια.
Το ακριβώς αντίθετο έπραττε με τους εκπροσώπους της τότε εκκλησιαστικής και πολιτικής εξουσίας. Έβλεπε τη σκληροκαρδία και αμετανοησία τους, και, γι' αυτό, τους κατέκρινε σκληρά και δημόσια.
Ειδικά για τους Φαρισαίους, χρησιμοποιεί την ίδια σχεδόν ορολογία μ' εκείνη του Χριστού: "Φίδια, γεννήματα εχιδνών, πού θα κρυφτείτε;".
Τόλμησε κανείς να του πει "βάλε στη γλωσσίτσα σου πιπεράκι Ιωάννη, γιατί θα καίγεσαι αιωνίως στα καζάνια της κόλασης, που τολμάς να υποκαθιστάς το Θεό και να κρίνεις τους ανθρώπους";

Όχι, βέβαια! Γι' αυτό λέω πως ο σημερινός "ορθόδοξος εκκλησιαστικός χώρος" είναι πολύ χειρότερος απ' τους Φαρισαίους της εποχής του Χριστού...
Ένα ακόμη παράδειγμα: ο Ηρώδης ο Μέγας, μόλις πέθανε ο αδελφός του Φίλιππος, παντρεύτηκε την όμορφη κουνιάδα του, την Ηρωδιάδα.
Η πράξη αυτή απαγορευόταν απ' το Νόμο. Κανείς δεν τόλμησε να αντιδράσει εκτός του Ιωάννη του Βαπτιστή. Αυτός, οργάνωσε μια μονοπρόσωπη διαδήλωση, εγκαταστάθηκε έξω απ' το παλάτι του Ηρώδη και τον έλεγχε δημόσια.
Φαντάζεστε τον Ηρώδη να έβγαινε στο μπαλκόνι και να φώναζε: "Άντε από δω ρε χαμένε! Κοίτα τις δικές σου αμαρτίες και μην κατακρίνεις το συνάνθρωπό σου γιατί γίνεσαι αντί-Χριστος";
Κι όμως, τέτοια επιχειρήματα χρησιμοποιούν σήμερα πολλοί "ορθόδοξοι" ιερείς μας...
Ξέρω πως σας κούρασα, γι' αυτό θα κλείσω με ένα παράδειγμα απ' τη ρωσική ορθόδοξη εκκλησία, που φιλοδοξεί να επιστρέψει στο παλιό αμαρτωλό (τσαρικό) παρελθόν της, γι' αυτό και δογματίζει ... "μορτσάτ ι νε ραζσουζντάτ" (=κλείσε το στόμα και μη σκέφτεσαι).
Αυτά έλεγε και πριν το 1917, γι' αυτό "έπιασε πάτο" κι ήρθε ο κομμουνισμός και τα σάρωσε όλα.

8 σχόλια:

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Πιστεύω πως τα παραδείγματα αυτά μάς βάζουν στο κλίμα.
Φυσικά, υπάρχει και συνέχεια!

π Παντελεήμων Kρούσκος είπε...

Δεν ξέρω Ασκαρδαμυκτί. Πολλές φορές μπαίνω σε διαδικασία κριτικής επί παντός επιστητού,ως μη όφειλα.
Τελικά, όμως μήπως πρέπει να έχουμε αυτοσυνειδησία κάποιας αποστολής:αγίου,προφήτου,μεσσίου για να έχουμε και το δικαίωμα της κρίσης;

Μήπως τελικά πρέπει να διαχωρίσουμε το ψέμα από τον ψεύτη,την αίρεση από τον αιρετικό,την πορνεία από τον πόρνο και στο μεν φαινόμενο να ασκήσουμε κριτική στο δε πρόσωπο να δείξουμε συμπάθεια και μάλιστα συμπάθεια και κατανόηση ομοιοπαθούς και συναμαρτωλού;

Η αλήθεια είναι πώς ο Χριστός δεν στηλίτευσε δημόσια κανέναν αμαρτωλό,αντίθετα υπερασπίστηκε την διαφορετικότητα του έναντι των υποκριτών και των "καθαρών" και εντόπισε την πτώση του,πού μπορεί εύκολα να γίνει πτώση όλων. Μπροστά στην αμαρτία όμως ήταν ανένδοτος και καταδικαστικός, γιατί αναγνώριζε πώς αυτή ηταν η θανάσιμη αρρώστια του ανθρώπου.

