Δευτέρα 4 Μαΐου 2009

Αισχύλος, ο Έλληνας προφήτης!

Ο Προμηθέας, καταδικασμένος από το Δία και δεμένος με αλυσίδες στον Καύκασο, βασανίζεται από τον γύπα που του τρώει το συκώτι.
Ο γύπας αυτός γεννήθηκε από ένα τέρας που ήταν το μισό γυναίκα και το μισό φίδι...
Συζητώντας με την Παρθένο Ιώ, που τον επισκέπτεται, ο Προμηθέας προφητεύει ότι θα ελευθερωθεί από έναν δικό της απόγονο που θα γεννηθεί υπερφυσικά, όταν ο Δίας την αγγίξει μόνο με το χέρι του!
Στο τέλος της τραγωδίας ο Ερμής λέει στον Προμηθέα πως το φριχτό του μαρτύριο θα τελειώσει όταν φανερωθεί κάποιος Θεός που θα θελήσει να τον διαδεχθεί στους πόνους του και να κατέβει, αντί γι' αυτόν, στον ανήλιαγο Άδη...
Από τους λίγους στίχους που σώζονται από την τραγωδία "Προμηθέας Λυόμενος", πληροφορούμαστε πως τελικά ο Προμηθέας λυτρώνεται και παρουσιάζεται στον ουρανό συμφιλιωμένος με τον Δία διά της μεσιτείας του ελευθερωτού του, υιού του Δία...

8 σχόλια:

Haris είπε...

Προφήτης;

Haris είπε...

Προφήτης ως προς την "πτώση" του Δία;

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Ο μύθος του Προμηθέα θυμίζει την διά του υιού του Θεού σωτηρία και συμφιλίωση του ανθρώπου με τον Θεό...

Haris είπε...

Ο αισχύλειος μύθος του Προμηθέα, θυμίζει την συμφιλίωση του ανθρώπου με τον θεό; Και γω που νόμιζα ότι ίσχυε το αντίθετο... Τάχα η κλοπή της φωτιάς, δεν σημαίνει τον περιορισμό της επέμβασης των θεών στην ανθρώπινη ζωή; Δεν είπε μισώ όλους τους θεούς, σ αυτή την τραγωδία;

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Υποτίθεται πως η κλοπή της φωτιάς αντιστοιχεί στην παρακοή του Αδάμ και της Εύας. Και οι τρεις (Αδάμ-Ευα-Προμηθέας)τιμωρήθηκαν για την ανυπακοή τους στο θεό, αλλά τους έσωσε ο γιός του θεού...

Haris είπε...

Υπάρχει μια ριζική διαφορά μεταξύ των δύο μύθων, την οποία δεν μπορείς να παραλείψεις, και η οποία υπογραμίζει και επισημαίνει την ουσιαστική αντίθεση των δύο αυτών πολιτισμών: ο Αδάμ και η Εϋα παράκουσαν την θεία εντολή. Αυτό φυσικά προϋποθέτει ότι υπάρχει μια θέσφατη εντολή -ότι υπάρχει θείος λόγος ο οποίος ορίζει τι να κάνουν και τι να μην κάνουν. Στην Ελλάδα, όχι μόνο δεν υπήρχε μια τέτοια θεία εντολή, αλλά ούτε μπορούσαν οι Έλληνες να ακολουθήσουν τους θεούς τους: δεν υπήρχε θεία ηθική. Η ηθική των Ελλήνων επαφιώταν στους ίδιους -όχι στην θρησκεία τους (εξ ου και το πολιτικό έδοξε τη βουλή και τω δήμο).

Επομένως, από την μία έχουμε παρακοή και από την άλλη μια επανάσταση ενάντια στις κακές συνήθειες των Ελλήνων θεών. Και η επανάσταση αυτή (η διαρπαγή της φωτιάς) έχει ως στόχο να απαλλαχτούν οι ανθρώποι από τις θείες επεμβάσεις για να αναλάβουν οι ίδιοι την εθύνη του εαυτού τους. Ενώ στον Αδάμ, έχουμε μια αθέλητη παρακοή, μια δαιμονική παραπλάνηση, η οποία όχι μόνο δεν γίνεται ηθελημένα, αλλά το θεωρούν ως το μεγαλύτερο αμάρτημα του ανθρώπου: προσπαθούν να το διορθώσουν επιστρέφοντας στον θείο λόγο, στην θεία αγκαλιά...

Ποτέ ξανά σ αυτόν τον κόσμο δεν θα μπορούσαν να γραφτούν δυο μύθοι πιο αντίθετοι μεταξύ τους, που να αφορούν την απαρχή του ανθρωπίνου γένους.

