Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2008

Χριστιανισμός και Σοσιαλισμός (Β)

Αναφερθήκαμε στο προηγούμενο μήνυμα στον ρωσικό κομμουνισμό που αποτέλεσε μια μεταμόρφωση και μια διαστροφή της παλιάς ιδέας του ρωσικού μεσσιανισμού. Ο παραδοσιακός χαρακτήρας του περικλείει θετικά και αρνητικά σημεία. Από τη μια η αναζήτηση μιας αιώνιας αλήθειας, η διάθεση για θυσία και η απουσία αστικού πνεύματος. Από την άλλη ο δεσποτισμός, ο απολυταρχισμός και η ασθενική συνείδηση για τα δικαιώματα του ανθρώπου.
Στη Δύση ο κομμουνισμός δεν πήρε τις ακραίες αυτές μορφές. Δεν εμφανίσθηκε και ούτε προσπάθησε να μετατραπεί σε θρησκεία. Σε αρκετές μάλιστα περιπτώσεις κατόρθωσε να αφυπνίσει τη χριστιανική συνείδηση και να οδηγήσει στην ανάπτυξη ενός κοινωνικού χριστιανισμού. Αυτό δεν σημαίνει, φυσικά, να μετατραπεί ο χριστιανισμός σε κοινωνική θρησκεία αλλά να συσχετιστεί στενά η χριστιανική αλήθεια με τη ζωή.
Στην Ιταλία, οι χεγκελιανές απόψεις του Γκράμσι και του Τολιάτι δεν επέτρεψαν τη μετατροπή του μαρξισμού σε δόγμα. Το 1948, όταν ο πάπας Πίος ΙΒ είχε αφορίσει τους κομμουνιστές, η αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτική ομάδας του ΚΚΙ ήταν φανατική καθολική. Στη Γαλλία το Κ.Κ. οργάνωσε στις 10-6-1976 ειδική συγκέντρωση για τους χριστιανούς στη Λυών με ομιλητή τον ίδιο τον Ζωρζ Μαρσαί! Στην Ισπανία, αρκετοί χριστιανοί και μαρξιστές βρέθηκαν μαζί στις εκκλησίες, στα μοναστήρια και στις φυλακές πολεμώντας το καθεστώς του Φράνκο! Σήμερα το Ισπανικό Κ.Κ. αρνείται την αθεΐα ως δογματικό θεμέλιο του μαρξισμού.

Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2008

Χριστιανισμός και Σοσιαλισμός (Α)

Μια καλή αφετηρία για να προσεγγίσουμε τις σχέσεις Χριστιανισμού - Σοσιαλισμού αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, το φαινόμενο του «ρωσικού κομμουνισμού» που εμφανίσθηκε με πολύ πιο παραδοσιακή μορφή από τον αντίστοιχο του δυτικού κόσμου. Η «παραδοσιακότητα» αυτή του προσέδωσε κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τον έκαναν να μοιάζει περισσότερο με θρησκεία παρά με μια απλή ιδεολογία.
Κάποιοι παλαιότερα είχαν επισημάνει πολλές ομοιότητες και αντιστοιχίες μεταξύ κομμουνισμού και χριστιανισμού: παγκόσμια συνέδρια - οικουμενικές σύνοδοι, θυσιασθέντες αγωνιστές - μάρτυρες πίστεως κλπ. Οι ομοιότητες όμως φαίνεται να είναι πολύ βαθύτερες...
Η μορφή με την οποία εμφανίσθηκε ο κομμουνισμός στη Ρωσία δεν διαφέρει σε τίποτα από εκείνη μιας θρησκείας που ισχυρίζεται ότι απαντά στις γενικότερες αναζητήσεις της ανθρώπινης ψυχής και δίνει ένα νόημα στη ζωή του ανθρώπου.
Ο κομμουνισμός, ως νέα θρησκεία, ήθελε να διαφεντεύει όλη τη ζωή κι όχι μονάχα κάποιες στιγμές της. Αντιτάχθηκε και πολέμησε σκληρά κάθε θρησκεία. Με ένα μένος που μας θυμίζει τους αιματηρούς θρησκευτικούς πολέμους της Δύσης καθώς και τον «ιερό πόλεμο» του Ισλάμ. Επέδειξε τόση αδιαλλαξία και φανατισμό που μόνο μια μονοθεϊστική θρησκεία θα μπορούσε να παράγει!
Ο ρωσικός κομουνισμός θέλησε πριν και πάνω απ' όλα να είναι μια «κοσμοθεωρία» και επιζητά την αποκλειστικότητα με ένα τρόπο που θυμίζει έντονα θρησκευτική πίστη. Το Κόμμα αποτελεί ένα είδος άθεης θρησκευτικής αίρεσης που κατέχει την εξουσία. Το κράτος γίνεται Εκκλησία. Η χριστιανική θεοκρατία του μεσαίωνα μετασχηματίζεται σε «σοβιετική θεοκρατία» και ολοκληρωτισμό.
Η κομμουνιστική εξουσία ενδιαφέρεται πλέον για την «ψυχή» των πολιτών και θέλει να την τρέφει με τη μόνη αλήθεια του διαλεκτικού υλισμού. Οι κομμουνιστές στη Ρωσία υιοθέτησαν αλλά και μεταμόρφωσαν τη χριστιανική ενεργητικότητα. Ο ολοκληρωμένος κομμουνιστής, με τον ανυπόκριτο ενθουσιασμό, πάντα ικανός για απέραντες θυσίες είναι ένας κληρονόμος της χριστιανικής παιδείας, των αιώνων που ο χριστιανισμός ζύμωσε τη φύση των ανθρώπων με το πνεύμα του.
Αν η αντιθρησκευτική προπαγάνδα εξάλειφε κάθε ίχνος χριστιανισμού και κάθε θρησκευτικό συναίσθημα, την ίδια μέρα η πραγματοποίηση του κομμουνισμού θα είχε εκ των πραγμάτων καταστεί αδύνατη! Γιατί κανένας δεν θα δεχόταν πια το μαρτύριο, δεν θα θυσίαζε τη ζωή του για κάποιους ανώτερους σκοπούς...

Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2008

Στη γιορτή των Ασωμάτων ...

Είχε φίλους πολλούς ο Μουσταφά
κι Έλληνες κι Εγγλέζους και Μαλτέζους...
Και στη γιορτή μου πάντοτε θαρχότανε
αυτός, ένας αλλόθρησκος...
Λέγαμε, λέει, πράγματα ευχάριστα
και μιλούσαμε για τότε
που οι ανθρώποι δεν είχαν δόλο στην καρδιά.
Ελάτε κι εσείς αύριο,
μέρα της Σύναξης των Ασωμάτων Ταξιαρχών
και στη δική μου τη γιορτή.
Θα ναι Τούρκοι, Έλληνες κι Εγγλέζοι
και Μαλτέζοι κι άλλοι...
Θα πιούμε, θα φχαριστηθούμε,
θα μιλήσουμε για πράγματα διάφορα
κοντινά, μακρινά, παράξενα,
πράγματα που άλλοτε φέρνουν δάκρυα και πόνο
κι άλλοτε ζέστη και παρηγοριά...
Απορώ κι αναρωτιέμαι Μουσταφά
Χριστιανός πώς δεν έγινες
με μια τόσο μεγάλη καρδιά!
Κι αν με τα λόγια αυτά
σε πίκρανα λιγάκι Μουσταφά
συγχώρεσέ με...