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Πάτερ μου, οι πατέρες της Εκκλησίας το έλυσαν το πρόβλημα: αντίπαλός μας (και αντικείμενο της κριτικής μας) είναι η αμαρτία και όχι ο αμαρτωλός.
Αμαρτωλοί είμαστε όλοι, γι' αυτό πρέπει πρώτ' απ' όλα να κρίνουν τον εαυτό μας.

Να πω ένα παράδειγμα: κάποια ενορία διοργανώνει, για φιλανθρωπικούς λόγους, μια λαχειοφόρο ή μια συνεστίαση σε ταβέρνα με πλούσια εδέσματα.
Βγαίνω και λέω τη γνώμη μου: "παιδιά, δεν αρκεί μόνο να γίνεται η καλή πράξη, αλλά πρέπει να γίνεται και με καλό τρόπο. Δεν συμβιβάζεται η φιλανθρωπία ούτε με τυχερά παιχνίδια ούτε με μπριζολοφαγίες απ' τις οποίες ένα ποσοστό θα πάει για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Η φιλανθρωπία δεν είναι πάρεργο. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινά φιλάνθρωποι, δίνουμε τα 25 ευρώ της ταβέρνας στο φιλόπτωχο κι εκείνο το βράδυ τρώμε μια φρυγανιά κι ένα γιαουρτάκι".

Ερωτώ: αυτή η τοποθέτηση περιέχει κατάκριση;
Γιατί ο παπάς της ενορίας εξοργίστηκε και με έβαλε στη θέση μου με ένα "μην κρίνεις για να μην κριθείς;

π Παντελεήμων Kρούσκος είπε...

Όχι δεν περιέχει κατάκριση.Είχες το θάρρος της γνώμης σου. Αλλά συγχώρα τον παππούλη γιατί εκείνη την ώρα μάλλον "μπλόκαρε". Ο παππούλης είναι θύμα ενός συστήματος, καμιά φορά και εμείς οι ίδιοι είμαστε θύματα του κόσμου που παραλάβαμε και συντηρούμε. Μην απορήσεις αλλά ο παππούλης πίστεψε πώς έχει δίκιο και αυτό γιατ΄πι ούτως έχουν τα πράγματα. Πρόσθεσε και σ'ολα αυτά τις διάφορες πιέσεις και ...παραινέσεις διαφόρων ρυθμιστών των πάντων που του φορτώνονται και δεν έχουν σχέση με το δικό σου θάρρος και θα έχεις μια εικόνα ας πούμεΓενικά, έχω τοποθετηθεί για τις διάφορες ενοριακές εκφράσεις,για το αρχαίο και το νέο ήθος στην εκκλησιαστική ζωή.Παλιά ας πούμε δεν υπήρχαν φιλόπτωχα γιατί η φιλοπτωχεία ήταν μια καθημερινότητα,μια ποιμαντική μέριμνα που δεν ήταν αντικείμενο διαβουλιών και συσκέψεων. Απλώς γίνονταν, δεν ήταν θεσμική έκφραση. Δυστυχώς έχουμε γίνει πολύ πρακτικοί χριστιανοί. Εγώ ο ίδιος ο... γράφων έχω φιλόπτωχον στην ενορία μου,κατηχητικά,συνάξεις και άλλα φανταχτερά. Το θέμα είναι να γίνει η αγάπη βίωμα και όχι καθήκον.

π Παντελεήμων Kρούσκος είπε...