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Οι δύο μύθοι ασφαλώς και δεν ταυτίζονται απόλυτα. Υπάρχουν όμως και σημαντικές αναλογίες.
Η παρακοή του Αδάμ και της Εύας είχε το στοιχείο της επαναστάσεως, καθώς κίνητρο ήταν "να δοκιμάσουμε τον καρπό για να γίνουμε κι εμείς Θεοί", δηλ. να αποκτήσουμε την εξουσία...

Ενημερώνω, απλώς, πως έχουν γραφτεί σημαντικές εργασίες πολύ αξιόλογων προσώπων που αναλύουν τις αναλογίες των δύο μύθων.

hamomilaki Anthemis είπε...

Προμηθέας Πυρφόρος: «Θεός δεν είσαι»

Ο Προμηθέας έφερε τη φωτιά του Ήφαιστου και την τέχνη της Αθηνάς στους ανθρώπους κι απ' το χαμό τους γλίτωσε.
Ο Δίας, έξαλλος για την κλοπή των θεϊκών δώρων, απειλεί τον Προμηθέα με φρικτή τιμωρία, από την οποία θα απαλλαγεί , εάν του πει το φοβερό μυστικό, που γνωρίζει απ' τη μάνα του.
Πρόκειται για τον ερχομό Κάποιου που θα ανατρέψει την εξουσία του ίδιου και των υπόλοιπων θεών.
Ο Προμηθέας στις απειλές του Δία απαντά:


ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ:

Θεός δεν είσαι.
Του μυαλού τους ο φόβος σε γέννησε,
φάντασμα άπιαστο,
του αγνώστου η άγνοια
κι ο τρόμος.
Θεός δεν είσαι
.
Όσα φοβούνται,
-τη Μοίρα, τις κόρες της,
των εποχών τα γυρίσματα,
τον φοβερό τον Τυφώνα, την Έχιδνα-
θεούς κι αμέτρητους δαίμονες τάφτιαξαν
και δίπλα σου τάβαλαν
εσύ να τα ορίζεις.
ΟΛΑ.
Έξω απ’ τη Μοίρα.
.
Και όσο φοβούνται
τόσες θυσίες σου κάνουν
την οργή να κοπάσεις
και να μην καταστρέψεις αυτά
που δεν έπλασες.
Κι απ’ τα σφάγια ευφραίνεσαι.
Έτσι νομίζουν…
μα αναπαμό δεν έχουν.
.
Το ταξίδι τους είσαι
στ’ αληθινού τη ζήτηση.
Θεός δεν είσαι.
.
Δεν σ’ αγαπούν, σε φοβούνται.
Και ποιος τάχα μπορεί ν’ αγαπήσει
αυτό που φοβάται;
Η αγωνία και ο φόβος τους σ’ έπλασαν
και στον Όλυμπο σ΄ έστησαν
για να ‘σαι μακριά τους.
Θεός δεν είσαι,
γι αυτό και φοβάσαι
.
Το Ποιος θε να ‘ρθεί και από Ποια
-Παρθένα και Μάνα μαζί-
δε θα πω.
.
Μέσα τους σκάλωσες,
δικό τους κατασκεύασμα είσαι.
Άλλον προσμένουν.
Έτοιμοι να τον δεχτούν ακόμα δεν είναι.
Και τα δώρα που πήραν…
όχι, δε φτάνουν
η σπίθα του μέσα μυαλού τους ν’ ανάψει
.
Το Ποιος κι από Ποια δε θα πω,
δε θα πω.
.
Άλλοι, πολλοί,
για τα νέφη,
για των πλάνητων άστρων τους κύκλους
θα πουν,
για των αστραπών, των βροντών σου το μύθο
θα γράψουν.
.
Άλλοι, πολλοί,
για τον Έναν θα πουν,
θα διδάξουν…
για τον Έναν που θα ‘ρθει…
.
Άλλα πια δε θα πω…
Σιωπή…
.
Μα η ώρα σαν φτάσει,
σαν την ομίχλη που φεύγει
στη ζέστα του ήλιου,
έτσι θα φύγεις
και πίσω θ’ αφήσεις
αχνάρια μονάχα,
ναούς και βωμούς κι αγάλματα πάλευκα,
της ανάγκης για Ελπίδα και Αγάπη.
.
Και τότε…
Σιωπή…
Άλλα πια δε θα πω…
Άλλον γυρεύουνε,
μα η ώρα Του ακόμη δεν ήρθε.

http://hamomilaki.blogspot.com/2009/06/prometheus-pyrforos.html