Συμπληρωματικά: Μιά που είμαι από επαρχία και φυσιολογικά δεν χρειάζεται να δώσουμε ... ενοριακό ραντεβού κάπου για να ξεδώσουμε , μου κάνει επίσης αλγεινή εντύπωση πού και εδώ στην επαρχία αρχίζουμε και φερόμαστε σαν αποξενωμένοι αστοί πού ψάχνουν ευκαιρίες συνεστίασης και μάλιστα οργανώνουμε τέτοιες εκδηλώσεις. Πάντως δεν θα κρίνω τον πατέρα Αντώνιο, γιατί στ'αλήθεια η Αθηνα είναι η κόλαση της αποξένωσης. Χρειάζονται και τα γλέντια σε αυτή την περίπτωση. Εντελώς αδερφικά όμως προτείνω να μην χρησιμοποιείται σαν EΠΙΦΑΣΗ για εκδηλώσεις αλληλοπροσέγγισης η φιλανθρωπία ή το φιλόπτωχο. Ας απενεχοποιήσουμε το γλέντι. Εκεί νομίζω σκαλώνει το πράγμα.

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Τον π. Αντώνιο τον συμπαθώ ιδιαίτερα!
Νομίζω πως για κάποιο διάστημα ήμασταν και συμφοιτητές.
Εγώ, αν και 42 ετών, αύριο δίνω το τελευταίο μου μάθημα στη Θεολογική Αθηνών.
Κι αντί να στρωθώ στο διάβασμα ... κατελήφθην από ακηδεία! χαχα

π Παντελεήμων Kρούσκος είπε...

Καιργώ τον συμπαθώ και ας μην τον γνωρίζω

penelope είπε...

ΣΤΟΥΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ [Β-5,16] ΛΕΓΕΙ ΔΕΝ ΚΡΙΝΟΥΜΕ ΚΑΝΕΝΑΝ ΜΕ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ.Αραγε οι λεξεις ''εκρινα σωστα''...'ανοητε''...αξιοκατακριτο ηταν λεξεις του Αγιου πνευματος που του το εβαλε στο στομα του να πει ο Παυλος.--πιο κατω λεγει ''Και ομως ουτε ο αρχαγγελος Μιχαηλ δεν τολμησε να ξεστομισει κατηγορια εναντιον του διαβολου,οταν σε μια φιλονικια μαζι του διεκδικουσε το σωμα του Μωυση και το μονο που ειπε ηταν ''ο κυριος να σε κατακρινει''[ιουδ.ΠΕ2-9]. Υπαρχει λοιπον η κρισις-η επικρισις -η κατακρισις η καταλαλια και η διακρισις.ο νομος ''μη κρινετε ινα η κριθητε ''ειναι δυσκολο να πραγματοποιηθει εαν δεν εχει κανεις ταπεινωση που ειναι η διαβαση μαζι με την υπομονη,την υπακοη σε γεροντα,και την μη ελπιδα στα χρηματα μεσα απο τις οποιες παταει κανεις για να μην κρινει θα ελεγα μετα απο εργασιες που εχω κανει σαν δικο μου ρητο''ταπεινωσου για να μην κρινεις''ειναι γεγονος πως στον κοσμο υπαρχει αποσπαση λογω τησ μεριμνας και συνεχως ο προχειρος πειρασμος διακοπτει την προσευχη επισης εαν κλεισεις την τηλεωραση,προσευχεσαι συνεχως και δινεσαι ολοψυχα στην Αγια Γραφη και στα βιβλια των πατερων θα βελτιωσεις την κατασταση διοτι αποφευγεις γενικα τις αιτιες των παθων.μπορεις;Ειναι βεβαιο πως θα κριθουμε ολοι αφου ολοι κριναμε και αφου δεν εχουμε την διακριση ποτε να μιλουμε και ποτε να σιωπουμε.Κανεις ομως δεν σωνεται απο τον νομο[Γαλ 2-16]παρα μονον δια της πιστεως στον Ιησου Χριστο---ο γερων Παισιος ελεγε πως εαν φερνουμε καλους λογισμους για το προσωπο που εχουμε μπροστα μας αυτο βοηθαει στο να μην κρινουμε κατ οψιν.--Ηκαλυτερη κρισις λοιπον ειναι η διακρισις που γενναται απο την ταπεινωση-------χριστος Ανεστη πηνελοπη